Prezydent Łodzi zwrócił uwagę, że Łódź przed wojną była miastem wielonarodowym, ale wszystko to się skończyło, gdy wkroczyły tu wojska niemieckie. Dodał, że społeczność żydowska przed inwazją niemiecką stanowiła 30 proc. ludności Łodzi, a prócz Polaków i Żydów mieszkało tu także 10 proc. Niemców i 2 proc. obywateli z różnych stron Europy. - Została zniszczona społeczność żyjąca tutaj wspólnie od ponad stu lat. Bardzo szybko zaczęto pozbawiać nasze miasto jego tożsamości, zaczęło się od zmiany nazwy (...), a jednocześnie dokonano nieodwracalnej zmiany kompozycji ludności - zaznaczył Kropiwnicki. Jak mówił, początkowo ludność żydowska nie do końca była świadoma swojego losu, gdyż obiecywano jej, że w zamian za pracę dla potrzeb III Rzeszy "będzie jedzenie, będzie życie, będzie przetrwanie". Prezydent Łodzi wspominał, że getto zostało przeobrażone w wielką fabrykę produkującą mundury i elementy wyposażenia, z wyjątkiem broni czy amunicji. - Kupiono czas, ale niewystarczająco, było to najdłużej trwające getto w Europie, ostatni transport wyjechał stąd 29 sierpnia 1944 roku, armia sowiecka stała po drugiej stronie Wisły 120 kilometrów od Łodzi - powiedział Kropiwnicki. Podczas uroczystości przemawiał także prezydent Lech Kaczyński, który przypomniał, że Łódź była drugim polskim miastem co do wielkości i drugim miastem polskich Żydów. - Ten mord na narodzie został zrealizowany nie w toku działań wojennych, nie ze względu na mordercze instynkty żołnierzy i policjantów. Został wykonany wyrok na narodzie, wyrok, który został w historii nazwany ostatecznym rozwiązaniem kwestii żydowskiej - mówił prezydent. Jak stwierdził, "polscy Żydzi, łódzcy Żydzi, wszyscy inni Żydzi zamieszkali w Europie padli ofiarą zbrodniczego totalitaryzmu, którym był niemiecki nazizm", a "ludobójczy antysemityzm był jedną z jego podstawowych cech, jedną z jego esencji". - Był czymś, co było realizowane z żelazną konsekwencją, a łódzkie getto jest tego znakomitym przykładem - dodał Lech Kaczyński. Uroczystości obchodów 65. rocznicy likwidacji Litzmannstadt Getto rozpoczęła poranna msza święta w intencji pomordowanych. Ich kulminacyjnym punktem będzie odsłonięcie, z udziałem prezydenta Lecha Kaczyńskiego, w godzinach popołudniowych w Parku Ocalałych - Pomnika Polaków Ratujących Żydów w okresie II wojny światowej. Niemcy utworzyli getto w Łodzi w lutym 1940 r. jako pierwsze na ziemiach polskich włączonych do Rzeszy. Łącznie przebywało tam ok. 220 tys. osób. Do getta trafiło wielu żydowskich intelektualistów z Polski, Czech, Niemiec, Austrii i Luksemburga. W styczniu 1942 roku rozpoczęły się masowe deportacje Żydów z łódzkiego getta do obozu zagłady w Chełmnie nad Nerem, później - do obozu Auschwitz-Birkenau. Całkowita likwidacja getta nastąpiła w sierpniu 1944 roku. Według różnych źródeł, z łódzkiego getta ocalało jedynie 7-13 tysięcy osób.