Od wypowiedzenia przez Włochów sojuszu z Hitlerem we wrześniu 1943 do końca wojny Rzym okupowany był przez hitlerowców. W tym samym czasie Watykan stał się miejscem schronienia dla skarbów kultury i sztuki. Historycy szacują, że znalazła się tam ponad połowa dziedzictwa artystycznego całych Włoch. Organizatorem tej akcji był Bartolomeo Nogara, dyrektor watykańskich muzeów, który prowadził szczegółowe zapiski, dotyczące wszystkich związanych z tym czynności. Osobiście odbierał on każdy transport dzieł sztuki, na wszystko wydawał pokwitowanie. Był też uczestnikiem tajnych narad w sprawie ewentualnego ratowania życia papieżowi. Gdyby hitlerowcy chcieli go aresztować, Pius XII, który brał to pod uwagę, zostałby ukryty w magazynach muzeów albo w tajnym archiwum. Na szczęście do tego nie doszło.