Nagroda Nobla z ekonomii. Znamy laureatów

W poniedziałek przyznano Nagrodę Nobla w dziedzinie ekonomii. Tegorocznymi laureatami zostali Daron Acemoglu, Simon Johnson i James Robinson, którzy "pomogli nam zrozumieć różnice w dobrobycie między narodami".

Laureaci "wykazali znaczenie instytucji społecznych dla dobrobytu danego kraju". Jak przekazano w oświadczeniu, "społeczeństwa o słabych rządach prawa i instytucjach wykorzystujących ludność nie generują wzrostu ani zmian na lepsze", a badania ekonomistów pomagają zrozumieć, dlaczego tak się dzieje.

Nagroda Nobla z ekonomii. Wyłoniono laureatów

Z badań tegorocznych laureatów Nagrody Nobla wynika, że różnica w dochodach między najbogatszymi i najbiedniejszymi krajami jest trwała - chociaż najbiedniejsze kraje stały się bogatsze, nie doganiają tych najbardziej zamożnych. Dlaczego? Ekonomiści Daron Acemoglu, Simon Johnson i James A. Robinson znaleźli nowe i przekonujące dowody na jedno z wyjaśnień tej utrzymującej się luki - różnice w instytucjach społecznych.

"Wprowadzenie bardziej inkluzywnych instytucji, mniejszego wydobycia i rządów prawa przyniosłoby długoterminowe korzyści" - czytamy. Pytaniem pozostaje natomiast, dlaczego elity nie zastąpią istniejącego systemu gospodarczego. Komitet Noblowski podkreślił, że opracowany przez laureatów model wyjaśniający okoliczności, w których instytucje polityczne są tworzone i zmieniane, składa się z trzech elementów:

Pierwszym z nich jest konflikt dotyczący sposobu alokacji zasobów i tego, kto posiada władzę decyzyjną w społeczeństwie (elita czy masy). Drugim jest to, że masy czasami mają możliwość sprawowania władzy poprzez mobilizowanie i zagrażanie elicie rządzącej; władza w społeczeństwie jest zatem czymś więcej niż tylko mocą podejmowania decyzji. Trzecim z kolei jest problem zaangażowania, który oznacza, że jedyną alternatywą dla elity jest przekazanie władzy decyzyjnej społeczeństwu.

Nagrody Nobla 2024. Tegoroczni laureaci

Tegoroczny tydzień noblowski rozpoczął się w miniony poniedziałek od wyłonienia laureatów w dziedzinie medycyny. Nagrodę Nobla otrzymali biolodzy Victor Ambros i Gary Ruvkun za odkrycie mikroRNA - nowej klasy maleńkich cząsteczek RNA, które odgrywają kluczową rolę w regulacji genów. W uzasadnieniu Komitet Noblowski podkreślił, że przełomowe odkrycie Ambrosa i Ruvkuna ujawniło zupełnie nową zasadę regulacji genów, która okazała się niezbędna dla organizmów wielokomórkowych, w tym ludzi.

Z kolei w dziedzinie fizyki Nagrodę Nobla otrzymali John J. Hopfield i Geoffrey E. Hinton, których nagrodzono za fundamentalne odkrycia i wynalazki, które umożliwiają uczenie maszynowe za pomocą sztucznych sieci neuronowych.

Nobel z chemii trafił do Davida Bakera oraz Demisa Hassabisa i Johna M. Jumpera. Komitet podkreślił w uzasadnieniu, że "dzięki tegorocznym laureatom nagrody w dziedzinie chemii praca, która kiedyś zajmowała lata, teraz zajmuje zaledwie kilka minut". 

Laureatką Nagrody Nobla z literatury została Han Kang, autorka z Korei Południowej. Komitet Noblowski przyznał jej wyróżnienie "za intensywną prozę poetycką, która konfrontuje się z historycznymi traumami i obnaża kruchość ludzkiego życia".

W ubiegłym tygodniu przyznano również pokojową Nagrodę Nobla, która trafiła do japońskiej organizacji Nihon Hidankyo. Nagroda została przyznana za wysiłki na rzecz świata wolnego od broni jądrowej.

-----

Bądź na bieżąco i zostań jednym z ponad 200 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Interia Wydarzenia na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!