Andrzej Kmicic - jest on głównym bohaterem powieści. To młody i przystojny szlachcic. Przechodzi ogromną przemianę wewnętrzną. Z buntownika, zawadiaki staje się honorowym, oddanym, gorącym patriotą, zdolnym do poświęceń. Intrygi króla Janusza Radziwiłła powodują, iż zostaje zdrajcą. Jest nawet posądzony o zamiar zabójstwa króla Jana Kazimierza. Kiedy uświadamia sobie, jak wielki błąd popełnił, zmienia swoją tożsamość i poświęca się ojczyźnie. Pod nazwiskiem Babinicza walczy ze Szwedami, udaremnia wszelkie zasadzki. Przezwycięża swoje wady, które niewątpliwie posiada, zwłaszcza w początkowym okresie (duma, prywata, warcholstwo, nieliczenie się z innymi). W obliczu zagrożenia wybiera właściwą drogę. Jest uczciwy i wierny złożonej przysiędze. Nie zdradza Radziwiłła, mimo, że ten popiera króla Karola Gustawa. Wobec zdrajców ojczyzny jest bezwzględny (Kuklinowski). Wobec przyjaciół - wierny.
Jest człowiekiem, który potrafi kochać szczerze i na zawsze. Jego wybranka to Oleńka. Należy podkreślić jednak, iż Kmicic zawsze na pierwszym miejscu stawia ojczyznę i walkę o jej wolność, dopiero potem ukochaną. Wypełnia jej warunek: swoim działaniem stara się sprawić, by ludzie, których skrzywdził, wybaczyli mu.
Dla bohatera ważną rolę odgrywa również religia, wiara. Swoją drogę nawrócenia rozpoczyna spowiedzią u księdza Kordeckiego i aktywnym udziałem w obronie Jasnej Góry.
Andrzej Kmicic jest odważny, nie boi się wyzwań i ryzyka, jest pewny siebie, honorowy, szczery i wierny miłości. Mimo wielu przeszkód udaje mu się wreszcie osiągnąć pełnię szczęścia u boku oddanej żony.
Aleksandra Billewiczówna - to wnuczka Herakliusza Billewicza. Zgodnie z testamentem dziadka została zobowiązana do wyjścia za mąż za Andrzeja Kmicica lub zostania zakonnicą. Jest młodą i piękną kobietą.
Zakochuje się od pierwszego wejrzenia w panu Andrzeju i jest to miłość na zawsze. To bohaterka pełna godności i dumy. Nie boi się odprawić kompanów Kmicica, a jemu samemu powiedzieć, co sądzi na temat jego hulaszczego życia. Jest odważna, szczera i stała w uczuciach. Potrafi konsekwentnie odrzucać zaloty Bogusława Radziwiłła.
Jan Onufry Zagłoba herbu Wczele - to postać, która łączy w sobie wszystkie pozytywne cechy staropolskiego Sarmaty. Jest wesoły, dowcipny, honorowy, odważny, ma zdolności przywódcze, choć najlepszym żołnierzem nie jest. Zostaje on zastępcą hetmana w obozie pod Białymstokiem. Szybko zaprowadza tam porządek. Słynie z bardzo trafnych komentarzy. To ogromny optymista, który z każdej sytuacji potrafi znaleźć wyjście. Nie załamuje się, a w życiu szuka jak najwięcej pozytywów i tego, co dobre. Jest patriotą wiernym swojej ojczyźnie. Zagłoba nawiązuje do archetypu żołnierza samochwała. Kreuje się na zdolnego do poświęceń, ale w chwili próby potrafi stchórzyć.
Herakliusz Billewicz - pułkownik, dowódca chorągwi laudańskiej. To właściciel Wodoktów, Lubicza i Mitrunów.
Stanisław Skrzetuski - oficer polski i stryjeczny brat Jana Skrzetuskiego.
Jan Skrzetuski - doświadczony i odważny bohater spod Zbaraża.
Jerzy Michał Wołodyjowski - odważny człowiek o dobrym sercu, "mały rycerz".
Arwid Wittemberg - stary oficer szwedzki, jeden z głównych dowódców.
Krzysztof Opaliński - wojewoda podlaski.
Stach Ostrożka - błazen na dworze Krzysztofa Opalińskiego.
Hieronim Radziejowski - były podkanclerzy koronny, zdrajca ojczyzny.
Janusz Radziwiłł - bogaty książę, dbający przede wszystkim o potęgę swojego narodu.
Bogusław Radziwiłł - stryjeczny brat Janusza. Kocha francuską i niemiecką modę oraz wystawne uczty. Walczy o względy Oleńki Billewiczówny, jednak bez efektów.
Sakowicz - przebiegły starosta oszmiański, powiernik księcia Bogusława.
Charłamp - Litwin i przyjaciel Wołodyjowskiego. Dowódca pułku dragonów księcia Janusza.
Tomasz Billewicz - miecznik rosieński i opiekun Oleńki.
Roch Kowalski - rycerz o wielkiej sile fizycznej, ale niezbyt inteligentny. To bezwzględnie posłuszny oficer Janusza Radziwiłła.
Kiemlicze - ojciec i dwóch synów bliźniaków, bardzo przywiązani do Kmicica.
Rzędzian - dawny sługa Jana Skrzetuskiego.
Weyhard Wrzeszczowicz - Czech, katolik. Służył kiedyś królowi polskiemu, lecz przeszedł na stronę szwedzką.
Baron Lisola - Niemiec, wysłannik cesarza niemieckiego.
Augustyn Kordecki - przeor klasztoru jasnogórskiego, cechujący się niezwykłą odwagą.
Burchard Miller - generał szwedzki.
Sadowski - Czech, luteranin i pułkownik wojsk szwedzkich.
Kuklinowski - pułkownik chorągwi wolentarskiej, pozbawiony patriotyzmu, niewierzący.
Jerzy Lubomirski - marszałek wielki koronny, bogaty magnat i doświadczony wódz, dla zaspokojenia swej pychy jest gotów poświęcić dobro ojczyzny.
Jan Zamoyski - zwany Sobiepanem. To starosta kałuski i człowiek wesoły, kochający swoją ojczyznę.
Księżna Gryzelda Wiśniowiecka - siostra Jana Zamoyskiego i wdowa po Jeremim. Matka Michała.
Michał Wiśniowiecki - syn Gryzeldy. Człowiek wrażliwy, ale o słabej woli.
Anusia Borzobohata - Krasieńska - sierota, przebywa u księżnej Gryzeldy. Jest zalotna, wesoła i lubi kokietować mężczyzn.
