Czechy: Dotychczasowy rząd podał się do dymisji
Dotychczasowy czeski rząd socjaldemokratycznego premiera Bohuslava Sobotki podał się w środę do dymisji, co otwiera drogę do utworzenia nowego rządu po październikowych wyborach do Izby Poselskiej.
Sobotka kierował większościową koalicją Czeskiej Partii Socjaldemokratycznej (CSSD), centroprawicowego ruchu ANO oraz Unii Chrześcijańskiej i Demokratycznej - Czechosłowackiej Partii Ludowej (KDU-CSL). Na trzy te ugrupowania przypada obecnie mniej niż połowa miejsc w 200-osobowej Izbie Poselskiej, przy czym ANO tworzy tam największą frakcję z 78 deputowanymi zamiast dotychczasowych 47, natomiast stan posiadania CSSD zmniejszył się z 50 do zaledwie 15 mandatów. Rokowania w sprawie utworzenia nowego rządu prezydent Milosz Zeman zlecił przywódcy ANO Andrejowi Babiszowi.
Dymisja rządu ma związek z wyznaczonym na piątek konstytuującym posiedzeniem nowego składu Izby Poselskiej. Wbrew dotychczasowym zwyczajom Sobotka nie poinformował Zemana o swym ustąpieniu osobiście, lecz listem doręczonym przez przedstawiciela urzędu rady ministrów, co odzwierciedla chłodne stosunki między obu politykami.
Jak poinformował rzecznik Zemana Jirzi Ovczaczek, prezydent przyjmie dymisję premiera we wtorek, a od środy przez kolejne dni będzie w swej rezydencji w Lanach koło Pragi rozmawiał z tymi wyznaczonymi przez Babisza kandydatami na ministrów, którzy dotąd nie zasiadali w rządzie. Mianowania przez prezydenta nowego rządu oczekuje się 13 grudnia. Babisz chce, by był to mniejszościowy rząd ANO uzupełniony o apartyjnych ekspertów.
Na razie nie jest jasne, czy Izba Poselska udzieli takiemu rozwiązaniu wystarczającego poparcia. Wszystkich osiem pozostałych ugrupowań parlamentarnych odrzuca współpracę z ANO, ale nie jest wykluczone, że jego mniejszościowy rząd tolerowałyby Komunistyczna Partia Czech i Moraw (KSCM) oraz antyislamski ruch Wolność i Demokracja Bezpośrednia (SPD) przedsiębiorcy Tomio Okamury. Razem dawałoby to Babiszowi 115 głosów w 200-osobowej Izbie Poselskiej. Niechęć do wchodzenia w koalicję z ANO większość partii uzasadnia toczącym się przeciwko Babiszowi postępowaniem karnym w związku z podejrzeniem bezprawnego otrzymania dotacji Unii Europejskiej przez należący do niego ośrodek wypoczynkowy.
Na wniosek prokuratury Izba Poselska poprzedniej kadencji uchyliła immunitet Babisza, ale utraciło to moc prawną po ponownym uzyskaniu przez niego mandatu. Prokuratura wystąpiła już do Izby o powtórne głosowanie w tej sprawie.
Babisz, który dzięki swej wieloletniej działalności biznesowej zajmuje drugie miejsce na liście najbogatszych obywateli Republiki Czeskiej, był do maja bieżącego roku wicepremierem i ministrem finansów. Ustąpił z tych stanowisk pod naciskiem premiera Sobotki, oskarżającego szefa ANO o domniemane nadużycia podatkowe.
