tureccy Polacy i wiele mieszanych małżeństw turecko- polskich, w których często oboje małżonkowie pozostali wierni swoim religiom: Polki - katolicyzmowi, Turcy -islamowi. Komentatorzy telewizji tureckiej dostrzegli w homilii i jego słowach o potrzebie powszechnego pokoju nawiązanie do idei przeciwstawienia "zderzeniu cywilizacji" idei "sojuszu cywilizacji i kultur", za czym wypowiedzieli się podczas spotkania na lotnisku w Ankarze w czasie powitania papieża, premier i Benedykt XVI. W homilii papież powiedział: "Z tego skrawka Półwyspu Anatolijskiego, naturalnego pomostu między kontynentami, wołamy o pokój i pojednanie, przede wszystkim między tymi, którzy zamieszkują ziemię nazywaną przez nas "świętą", za jaką uważają ją zarówno chrześcijanie, jak żydzi i muzułmanie: jest to Ziemia Abrahama, Izaaka i Jakuba, przeznaczona do goszczenia ludu, która ma się stać błogosławiona dla wszystkich ludzi". Papież zaapelował w homilii o "pokój dla całej ludzkości". Benedykt XVI zauważył, że w mszy uczestniczą przedstawiciele wielu wschodnich rytów Kościoła. Podkreślił, że ta różnorodność w jedności jest wielkim bogactwem Kościoła. Wspólnota chrześcijan na terenie Turcji - powiedział - "jest małą mniejszością i każdego dnia staje wobec niemałych wyzwań i trudności". Papież zachęcał, aby chrześcijanie zawsze, nawet w obliczu trudnych doświadczeń, wraz z Maryją śpiewali Bogu Magnificat - hymn uwielbienia i radości. W homilii Benedykt XVI wspomniał swych poprzedników, którzy pielgrzymowali do Efezu - Pawła vI i Jana Pawła II, a także Jana XXIII, który jako abp Angello Roncalli był nuncjuszem apostolskim w Turcji. Za Janem XXIII papież powtórzył: "Kocham Turków". Sanktuarium "Meryem Ana Evi" (Dom Matki Maryi) powstało w miejscu ruin odkrytych w 1891 na podstawie objawień niemieckiej wizjonerki Anny Katarzyny Emmerich (1774-1824), która wskazała to miejsce jako dom zaśnięcia Maryi. Drugi dzień wizyty w Turcji papież rozpoczął od podróży z Ankary do Izmiru, skąd udał się do Efezu, gdzie w sanktuarium Matki Bożej odprawił mszę i spotkał się z niewielką wspólnotą katolicką, która uczestniczyła w eucharystii. O godzinie 18.30 czasu miejscowego (17.30 warszawskiego) Boeing 737-800 Tureckich Linii Lotniczych z proporczykiem papieskim wyląduje w liczącym 18 milionów mieszkańców Stambule, gdzie Benedykta XVI powitają gubernator, dowódca okręgu wojskowego i burmistrz tego największego miasta Turcji. W salonie prezydenckim lotniska będą oczekiwać na papieża patriarcha ekumeniczny Bartłomiej I w towarzystwie dwóch metropolitów, patriarcha Armeńskiego Kościoła Apostolskiego Mesrob II Mutafian i patriarcha-wikariusz syryjsko-prawosławny, metropolita Filuksinos Jusuf Cetin. Raport specjalny: Benedykt XVI w Turcji