Ogłoszono laureatów Nagrody Nobla z fizyki

Tegoroczni laureaci Nobla w dziedzinie fizyki "wykorzystali narzędzia fizyki do skonstruowania metod, które pomogły położyć podwaliny pod dzisiejszą wydajne uczenie maszynowe" - przekazał we wtorek Komitet Noblowski. "John Hopfield stworzył strukturę, która może przechowywać i rekonstruować informacje. Geoffrey Hinton wynalazł metodę, która może niezależnie odkrywać właściwości w danych i która stała się ważna dla dużych sztucznych sieci neuronowych, które są obecnie w użyciu" - wskazano w komunikacie. 

Nobel 2024 z fizyki. Nagrodzeni John J. Hopfield i Geoffrey E. Hinton

"Chociaż komputery nie potrafią myśleć, maszyny mogą dziś naśladować funkcje takie jak pamięć i uczenie się. Tegoroczni laureaci fizyki pomogli uczynić to możliwym. Wykorzystując podstawowe koncepcje i metody fizyki, opracowali technologie, które wykorzystują struktury w sieciach do przetwarzania informacji" - wyjaśniono w mediach społecznościowych.

Hopfield stworzył pamięć asocjacyjną, która potrafi przechowywać i rekonstruować obrazy oraz inne rodzaje wzorców w danych. Sieć Hopfielda jest w stanie przechowywać wzorce jednocześnie posiadając metodę ich odtwarzania. Gdy sieć otrzymuje niekompletny lub lekko zniekształcony wzorzec, metoda może znaleźć przechowywany wzorzec, który jest najbardziej podobny. 

Hinton wykorzystał natomiast sieć Hopfielda jako podstawę nowej sieci - maszyny Boltzmanna, która potrafi nauczyć się rozpoznawać charakterystyczne elementy w danym typie danych. Maszyna Boltzmanna może być używana do klasyfikowania obrazów lub tworzenia nowych przykładów typu wzorca, na którym została wytrenowana. Hinton rozwinął tę pracę, pomagając zainicjować obecny intensywny rozwój uczenia maszynowego.

Nobel 2024. Ogłoszono laureatów w dziedzinie fizyki

Nagrodę Nobla uznaje się za najbardziej prestiżowe wyróżnienie w świecie nauki i nie tylko. Co ciekawe, to właśnie sam Alfred Nobel wyznaczył Królewską Szwedzką Akademię Nauk do przyznawania m.in. nagrody z dziedziny fizyki. W swoim testamencie wskazał bowiem na fizykę - jako na pierwszy z pięciu obszarów wiedzy - za rozwój którego chciał przyznawać ufundowaną przez siebie nagrodę. 

Pierwsza Nagrodę Nobla z fizyki została przyznana w 1901 roku. Niedługo potem, w 1903 r. złoty medal z podobizną Alfreda Nobla trafił w ręce Marii Skłodowskiej-Curie, która jest jedną z zaledwie kilku kobiet nagrodzonych Noblem z fizyki. Polska naukowczyni została wyróżniona razem ze swoim mężem Pierrem Curie za "w uznaniu ich zasług, jakie oddali poprzez wspólne badania nad zjawiskiem promieniotwórczości odkrytym przez profesora Henri Becquerela".

Nagroda Nobla z fizyki. Laureaci związani z Polską

Laureatami Nagrody Nobla z dziedziny fizyki byli również urodzeni w Polsce naukowcy pochodzenia żydowskiego: Albert Michelson, Isidor Isaac Rabi, Jerzy Charpak.

Do tej pory Nobla z fizyki przyznano 117 razy, a nagrodę otrzymało łącznie do 225 osób. W gronie najbardziej znanych laureatów Nagrody Nobla z fizyki można wymienić m.in. Alberta Einsteina, Nielsa Bohra czy Wilhelma Conrada Rontgena. 

W minionym roku Noblem z fizyki nagrodzono Pierre'a Agostiniego, Ferenca Krausza i Anne L’Huillier. Troje naukowców zostało wyróżnionych za "eksperymentalne metody generujące attosekundowe impulsy światła dla celów badania dynamiki elektronów w materii".

-----

Bądź na bieżąco i zostań jednym z 200 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Interia Wydarzenia na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!