Rzekoma "rehabilitacja nazizmu". Rewizje w mieszkaniach laureatów Nagrody Nobla
Uhonorowane Pokojową Nagrodą Nobla Stowarzyszenie Memoriał poinformowało o rewizjach w mieszkaniach swoich pracowników. Rosyjscy funkcjonariusze przyszli m.in. do Jana Raczyńskiego, przewodniczącego stowarzyszenia i Nikity Pietrowa, jego zastępcy. Rewizje odbywają się w ramach oskarżeń o rzekomą "rehabilitację nazizmu".
We wtorek przeszukanie odbyło się także w mieszkaniu Olega Orłowa, przewodniczącego centrum praw człowieka Memoriał, Iriny Ostrowskiej, Galiny Jordanskiej i Aliony Kozłowej, a także Mariny Poliwanowej, matki jednej z pracowniczek organizacji.
Według informacji przekazanej przez stowarzyszenie, rewizje odbywają się w ramach postępowania, dotyczącego "rehabilitacji nazizmu".
5 marca w mediach pojawiła się nieoficjalna informacja o wszczęciu wobec pracowników Memoriału sprawy karnej, dotyczącej "rehabilitacji nazizmu", za co grozi kara do pięciu lat pozbawienia wolności.
W styczniu br. obrońcy praw człowieka ostrzegali, że szef Memoriału Jan Raczyński może zostać oskarżony o "usprawiedliwianie nazizmu" w związku z komentarzem sprzed dwóch lat o współodpowiedzialności Józefa Stalina i Adolfa Hitlera za wybuch II wojny światowej.
W lutym organy śledcze wszczęły postępowanie sprawdzające na wniosek organizacji Weterani Rosji, oskarżającej Memoriał o "negowanie zbrodni popełnionych przez wspólników nazistów". Chodziło m.in. o umieszczenie na listach represjonowanych w czasach ZSRR trzech osób uznanych za kolaborantów.
Jak mówił BBC były prawnik Memoriału Kiriłł Korotiejew, przepisy o karach za "rehabilitację nazizmu" są w Rosji stosowane w praktyce za "wszelką krytykę (działań) władz sowieckich w latach II wojny światowej".
Założony w 1987 roku Memoriał, jedna z najstarszych i najbardziej zasłużonych rosyjskich organizacji pozarządowych, w grudniu 2021 roku został uznany przez władze za tzw. zagranicznego agenta, a następnie zlikwidowany.
W październiku 2022 roku Memoriał został uhonorowany Pokojową Nagrodę Nobla wraz z szefem białoruskiego Centrum Praw Człowieka Wiasna Alesiem Bialackim i ukraińskim Centrum Wolności Obywatelskich.
Nikita Pietrow jest autorem wielu publikacji naukowych na temat aparatu bezpieczeństwa ZSRR. Pisał o represjach wobec ludności polskiej, w tym o tzw. operacji polskiej NKWD z lat 1937-1938, bezpośrednich wykonawcach zbrodni katyńskiej, fałszowaniu referendum w Polsce w 1946 r. i wyborów w 1947 r. oraz o obławie augustowskiej z lipca 1945 r.
