Komisja Europejska przedstawiła projekt budżetu na przyszły rok na początku czerwca. Przewiduje on 168,3 mld euro w środkach na zobowiązania (+1,3 proc. w porównaniu z 2019 r.) i 153,7 mld euro w środkach na płatności (+3,5 proc.). Wypracowane na środowym spotkaniu unijnych ambasadorów porozumienie zakłada, że zobowiązania unijne w przyszłym roku miałby być o 1,5 mld euro mniejsze. Państwa członkowskie proponują, by wynosiły one 166,8 mld euro. Płatności zaś mają opiewać na kwotę 153,1 mld euro. W porównaniu do 2019 oznacza to wzrost o 0,6 proc. w zobowiązaniach i 3,3 proc. w płatnościach. Zobowiązania to środki, które mają być zapisane w umowach w danym roku, zaś płatności to środki faktycznie wydatkowane. Wzrost w poziomie płatności ma odzwierciedlać przyspieszenie we wdrażaniu programów w siódmym i ostatnim planie wydatków w ramach obecnej, wieloletniej perspektywy finansowej UE. Takie podejście ma pozwolić wyrównać wszelkie zobowiązania tak, by uniknąć nagromadzenia zaległych rachunków, w szczególności w polityce spójności, w której realizacja projektów jest przyspieszona. Z komunikatu Rady UE wynika, że w dziale "Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna" będzie więcej o 633,6 mln euro (+ 2,23 proc. w porównaniu do 2019 r.). Łącznie na ten cel "28" ma przeznaczyć 58,47 mld euro w zobowiązaniach. "Dzięki aktywnej postawie Polski, największego beneficjenta budżetu UE, udało się zapobiec zmniejszeniu środków w funduszach strukturalnych i Funduszu Spójności oraz programie rozwoju obszarów wiejskich, do czego dążyły państwa-płatnicy netto budżetu UE" - podkreślił w komunikacie resort finansów. Na dział konkurencyjność dla wzrostu i miejsc pracy państwa członkowskie chcą przeznaczyć 24 mld euro, co oznacza wzrost o 2,72 proc. w porównaniu do 2019 r. UE ma więcej wydawać na energetyczną część programu Łącząc Europę (1,2 mld euro, +24,94 proc.) i Europejski Korpus Solidarności, który umożliwia młodym branie udziału w wolontariacie za granicą (166 mln euro, +15,88 proc.). Wzrost jest przewidziany również na program badań naukowych Horyzont 2020 (12,8 mld euro, +3,73), Erasmus+ (2,8 mld euro, +2,49 proc.), a także COSME, który wspiera małe i średnie przedsiębiorstwa oraz Europejski Program Rozwoju Przemysłu Obronnego (odpowiednio +7,06 proc. i +4,08 proc.).20 proc. wydatków zaplanowanych na 2020 r. ma być przeznaczone na przeciwdziałanie zmianie klimatu. Rada poparła wzmocnienie programu LIFE, który dostarcza finansowanie dla działań środowiskowych i klimatycznych (58 mln euro, +3,85 proc.) Państwa członkowskie chcą, by UE wydawała więcej na Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex). Dodatkowe środki (101,4 mln euro, +32,4 proc.) mają pomóc wejść na ścieżkę prowadzącą do ustanowienia stałego korpusu 10 tys. funkcjonariuszy straży granicznej do 2027 r. Przedstawiciele stolic zwiększyli też środki finansowe o 156,2 mln euro na unijny mechanizm ochrony ludności, który pomaga państwom członkowskim radzić sobie z klęskami żywiołowymi, technologicznymi i spowodowanymi przez człowieka. Z zestawienia Rady UE wynika, że cięcie wynoszące ponad 10 proc. ma dotknąć dział "Europa globalna" ze względu na koniec okresu zobowiązań budżetowych związanych z instrumentem dla uchodźców w Turcji. Wypracowane na poziomie ambasadorów porozumienie musi zostać jeszcze zatwierdzone przez Radę UE (unijnych ministrów). Po tym jak swoje stanowisko przyjmie Parlament Europejski zaczną się negocjacje między dwiema instytucjami. Porozumienie w sprawie budżetu powinno być wypracowane na przełomie listopada i grudnia. Z Brukseli Krzysztof Strzępka