Komisja Europejska wszczęła postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego przeciwko Czechom w 2012 r. i przeciwko Polsce w 2013 r., a następnie w kwietniu 2014 r. wydała uzasadnione opinie dotyczące obu państw. W odpowiedzi zarówno Czechy, jak i Polska stwierdziły, że ich krajowe przepisy są zgodne z prawem UE. Ostatnio, 2 grudnia 2020 r., Komisja wystosowała do Czech i Polski pisma z prośbą o przekazanie w ciągu dwóch miesięcy aktualnych informacji na temat wszelkich zmian legislacyjnych. Jak informuje KE, w ramach działań następczych nie zgłoszono żadnych zmian legislacyjnych dotyczących tej kwestii. Komisja podtrzymuje swoje stanowisko, że ograniczenia utrudniające obywatelom UE niebędącym obywatelami Czech i Polski wstąpienie do partii politycznej w Czechach i Polsce są sprzeczne z prawem UE, ponieważ naruszają unijne traktaty oraz zasadę niedyskryminacji ze względu na przynależność państwową. Chodzi m.in. o art. 20 ust. 2. Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, który mów, że "obywatele Unii korzystają z praw i podlegają obowiązkom przewidzianym w Traktatach. Mają między innymi prawo do: głosowania i kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego oraz w wyborach lokalnych w Państwie Członkowskim, w którym mają miejsce zamieszkania, na takich samych warunkach jak obywatele tego Państwa". Czechy i Polska przyznają prawo do wstąpienia do partii politycznej lub założenia takiej partii wyłącznie własnym obywatelom. "Obywatele innych państw członkowskich UE mieszkający w Czechach lub Polsce nie mogą w pełni korzystać z prawa do kandydowania w wyborach lokalnych i wyborach do Parlamentu Europejskiego na takich samych warunkach jak obywatele tych dwóch państw. Czechy i Polska są jedynymi państwami członkowskimi, w których taki zakaz nadal obowiązuje" - przekonuje Komisja Europejska.