Jacek Kuroń

Jacek Kuroń - wykształcenie

W 1953 roku Jacek Kuroń rozpoczął studia w Państwowej Wyższej Szkole Pedagogicznej, a po kilku latach przeniósł się na Uniwersytet Warszawski. W 1957 roku ukończył studia na Wydziale Historycznym UW, po czym rozpoczął pracę, jako nauczyciel w liceum. W 1964 r. obronił pracę magisterską.

Jacek Kuroń - kariera polityczna

W 1949 roku 15-letni Jacek Kuroń wstąpił do Związku Młodzieży Polskiej (ZMP). Po zdaniu matury w 1952 roku rozpoczął pracę w wydziale harcerskim stołecznego ZMP jako instruktor. W tym czasie zdecydował także o wstąpieniu do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR).

W listopadzie 1953 roku Jacek Kuroń został usunięty z ZMP i PZPR za krytykę działalności kół zetempowskich. W 1956 r. został ponownie przyjęty do PZPR.

W latach 1956-1957 współtworzył tzw. drużyny walterowskie.

W 1962 roku Jacek Kuroń został członkiem Politycznego Klubu Dyskusyjnego na Uniwersytecie Warszawskim, założonego przez Karola Modzelewskiego. Po rozwiązaniu na skutek klubu w 1963 r. nacisków władz Kuroń wraz z Modzelewskim opracowywali broszury krytykujące ustrój PRL. Jacek Kuroń, który organizował zebrania studenckie. Za głoszenie krytyki władz został aresztowany i skazany na 3 lata więzienia.

Po warunkowym zwolnieniu z więzienia sprzeciwiał się m.in. decyzji władz zakazującej wystawienia w Teatrze Narodowym inscenizacji "Dziadów". Zorganizował wiec studencki na Uniwersytecie Warszawskim w obronie bezprawnie relegowanych z uczelni Adama Michnika i Henryka Szlajfera. Został za to ponownie aresztowany i stanął przed sądem, przed którym odpowiadał m.in. za inspirowanie wydarzeń marca 1968 r. Otrzymał wyrok 3,5 roku pozbawienia wolności. Warunkowo zwolniono go w 1971 r.

Kuroń sprzeciwiał się totalitaryzmowi, publikował pod pseudonimami, m.in. w paryskiej "Kulturze". Był współautorem i sygnatariuszem "Listu 59", podpisał "List 14". We wrześniu 1976 roku Jacek Kuroń założył Komitet Obrony Robotników, który następnie został przekształcony w Komitet Samoobrony Społecznej "KOR". Rok później współtworzył Komitet Samoobrony Społecznej "KOR". OD 1978 r. był również członkiem redakcji niezależnego kwartalnika "Krytyka", współpracował z dwutygodnikiem "Robotnik" i Wolnymi Związkami Zawodowymi Wybrzeża.

W 1980 roku w czasie letnich strajków zorganizował w swoim mieszkaniu ośrodek informacyjny. Stamtąd przekazywano na Zachód informacje o społecznym oporze w Polsce. Od września był doradcą Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego NSZZ "Solidarność" w Gdańsku. Kilka miesięcy później doradzał też Krajowej Komisji Porozumiewawczej NSZZ "Solidarność", będąc jednym ze strategów związku. Był m.in. zwolennikiem powołania samorządów i reformy przedsiębiorstw. Na zjeździe "Solidarności" mimo wcześniejszej krytyki, ostatecznie poparł Lecha Wałęsę.

Gdy w Polsce w nocy z 12 na 13 grudnia 1981 roku wprowadzono stan wojenny, Jacek Kuroń został internowany w Strzebielinku, a następnie aresztowany za próbę obalenia ustroju. Internowana została również jego żona Gaja. W marcu 1982 roku z więzienia udało się przemycić artykuł, w którym Kuroń wzywał do strajku generalnego, mającego zmusić władze do szukania kompromisu z narodem. Był głównym oskarżonym w procesie KSS „KOR” rozpoczętym 13 lipca 1984, został wraz z innymi objęty amnestią z 22 lipca 1984 r.

