Z czasem, w czerwcu 1998 roku, Sejm RP powołał kolejne poziomy samorządu terytorialnego: powiatowy i wojewódzki. Wejście Polski do Unii Europejskiej miało daleko idące konsekwencje dla samorządów lokalnych. Otworzyło się dodatkowe źródło finansowania inwestycji lokalnych i regionalnych - w gestii samorządów wojewódzkich pojawiły się, wcześniej niedostępne w takiej skali, środki na inwestycje. Dotychczas były one finansowane głównie z ograniczonych zasobów budżetu państwa, a otrzymanie pieniędzy zależało od decyzji anonimowych urzędników w Warszawie.Unia Europejska wspierając politykę rozwoju regionalnego państw członkowskich udostępniła na ten cel dodatkowe pieniądze, jednocześnie pozostawiając urzędnikom samorządowym szczebla wojewódzkiego decyzje, które z projektów mają zostać dofinansowywane. Po raz pierwszy środki europejskie trafiły do szesnastu regionów w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego na lata 2004-2006 (ZPORR). Wydatkowano wówczas 2,968 mld euro (suma wszystkich środków przyznanych Polsce przez Unię Europejską wynosiła wówczas 12,8 mld euro). Europejskie wsparcie umożliwiło między innymi budowę 5,4 tys. km sieci kanalizacyjnych oraz 4,1 tys. km sieci wodociągowych, modernizację 4,3 tys. km dróg gminnych, powiatowych i wojewódzkich. Wybudowano lub zmodernizowano budynki przeznaczone na cele edukacyjne, kulturalne, rekreacyjne i sportowe o łącznej powierzchni 2 250 tys. m2. Zakupiono niemal 9 tys. sztuk sprzętu medycznego. Z dofinansowania skorzystało ponad 2,5 tys. mikroprzedsiębiorstw (firma zatrudniających do 10 osób), w których zatrudniano prawie 7 tys. pracowników oraz utworzono ponad 9 tys. nowych mikroprzedsiębiorstw, spośród których ok. 70 proc. działało na rynku przynajmniej 18 miesięcy. Ponadto 703 tys. osób otrzymało wsparcie w postaci stypendiów, natomiast 390 tys. uczestniczyło w szkoleniach. Spośród uczestników szkoleń podnoszących kwalifikacje zawodowe lub umożliwiających reorientację zawodową 12,6 proc. znalazło nowe zatrudnienie. ZPORR był programem regionalnym, ale silnie scentralizowanym - Ministerstwo Gospodarki i Pracy (od 2005 r. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego) miało decydujący wpływ na wybór obszarów wsparcia finansowego - jednakowych we wszystkich 16 województwach. Podobne projekty zostały dofinansowane tak na Pomorzu, jak i na Śląsku, w Wielkopolsce, jak i Lubelszczyźnie, nie uwzględniając specyfiki i potrzeb każdego z tych województw. Pierwszy polski budżet unijny - centralnie koordynowany, realizujący jeden program zintegrowanego rozwoju - nie odpowiadał w pełni potrzebom regionów. Jednakże w kolejnych latach uległo to zasadniczym zmianom.