Jak by to ujął nierozgarnięty uczeń - "zacznijmy od początku". Fundusze europejskie – czym są i skąd się biorą? Fundusze europejskie, fundusze unijne – środki finansowe, których celem jest wspieranie gospodarek krajów członkowskich Unii Europejskiej. Z funduszy unijnych pochodzi część środków przeznaczanych na realizację programów operacyjnych. Ile dostaliśmy pieniędzy? Na lata 2014-2020 Polska otrzymała 82,5 mld euro. Samorządy województw zarządzają około 40 proc. funduszy polityki spójności - 31,28 mld euro. Inwestują te pieniądze poprzez 16 regionalnych programów operacyjnych. Regionalny Program Operacyjny, czyli co? Małopolska do 2023 roku dysponuje kwotą 2,87 mld euro - to drugi (po Śląsku) pod względem wartości Regionalny Program Operacyjnym. RPO to po prostu środki z funduszy europejskich na rozwój województw – zwiększenie konkurencyjności regionów oraz poprawę jakości życia ich mieszkańców. Każde województwo ma nieco inną sytuację gospodarczą. To jeden z powodów, dla których środki RPO są zarządzane na poziomie regionu przez zarząd województwa. Kto nad tym czuwa w Małopolsce? W Małopolsce za wdrażanie RPO odpowiadają trzy instytucje: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Małopolskie Centrum Przedsiębiorczości oraz Wojewódzki Urząd Pracy, ZIT. Ile musi być wkładu własnego? Wsparcie udzielane jest w formie dotacji bezzwrotnej, wynoszącej nawet do 95 proc. wydatków. Oznacza to, że wkład własny w realizację projektu wynosi w takim przypadku tylko 5 proc. wartości całego projektu. Resztę finansuje Unia Europejska. Na co idą dotacje? 12 osi Prowadzenie badań i wprowadzanie innowacji → oś I. Gospodarka wiedzy Usprawnianie cyfrowych usług publicznych → oś II. Cyfrowa Małopolska Rozwijanie przedsiębiorstw → oś III. Przedsiębiorcza Małopolska Unowocześnianie źródeł energii → oś IV. Regionalna polityka energetyczna Poprawa stanu środowiska → oś V. Ochrona środowiska Ochrona dziedzictwa kulturowego i naturalnego → oś VI. Dziedzictwo regionalnePodnoszenie jakości dróg i transportu publicznego → oś VII. Infrastruktura transportowaSzkolenia i staże zawodowe oraz zakładanie firm → oś VIII. Rynek pracy Usługi społeczne i zdrowotne, pomoc osobom wykluczonym → oś IX. Region spójny społecznie Rozwój kształcenia → oś X. Wiedza i kompetencje Odnowa wsi i rewitalizacja miast → oś XI. Rewitalizacja przestrzeni regionalnej Inwestycje w ochronę zdrowia → oś XII. Infrastruktura społeczna Kto może otrzymać dotację? Podmiot, który otrzymuje dofinansowanie ze środków funduszy europejskich, to tzw. beneficjent. Informacja o tym, kto może nim zostać, jest każdorazowo podawana w ogłoszeniu konkretnego konkursu. Mogą to być m.in.: firmy, fundacje – stowarzyszenia, instytucje publiczne, spółdzielnie mieszkaniowe. Czy osoba prywatna może otrzymać wsparcie? Owszem, w pośredni sposób. Osoby prywatne mogą uczestniczyć w projektach finansowanych z unijnych środków, np. biorąc udział w szkoleniach lub bezpłatnych stażach, korzystając z dofinansowania na wymianę nieekologicznego kotła. Wiele osób pozyskuje również dofinansowanie na założenie własnej firmy. Dwa priorytety, dwa różne fundusze Priorytety Regionalnego Programu Operacyjnego województwa małopolskiego: Wsparcie działań inwestycyjnych - Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego - 2,07 mld EUR innowacjebezpieczeństwo mieszkańcówkonkurencyjność mikro, małych i średnich firmochrona powietrza i rozwój odnawialnych źródeł energii Wsparcie działań społecznych - Europejski Fundusz Społeczny - 809,6 mln EUR dostęp do zatrudnienia dla osób poszukujących pracy i biernych zawodowodostęp do wysokiej jakości usług opieki zdrowotnej i społecznejdostęp do dobrej jakości edukacjidostosowanie systemów kształcenia i szkolenia po potrzeb rynku pracy Opracowanie: Michał Michalak