Venkatraman Ramakrishnan urodził się w 1952 r. w Chidambaram, w stanie Tamil Nadu w Indiach. W 1971 r. ukończył fizykę na indyjskim Uniwersytecie Baroda, a 5 lat później doktoryzował się, również z fizyki na Uniwersytecie Stanu Ohio. W latach 1976-78 studiował biologię na Uniwersytecie Kalifornijskim w San Diego. A następnie przez 4 lata przebywał na stażu po doktoracie na Wydziale Chemii Uniwersytetu Yale w New Haven (stan Connecticut). Od 1983 roku przez kolejne 8 lat pracował jako biofizyk na Wydziale Biologii w Narodowym Laboratorium Brookhaven. W latach 1995-99 był pracownikiem naukowym na Wydziale Biochemii Uniwersytetu Stanu Utah. Od 1999 roku Ramakrishnan jest zatrudniony jako biolog strukturalny w MRC Laboratory of Molecular Biology w Cambridge w Anglii. Kieruje zespołem na wydziale badań strukturalnych. W 2000 r. badacz razem ze współpracownikami wykorzystał krystalografię rentgenowską do określenia trójwymiarowej struktury małej podjednostki rybosomu. Jest to organella komórkowa, która bierze udział - jak to opisuje sam noblista - w produkcji białek na podstawie informacji zapisanych w materiale genetycznym. Ten proces jest kluczowy dla życia, zapewnia bowiem powstawanie białek tworzących komórki wszystkich żywych organizmów. Później jego zespół prowadził też badania nad działaniem antybiotyków na rybosomy bakteryjne oraz określił atomową strukturę całego rybosomu, w kompleksie z cząsteczkami tRNA i mRNA. Znane są również wcześniejsze prace noblisty dotyczące struktury chromatyny (głównego składnika chromosomów) i wchodzących w jej skład białek o nazwie histony. Ramakrishnan został doceniony za swój wkład w zrozumienie podstaw życia m.in. przyjęciem w szeregi prestiżowych organizacji naukowych. W 2002 r. został członkiem Europejskiej Organizacji Biologii Molekularnej (EMBO), w 2003 r. przyjęto go w poczet członków brytyjskiego Towarzystwa Królewskiego (Royal Society), a rok później do Amerykańskiej Akademii Nauk (National Academy of Science). Od 2008 jest też członkiem Indyjskiej Narodowej Akademii Nauk oraz Trinity College w Cambridge. Ramakrishnan jest autorem artykułów w prestiżowych pismach naukowych. Pełni też rolę recenzenta w tak cenionych tytułach, jak "Cell" czy "Proceedings of the National Academy of Science".