Został doradcą podziemnej Regionalnej Komisji Wykonawczej Mazowsze i Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej NSZZ "Solidarność". W tym czasie publikował również swoje teksty w podziemnej prasie, m.in. w "Tygodniku Mazowsze".

Za udział w ulicznej manifestacji "Solidarności" 1 maj 1985 r. został ponownie aresztowany i skazany na 3 miesiące więzienia. Po wyjściu na mocy amnestii brał udział w tworzeniu w grudniu 1988 Komitetu Obywatelskiego. Mimo że nie brał udziału w rozmowach przygotowujących Okrągły Stół, uczestniczył w jego obradach. Współpracował wtedy z zespołem do spraw reform politycznych.

4 czerwca 1989 r. został wybrany do Sejmu z listy Komitetu Obywatelskiego "Solidarność". Funkcję posła pełnił do 2001 roku. Przez trzy kadencje w Sejmie przewodniczył Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych. W maju 1991 roku został wiceprzewodniczącym Unii Demokratycznej.

Od 12 września 1989 r. do 12 stycznia 1991 r., a następnie od 11 lipca 1992 r. do 26 października 1993 r. był ministrem pracy i polityki socjalnej. Pod jego kierownictwem opracowano pierwszą w powojennej Polsce ustawę o bezrobociu i utworzono Fundusz Pracy. Jacek Kuroń był pomysłodawcą tzw. kuroniówek, czyli darmowych posiłków dla najbiedniejszych mieszkańców Warszawy. Inicjował pomoc dla najuboższych i pomocy bezrobotnym.

Od 1991 do 2001 r. był posłem na Sejm I, II i III kadencji. Zakładał Ruch Obywatelski Akcja Demokratyczna, Unię Demokratyczną i Unię Wolności.

W listopadzie 1995 startował w wyborach prezydenckich jako kandydat Unii Wolności. W pierwszej turze zajął trzecie miejsce.

Pod koniec życia ciężko chorował, m.in. na raka gardła. Po raz ostatni pokazał się publicznie 19 kwietnia 2004 r. podczas rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim.

Zmarł w szpitalu 17 czerwca 2004 r. Został pochowany na cmentarzu wojskowym na Powązkach w Warszawie w Alei Zasłużonych.

Jacek Kuroń - odznaczenia i wyróżnienia

Jacek Kuroń w 1998 r. otrzymał za swoją działalność Order Orła Białego.

W 1993 roku otrzymał francuski Krzyż Oficerski Legii Honorowej.

Był także laureatem Orderu Uśmiechu, a w 1994 roku nagrodzono go Medalem Świętego Jerzego.

W czasach PRL uhonorowano go m.in. Srebrnym Krzyżem Zasługi (1961 r.).

Jacek Kuroń - życie prywatne

Jacek Jan Kuroń urodził się w rodzinie o tradycjach socjalistycznych i niepodległościowych. Jego dziadek należał do Organizacji Bojowej PPS, a ojciec Henryk Kuroń brał udział w polsko-sowieckiej wojnie w 1920 roku, walcząc ochotniczo w Powstaniu Śląskim. W czasie drugiej wojny światowej należał do Armii Krajowej.

Henryk Kuroń wraz z żoną Wandą z domu Rudeńską i trojgiem dzieci opuścili Lwów po zajęciu miasta przez Armię Czerwoną. Wiosną 1945 roku rodzina Kuroniów zamieszkała w Krakowie, a rok później w Warszawie.

Swoją pierwszą żonę Grażynę "Gaję" Jacek Kuroń poznał na jednym z obozów. On miał wówczas 21 lat, ona 15. Para wzięła ślub w 1959 roku i po roku doczekała się syna Macieja Kuronia. Grażyna Kuroń zmarła w 1982 roku, po tym, jak lekarze zdiagnozowali u niej zwłóknienie płuc. Stało się to w czasie, gdy Jacek Kuroń był uwięziony w związku z wprowadzeniem stanu wojennego.

W 1990 roku Jacek Kuroń ożenił się z Danutą Filarską.