Wystrzelono sztucznego satelitę z Łajką na pokładzie
3 listopada 1957 roku w ZSRR wystrzelono sztucznego satelitę Sputnik 2 z psem Łajką na pokładzie. Przez lata sowieckie władze utrzymywały, że wyprawa zakończyła się sukcesem. Prawdę na temat lotu świat poznał jednak dopiero w 2002 roku, gdy jeden z członków programu przyznał, że doszło do awarii, a zwierzę zdechło kilka godzin po starcie.
Wyścig kosmiczny między Stanami Zjednoczonymi a Związkiem Radzieckim rozpoczął się w 1957 roku. 4 października Rosjanie wystrzelili pierwszy balistyczny pocisk międzykontynentalny - R7 Semjorka.
Misja zakończyła się sukcesem. Sowieci upokorzyli Amerykanów, dlatego postanowili iść za ciosem i umieścili w przestrzeni kosmicznej sztucznego satelitę Ziemi - Sputnik 1.
Triumf sprawił, że Nikita Chruszczow zażyczył sobie, by Związek Radziecki osiągnął kolejny wielki cel. Dlatego w rekordowo krótkim czasie, prawdopodobnie zbyt szybko, zaplanowano kolejną wyprawę. Tym razem w radzieckim statku kosmicznym Sputnik 2 wysłano w kosmos psa.
Łajkę wybrano spośród innych psów złapanych na ulicach Moskwy, bo była wyjątkowo spokojna. Miała trzy lata i ważyła ok. 6 kg. W ten sposób pierwszy raz w historii sztuczny satelita wyniósł na orbitę okołoziemską żywą istotę. Rakieta nośna Sputnik 8K71PS wystartowała z kosmodromu Bajkonur w Kazachstanie 3 listopada 1957 roku.
Plan był taki, by dziesiątego dnia lotu zwierzę uśpić, bo ówczesna technika nie dawała możliwości sprowadzenia go z powrotem na Ziemię. Oficjalnie właśnie z tego powodu zakończono misję, bo sowieckie władze nigdy nie przyznały się do porażki.
Prawda wyszła na jaw dopiero w 2002 roku, gdy członek programu Sputnik, Dimitri Małaszenkow, przyznał, że Łajka zdechła po kilku godzinach lotu.
Powodem była usterka techniczna - gdy Sputnik osiągnął orbitę, nie odczepił się od niego ostatni człon rakiety nośnej. Wówczas w kapsule temperatura wzrosła do 40 stopni Celsjusza. Między innymi dlatego, a także z powodu silnego stresu, zwierzę zdechło. Doszło do tego podczas czwartego okrążenia Ziemi, między piątą a siódmą godziną lotu.
Mimo niepowodzenia, misja dostarczyła pewnych informacji. Naukowcy otrzymali dane dotyczące zachowania żywego organizmu w przestrzeni kosmicznej. Dzięki tej wyprawie możliwe stało się zorganizowanie lotów w kosmos z ludźmi na pokładzie.
Sputnik 2 uległ zniszczeniu podczas wchodzenia w atmosferę ziemską wraz ze szczątkami Łajki 14 kwietnia 1958 r., po 2570 okrążeniach Ziemi.
Pierwszy pies w kosmosie ma własny pomnik, odsłonięty w kwietniu 2008 roku. Monument stoi nieopodal Państwowego Instytutu Badawczego Medycyny Wojskowej Rosyjskiego Ministerstwa Obrony.
Antonina Kotarba
