Tusk spotka się z May ws. brexitu

"Spotkanie premier Theresy May z szefem Rady Europejskiej Donaldem Tuskiem zaplanowano na godz. 19.15" - podały służby prasowe Rady. Spotkanie z Junckerem zaplanowano na godz. 18.

Do rozmów dojdzie dzień przed szczytem, na którym unijni przywódcy mają zaakceptować umowę określającą warunki wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej i deklarację polityczną dotyczącą przyszłych relacji gospodarczych.

Dyplomaci unijni przekonują, że Komisja zapewniła ich, iż celem spotkania z Junckerem nie jest ponowne "otwarcie" tekstu deklaracji politycznej uzgodnionej z Londynem w tym tygodniu, a jedynie rozmowa o obecnej sytuacji politycznej.

Treść dokumentów została już uzgodniona na poziomie negocjatorów oraz wstępnie poparta na poziomie politycznym. Nie oznacza to jednak, że liderzy nie będą mieli nic do omówienia w trakcie spotkania.

Ciągle nierozwiązana pozostaje problematyczna kwestia Gibraltaru, do którego Madryt od lat wysuwa roszczenia. Hiszpania domaga się dwustronnego porozumienia z Londynem dotyczącego Gibraltaru, grożąc zablokowaniem w niedzielę umowy o brexicie. To jeden z potencjalnych problemów, którymi mogą się zajmować przywódcy (choć plan zakłada, że sprawa zostanie rozwiązana przed niedzielą). Źródła hiszpańskie podawały w piątek, że Madryt domaga się pisemnych zobowiązań w tej sprawie przed szczytem.

Hiszpański premier Pedro Sanchez powiedział w piątek wieczorem w stolicy Kuby, że szczyt unijnych przywódców prawdopodobnie zostanie odwołany, jeśli do tej pory nie dojdzie do porozumienia w sprawie Gibraltaru.

"Jeśli nie ma porozumienia, oczywistym jest, że do szczytu unijnego najprawdopodobniej nie dojdzie. (....) Gwarancje wciąż są niewystarczające, a Hiszpania utrzymuje weto wobec Brexitu" - powiedział Sanchez na konferencji w Hawanie, gdzie przebywa z oficjalną wizytą.

W sobotę trwają w tej kwestii rozmowy między urzędnikami i dyplomatami unijnymi, brytyjskimi i hiszpańskimi.

Gibraltar został zajęty przez Wielką Brytanię w trakcie wojny o sukcesję hiszpańską w 1704 r. i został formalnie przekazany pod zarząd Londynu na mocy traktatu pokojowego z Utrechtu z 1713 r., stając się oficjalnie brytyjską kolonią w 1830 roku. Jego mieszkańcy dwukrotnie odrzucili w referendach z 1967 i 2002 r. możliwość przejścia terytorium pod hiszpańską jurysdykcję. Zarazem jednak w referendum z 2016 r. na temat wyjścia Zjednoczonego Królestwa z UE, 96 proc. mieszkańców Gibraltaru opowiedziało się za pozostaniem w Unii, co Hiszpania próbuje teraz wykorzystać, by zmienić status tego terytorium.

Podczas niedzielnego szczytu szefowie państw i rządów UE27 będą mieli okazję wysłuchać sprawozdania premier Wielkiej Brytanii.

Jako sukces oceniany jest już sam fakt, że May udało się przetrwać na stanowisku liderki swojego ugrupowania i szefowej rządu po burzliwym ubiegłym tygodniu, gdy dwoje ministrów zrezygnowało z zasiadania w jej gabinecie na znak protestu wobec rozstrzygnięć umowy w sprawie brexitu. Nie daje to jednak pewności, że May uda się "przepchnąć" to porozumienie przez krajowy parlament.

Szczyt rozpocznie się w niedzielę o godz. 9.30 od spotkania przywódców unijnych z przewodniczącym Parlamentu Europejskiego Antonio Tajanim. Europarlament nie brał wprawdzie bezpośredniego udziału w negocjacjach, ale miał na nie wpływ przez przyjmowane rezolucje i prace grupy zadaniowej ds. brexitu pod przywództwem szefa liberałów Guya Verhofstadta. Ostatecznie to eurodeputowani zdecydują o przyjęciu lub odrzuceniu umowy.

Następnie o godz. 10 rozpocznie się sesja w formacie 27 państw, a o godz. 11 na spotkanie zaproszona zostanie szefowa brytyjskiego rządu. Poza zatwierdzeniem umowy o brexicie szefowie państw i rządów mają rozmawiać o dalszym harmonogramie prac i ewentualnych przygotowań do scenariusza przewidującego brak porozumienia.

Do wyjścia Wielkiej Brytanii z UE ma dojść 29 marca 2019 r. i do tego czasu umowa w sprawie brexitu powinna zostać zaaprobowana przez obie strony. Zgodnie z planem niedzielny szczyt ma się zakończyć około południa.

Z Brukseli Łukasz Osiński