Polacy szukają jego książek, ceny rosną. "Inny obraz literackich Węgier"
- Po informacji o Noblu dla László Krasznahorkaia poczułam frajdę, bo lubię tego pisarza. Nie było jakiegoś większego zdziwienia, a miast tego: ucieszenie - mówi Interii Eliza Kącka, zwyciężczyni tegorocznej edycji Nagrody Literackiej Nike. Szwedzka Akademia w uzasadnieniu nazwała Węgra "wielkim pisarzem epickim", zaś polska pisarka dodaje: - To, w jaki sposób buduje swoich bohaterów, działa bardzo obrazowo, plastycznie na wyobraźnię. Lepi ich tak, że zostają w pamięci.
W skrócie
- László Krasznahorkai został laureatem Literackiej Nagrody Nobla 2025.
- - Był on jednym z mocnych typów. I to nie tylko w tym roku - mówi dr Eliza Kącka, pisarka, zwyciężczyni tegorocznej edycji Nagrody Literackiej Nike.
- Twórczość węgierskiego autora wyróżnia się absurdem, groteską i melancholią, a jego bohaterowie na długo zapadają w pamięć.
- Polskojęzyczne wersje książek autora są obecnie trudno dostępne.
- Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej Interii
W czwartek ogłoszono laureata tegorocznej Literackiej Nagrody Nobla. Został nimWęgier László Krasznahorkai. "To wielki pisarz epicki, wpisujący się w środkowoeuropejską tradycję, sięgającą od Kafki po Thomasa Bernharda. Cechą charakterystyczną tej twórczości jest absurdalność i groteskowa przesada" - podkreśliła Szwedzka Akademia.
Wśród tegorocznych faworytów do literackiego Nobla wymieniani byli m.in. Haruki Murakami, Mircea Cartarescu, Gerald Murnane, Thomas Pynchon i Salman Rushdie.
- Nobel dla László Krasznahorkaia nie jest dużym zaskoczeniem, był on jednym z mocnych typów. I to nie tylko w tym roku - mówi Interii dr Eliza Kącka, pisarka, literaturoznawczyni, krytyczka, zwyciężczyni tegorocznej edycji Nagrody Literackiej Nike.
- Poczułam frajdę, bo lubię tego pisarza. Nie było jakiegoś większego zdziwienia, a miast tego: ucieszenie - podkreśla.
Literacka Nagroda Nobla 2025. Eliza Kącka: Bohaterów lepi tak, że zostają w pamięci
Pisarka, choć zadowolona z decyzji Komitetu Noblowskiego, uważa, że nie ma w niej elementu zaintrygowania czy egzotyczności. - Nie jest to pisarz, który byłby powszechnie czytany, ale jednak znam wielu, którzy starają się orientować w literaturze środkowoeuropejskiej. Krasznahorkai jest jednym ze znanych nazwisk tego obszaru literacko-kulturowego.
Absurdalność i groteskowa przesada, o których wspomniano w uzasadnieniu Komitetu, to tylko jedne z cech charakterystycznych twórczości Węgra. Eliza Kącka zwraca uwagę na inne: - Kiedy mówiłam o środkowoeuropejskości, miałam na myśli pewien typ melancholii charakterystycznej dla tej literatury: literatury austriackiej, węgierskiej, a i czeskiej. Krasznahorkai - z właściwą mu wrażliwością na murszenie, rozpadanie się świata - kolekcjonuje dziwaków, odszczepieńców, podejrzane typki.
Według niej pisarz łączy w swojej wyobraźni elementy absurdalne i groteskowe z bardzo dużym "wyczuleniem na erozję świata, na rozpadanie się". - To może być rozpad więzi, rozpad środkowoeuropejskich zasobów duchowych, mentalnych. Jest tego świadkiem, potrecistą mijania.
- Poza groteską i absurdem dodałabym jeszcze melancholię, która nie jest osmuceniem. Owszem, ma lekko nostalgiczny aspekt, natomiast ostatecznie jest to literatura silna, energiczna. Autor ma świetny zmysł obserwacji, psychologiczny. To, w jaki sposób buduje swoich bohaterów, działa bardzo obrazowo, plastycznie na wyobraźnię. Lepi ich tak, że zostają w pamięci - dodaje.
Literacka Nagroda Nobla 2025. Gdzie kupić książki Węgra?
Polskie tłumaczenia książek Krasznahorkaia są obecnie trudno dostępne. Po ogłoszeniu werdyktu w sprawie Literackiej Nagrody Nobla w internecie pojawiły się oferty sprzedaży używanych książek Wegra, których ceny sięgają nawet kilkuset złotych.
Kącka nie ma wątpliwości, że i tym razem literacki Nobel wywoła poruszenie wokół twórczości laureata.
- Nobel jest też po to, żeby literatura sprzyjała wzmocnieniu kodów kulturowych, w tym przypadku węgierskich. To jest bardzo istotne - transfer światów wyobraźni, poszerzanie horyzontów lektury. Myślę, że literatura Krasznahorkaia w głowach tych, którzy się z nią rozmijali, stworzy nowy, inny obraz Węgier literackich - mówi pisarka.
Literacka Nagroda Nobla. Znamy laureata
"Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury z 2025 roku, László Krasznahorkai, również spogląda na Wschód, przyjmując bardziej kontemplacyjny, precyzyjnie wyważony ton. Rezultatem jest seria dzieł inspirowanych głębokimi wrażeniami z podróży do Chin i Japonii" - podkreślono w uzasadnieniu Komitetu.
W Polsce znany jest jako autor "Szatańskiego tanga", "Melancholii sprzeciwu", "Wojny i wojny". W grudniu ukaże się po polsku zbiór opowiadań "A świat trwa".
Anna Nicz
Chcesz porozmawiać z autorką? Napisz: anna.nicz@firma.interia.pl
