Europejska Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego wydawana jest bezpłatnie przez oddziały wojewódzkie NFZ. Otrzymuje ją każdy członek rodziny - osobno rodzic, osobno dziecko; jest ważna sześć miesięcy. Karty można wyrobić zwykle "od ręki" ale Fundusz sygnalizuje, że w okresie wakacyjnym liczba osób zgłaszających się po nie rośnie. Osoba posiadająca EKUZ ma prawo do świadczeń zdrowotnych niezbędnych z medycznego punktu widzenia w trakcie tymczasowego pobytu w danym kraju; o zakresie świadczeń decyduje lekarz. Świadczenia medyczne udzielane są zgodnie z zasadami obowiązującymi w państwie pobytu. Oznacza to, że posiadacz EKUZ może korzystać z takich samych procedur medycznych, jakie ubezpieczeni w danym kraju. Może to wiązać się z koniecznością dopłaty w tych krajach, gdzie pacjenci pokrywają część kosztów leczenia, np. w Niemczech, Czechach czy Chorwacji. W przypadku braku karty EKUZ, każda osoba przebywająca w innym państwie członkowskim UE i EFTA traktowana jest jako pacjent prywatny i zobowiązana do pokrycia kosztów leczenia. Koszty takiego leczenia ustalane są według stawek przewidzianych dla pacjentów prywatnych, a nie według stawek publicznych wynikających z przepisów danego kraju. Co istotne, ograniczona zostaje również możliwość dochodzenia zwrotu kosztów leczenia po powrocie do kraju, z uwagi na fakt, że zwrot nie przysługuje w przypadku, gdy świadczenia udzielone zostały przez prywatnego świadczeniodawcę, który nie działa w ramach publicznego systemu opieki zdrowotnej. Wniosek o wydanie karty można znaleźć m.in. na stronach internetowych oddziałów wojewódzkich NFZ. Podpisany wniosek można przesłać pocztą, e-mailem, za pośrednictwem systemu ePUAP bądź faksem. EKUZ zostanie przekazana we wskazany we wniosku sposób - kartę można odebrać osobiście w oddziale bądź w delegaturze oddziału lub wskazać adres, na który zostanie przesłana. Od stycznia do maja br. oddziały wojewódzkie NFZ wydały już ponad milion kart EKUZ. W 2015 r. kartę otrzymało ponad 2,5 mln osób.