Reklama

Pałac Saski

Czwartek, 20 października 2022 (13:45)AktualizacjaPiątek, 13 października 2023 (15:00)

Pałac Saski znajdował się przy dzisiejszym placu marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie. W grudniu 1944 roku został zniszczony przez wojska niemieckie. W roku 2021 zdecydowano się odbudować pałac. W 2023 r. w międzynarodowym konkursie na opracowanie koncepcji odbudowy wyłoniono zwycięską pracownię.

Pałac Saski w Warszawie. Zdjęcie z 1932 roku
Pałac Saski w Warszawie. Zdjęcie z 1932 roku/Z archiwum Narodowego Archiwum Cyfrowego

Pałac Saski

Pałac Saski - historia powstania

W miejscu dawnego Pałacu Saskiego w Warszawie znajdował się wcześniej dwór Tobiasza Morsztyna. Jego spadkobierca wybudował na tym terenie barokowy pałac, który następnie wykupił król August II Mocny. Prace nad przebudową pałacu trwały do 1724 roku. W trakcie rozbudowy zdecydowano się również przyłączyć do niego rezydencje magnackie. Prace zostały ukończone w XVIII wieku przez Augusta III Sasa.

Po śmierci Augusta III Sasa w 1763 roku pałac stracił status rezydencji królewskiej. Należał dalej do elektorów saskich, a w 1804 roku został siedzibą Liceum Warszawskiego

Sześć lat później w jednym ze skrzydeł zamieszkała rodzina Chopinów. Królowie Saksonii stracili prawa do pałacu w 1816 roku. Spowodowane było to zrzeczeniem się przez Fryderyka Augusta I tytułu księcia warszawskiego. Pałac Saski został wówczas sprzedany rządowi Królestwa Polskiego, po czym doszło do kolejnej przebudowy.

Spadkobiercy kolejnych właścicieli sprzedali budynek władzom wojskowym w 1864 roku. Do 1915 roku gmach zajmowała armia Imperium Rosyjskiego.

Pałac Saski - budynek w okresie wojennym

Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku w pałacu Saskim znajdował się Sztab Generalny Wojska Polskiego. W 1925 roku zdecydowano, że arkady pałacu Saskiego będą mieścić Grób Nieznanego Żołnierza. Budynek był również siedzibą Biura Szyfrów, którego szyfrantom w 1932 roku udało się złamać kod Enigmy.

II wojna światowa spowodowała zmianę właściciela pałacu. Od września 1939 budynek zajęła armia niemiecka. Po upadku powstania warszawskiego w 1944 roku Niemcy wysadzili budynek. Pozostały jedynie arkady z Grobem Nieznanego Żołnierza. 

Pałac Saski - projekt odbudowy

Od zakończenia drugiej wojny światowej pojawiały się plany dotyczące odbudowy pałacu Saskiego

W lutym 2017 roku potomkowie szyfrantów odpowiedzialnych za złamanie kodu Enigmy złożyli apel do prezydenta o wznowienie odbudowy pałacu Saskiego. Inicjatywa stopniowo otrzymywała coraz więcej zwolenników. Zgodnie z koncepcją prezydenta pałac miałby się stać siedzibą Senatu, natomiast pobliski pałac Brühla zostałby siedzibą Ministerstwa Spraw Zagranicznych. W 2021 r. partia rządząca ogłosiła, że prace nad odbudową pałacu rozpoczną się za dwa lata.

W 2021 roku uchwalona została ustawa o odbudowie pałacu Saskiego, pałacu Brühla oraz trzech kamienic przy ulicy Królewskiej. Pierwsze prace przy projekcie, w tym wykopaliska archeologiczne, ruszyły 18 sierpnia 2022 roku.

12 października 2023 r. w siedzibie oddziału warszawskiego Stowarzyszenia Architektów Polskich z udziałem m.in. prezydenta Andrzeja Dudy oraz ministra kultury i dziedzictwa narodowego Piotra Glińskiego ogłoszono wyniki konkursie architektoniczno-urbanistycznym na opracowanie koncepcji odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej w Warszawie wraz z zagospodarowaniem terenu. W konkursie tym pierwsze miejsce zajęła pracownia WXCA Group sp. z o.o.

Pałac Saski - Wiadomości

Środa, 28 lutego 2024 (10:06)
Mogłoby się zdawać, że Rosja jest już dość straszną, a zagrożenie wojną dość wysokie, by jeszcze dodatkowo je podkręcać na potrzebę doraźnych interesów poszczególnych rządów. Jak się okazuje,...
Wtorek, 27 lutego 2024 (17:31)
- Zaczyna się odbudowa Pałacu Saskiego - przekazał Bartłomiej Sienkiewicz, minister kultury i dziedzictwa narodowego. Jak powiadomił, "wystarczyło zmienić zarząd", by na miejscu zaczęły się prace....

Pałac Saski - Wideo

Czwartek, 5 października 2023 (14:34)
Plac Piłsudskiego w Warszawie. Od ubiegłego roku trwają tu prace przy odbudowie Pałacu Saskiego. W dawnych piwnicach archeolodzy natrafili m.in. na niezidentyfikowany wcześniej tunel. Zdaniem...