Czesław Kiszczak

W latach 1932-1939 Czesław Kiszczak był uczniem szkoły podstawowej, a następnie gimnazjum w Kętach, którego nie ukończył ze względu na wybuch II wojny światowej. W 1954 r. rozpoczął naukę jako słuchacz w Wyższej Szkole Piechoty, jednak nie uzyskał dyplomu ze względu na likwidację uczelni.

Następnie został kursantem Fakultetu Ogólnowojskowego w Akademii Sztabu Generalnego, którą ukończył w 1957 r. Czesław Kiszczak ukończył także kurs operacyjno-strategiczny w Akademii Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych Związku Radzieckiego.

Po wybuchu II wojny światowej Czesław Kiszczak został wysłany przez Niemców na roboty przymusowe. W Wiedniu nawiązał pierwsze kontakty z komunistami. W maju 1945 r. wrócił do Polski i został członkiem Polskiej Partii Robotniczej.

W 1945 r. Czesław Kiszczak został funkcjonariuszem kierowanej przez oficerów NKWD Informacji Wojskowej (kontrwywiadu wojska). W latach 1946-1947 był pracownikiem polskiej misji wojskowej w Londynie, która zajmowała się powrotem do kraju oficerów Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.

W latach 1951-1953 Czesław Kiszczak był szefem Informacji 18. dywizji piechoty w Ełku. W 1957 r. został funkcjonariuszem Wojskowej Służby Wewnętrznej. W strukturach tej służby był m.in. szefem kontrwywiadu Marynarki Wojennej oraz Śląskiego Okręgu Wojskowego.

W styczniu 1973 r. został szefem Zarządu II Sztabu Generalnego Ludowego Wojska Polskiego. W 1978 r. Kiszczak objął stanowisko Szefa Sztabu Generalnego Ludowego Wojska Polskiego, a od 1979 r. był szefem Wojskowej Służby Wewnętrznej.

W 1981 r. jako generał wojska został szefem MSW - jako bliski współpracownik ówczesnego premiera gen. Wojciecha Jaruzelskiego. Brał udział w organizowaniu stanu wojennego.

Był członkiem Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego i Biura Politycznego KC PZPR w latach 1986-1990. Czesław Kiszczak był uczestnikiem rozmów w Magdalence i prac Okrągłego Stołu w 1989 r.

W lipcu 1989 r. był desygnowany na premiera, ale nie zdołał utworzyć rządu. "Ja za chińskiego boga nie chciałem tworzyć rządu w oparciu o koalicję PZPR-ZSL-SD i paru katolików świeckich - bo to by w Polsce niczego nie zmieniło. Mnie się marzyła wielka koalicja" - mówił później Czesław Kiszczak.

W rządzie Tadeusza Mazowieckiego Czesław Kiszczak objął funkcję wicepremiera i szefa MSW. 6 lipca 1990 r. wycofał się z życia politycznego.

Czesław Kiszczak był prawomocnie skazany za wprowadzenie stanu wojennego. Oskarżono go także o przyczynienie się do śmierci dziewięciu górników z kopalni "Wujek", zabitych przez ZOMO w pierwszych dniach stanu wojennego w grudniu 1981 r.

W procesie autorów stanu wojennego sąd wymierzył mu karę dwóch lat więzienia w zawieszeniu za udział w "zorganizowanym związku przestępczym o charakterze zbrojnym", który - według IPN - przygotowywał stan wojenny (groziło mu do ośmiu lat więzienia). Wyrok, po apelacji, został utrzymany.

Procesów był więcej, w dwóch procesach z oskarżenia IPN, Czesław Kiszczak został uznany za winnego dyskryminacji wyznaniowej podległych funkcjonariuszy. IPN zarzucał mu także przekroczenie uprawnień przez utrudnianie i kierowanie na fałszywe tory śledztwa w sprawie śmiertelnego pobicia przez milicję Grzegorza Przemyka w 1983 r. Śledztwo zostało później umorzone z powodu przedawnienia karalności.

Czesław Kiszczak zeznawał jako świadek w procesie swego byłego zastępcy w MSW, gen. Władysława Ciastonia, oskarżonego o kierowanie zabójstwem ks. Jerzego Popiełuszki w październiku 1984 r. Czesław Kiszczak mówił, że zabójstwo kapelana podziemnej "Solidarności" było prowokacją wymierzoną i w niego i w gen. Wojciecha Jaruzelskiego. Zabójca księdza, kpt. SB Grzegorz Piotrowski twierdził jednak, że Kiszczak mógł przerwać działania zmierzające do porwania i zamordowania ks. Jerzego Popiełuszki.

W 1968 r. Czesław Kiszczak został odznaczony radzieckim Orderem Wojny Ojczyźnianej I klasy.

Łącznie Czesław Kiszczak został uhonorowany kilkudziesięcioma odznaczeniami i medalami. Otrzymał m.in. Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski oraz Order Krzyża Grunwaldu III klasy.

Czesław Kiszczak był żonaty z Marią Kiszczak, z którą miał córkę Ewę i syna Jarosława.