Tegoroczny laureat literackiego Nobla został nagrodzony za "kartografię struktur władzy oraz wyraziste obrazy oporu, buntu i porażek jednostki" - napisała Szwedzka Akademia w uzasadnieniu werdyktu. 74-letni peruwiański pisarz jest pierwszym latynoskim laureatem literackiego Nobla od 1982 roku, kiedy otrzymał go Gabriel Garcia Marquez. Mario Vargas Llosa (urodzony 28 marca 1936 roku w Peru) to jeden z najwybitniejszych współczesnych pisarzy, autor wielu powieści, opowiadań, sztuk teatralnych, publicysta i polityk. Swą debiutancką powieść "Miasto i psy" wydał w wieku 27 lat. Wśród jego najlepszych powieści znajdują się między innymi "Rozmowa w 'Katedrze'", "Ciotka Julia i skryba", "Kto zabił Palomina Molero?", "Święto kozła", "Pantaleon i wizytantki", "Zielony dom". W swojej twórczości Llosa sięga do wielu gatunków i konwencji literackich, nie stroni od wątków autobiograficznych i wyrafinowanych gier z czytelnikiem. 21 października nakładem wydawnictwa "Znak" ukaże się najnowsza książka noblisty - "Raj tuż za rogiem". Jest to przesycona erotyką powieść o dwóch autentycznych postaciach XIX wieku, niespokojnych duszach: Paulu Gauguin i Florze Tristan, w której Llosa szuka odpowiedzi na zasadnicze pytania nurtujące współczesnych czytelników: czy można wyrwać się z szarzyzny życia i naprawdę zmienić świat, choćby wokół siebie? Literacka nagroda Nobla przyznawana jest od 109 lat. Cztery razy wyróżniono nią dwie osoby jednocześnie, a siedem razy w ogóle nie wyłoniono laureata. Wśród 106 nagrodzonych pisarzy znalazło się 12 kobiet. Najczęściej Nobla dostawali pisarze i poeci z obszaru języka angielskiego - 26 razy. Ustępują im liczebnością Skandynawowie (nagrodzeni 14 razy) oraz twórcy francuskojęzyczni, których na liście noblistów jest 13. Tyle samo razy odbierał Nobla literat niemieckojęzyczny. Kolejna grupa laureatów nagrody Nobla to Słowianie (11), w tym czwórka Polaków oraz czwórka Rosjan, jeden Serb i jeden Czech. Listy nagrodzonych Słowian dopełnia Josif Brodski, piszący zarówno po rosyjsku, jak i angielsku (nagrodę otrzymał jako obywatel USA). Tyle samo jest noblistów włoskich co hiszpańskich - po pięciu. Jeśli jednak doliczyć do tych ostatnich pięciu laureatów z Ameryki Łacińskiej, to hiszpańskojęzycznych noblistów będzie dziesięciu. Gao Xsingjian to jedyny Chińczyk w gronie pisarzy nagrodzonych Noblem, Imre Kertesz - jedyny noblista języka węgierskiego, a Orhan Pamuk - tureckiego. Do tej pory literacką Nagrodę Nobla otrzymało czterech polskich pisarzy: Wisława Szymborska, Czesław Miłosz, Władysław Reymont i Henryk Sienkiewicz.