GUAM powstało w październiku 1997 roku jako swego rodzaju przeciwwaga dla dominacji Rosji na obszarze Wspólnoty Niepodległych Państw (WNP). Jego celami jest m.in. demokratyzacja i stabilizacja w regionie; współpraca mająca na celu bezpieczeństwo energetyczne; zacieśnianie związków m.in. z Unią Europejską, USA, czy NATO. Lech Kaczyński już trzeci raz będzie gościem GUAM. Uczestniczył w szczycie także w zeszłym roku i dwa lata temu. Lech Kaczyński spotka się dzisiaj z prezydentem Gruzji Micheilem Saakaszwilim. Rozmowy prezydentów mają dotyczyć sytuacji w Abchazji i Osetii Południowej. Sytuacja w tych separatystycznych republikach na terenie Gruzji zaostrzyła się po tym jak prezydent Rosji Władimir Putin zalecił w kwietniu rządowi ustanowienie ściślejszych z nimi kontaktów. Ostatnie dni przyniosły wzrost napięcia między Moskwą a Tibilisi, po zatrzymaniu 17 czerwca przez oddziały gruzińskie czterech rosyjskich żołnierzy sił pokojowych, przewożących rakiety w pobliżu gruzińskiego miasta Zugdidi. Według dyrektora prezydenckiego Biura Spraw Zagranicznych Mariusza Handzlika, Saakaszwili przedstawi L.Kaczyńskiemu obecny stan rozmów z Rosjanami oraz plan pokojowego rozwiązania konfliktu. Handzlik oświadczył, że przesłaniem politycznym z tego spotkania będzie zdecydowane wyrażenie poparcie dla integralności terytorialnej i suwerenności Gruzji. - Wyrażamy zaniepokojenie krokami podejmowanymi przez władze Federacji Rosyjskiej w stosunku do separatystycznych władz Abchazji i Południowej Osetii. Oczekujemy, że przy pomocy instrumentów dyplomatycznych, przy wsparciu UE i NATO OBWE i innych organizacji międzynarodowych uda się doprowadzić do jak najszybszego zażegnania tego konfliktu - podkreślił Handzlik. Prezydenci Polski i Rosji będą też rozmawiać o współpracy UE z Gruzją w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa. Omówią m.in. polsko-szwedzką inicjatywę dotyczącą Wschodniego Partnerstwa z zainteresowanymi krajami. Projekt ten przewiduje stworzenie forum regionalnej współpracy 27 państw UE z pięcioma sąsiadami wschodnimi: Ukrainą, Mołdawią, Gruzją, Azerbejdżanem i Armenią oraz - na poziomie technicznym - z Białorusią. Szef prezydenckiego Biura Spraw Zagranicznych podkreślił, L.Kaczyński będzie się chciał dowiedzieć jakich Gruzja oczekuje projektów w ramach tego Partnerstwa. Prezydenci Polski i Gruzji będą też rozmawiać o perspektywie przystąpienia Gruzji do NATO. Na kwietniowym szczycie sojuszu w Bukareszcie nie udało się objąć Gruzji Planem Działań na rzecz Członkostwa w NATO (MAP). Jednak szefowie państw zdecydowali wówczas że wrócą do sprawy w grudniu. - Będziemy rozmawiać o pewnej dynamice, która powinna nastąpić od spotkania GUAM do grudnia, żeby na tym najbliższym spotkaniu udało się Gruzji i Ukrainie przyznać MAP - stwierdził Handzlik. Już na samym szczucie GUAM, który rozpoczyna się we wtorek polski prezydent spotka się z prezydentem Ukrainy Wiktorem Juszczenką. Przeprowadzi też dwustronne rozmowy z prezydentem Azerbejdżanu Ilchamem Alijewem i z premierem Mołdowy Vasilem Tarlevem. W szczucie - jak poinformował Handzlik - będą uczestniczyły również Stany Zjednoczone i Japonia oraz po raz pierwszy - w roli obserwatora - Czechy. We wtorek L.Kaczyński weźmie też udział w sesji GUAM-Polska i sesji plenarnej GUAM. Sam szczyt będzie dotyczył współpracy państw GUAM z NATO i UE, a także perspektywy ich członkostwa w tych organizacjach. Mają na nim być poruszone sprawy gospodarcze, dyskusje toczyć się będą też wokół tematyki rozwoju i stabilizacji demokracji. Według Handzlika, można się spodziewać deklaracji podsumowującej szczyt, w której będą podkreślone sprawy właśnie dotyczące zasad demokracji, a także przestrzegania praw człowieka. Jednym z tematów rozmów szefów państw będą też sprawy dotyczące sektora energetycznego. Poruszana ma być kwesta rurociągu Odessa- Brody-Płock-Gdańsk. Polsce zależy na przedłużeniu istniejącego rurociągu Odessa-Brody do Płocka i Gdańska, którym w przyszłości miałaby popłynąć kaspijska ropa do Europy.