Wybory prezydenckie 2025. Kim były polskie pierwsze damy?

Danuta Wałęsa została pierwszą damą u progu transformacji ustrojowej. Choć Lech Wałęsa zyskał status ikony wolności, Danuta długo pozostawała w jego cieniu. Dopiero jej autobiografia, "Marzenia i tajemnice", pokazała, jak silną i niezależną kobietą wówczas była.

Nie stroniła od krytyki, zarówno męża, jak i elit politycznych. Choć unikała publicznych wystąpień, wspierała działania charytatywne, m.in. na rzecz dzieci i osób niepełnosprawnych.

Danuta Wałęsa była honorową prezes Fundacji na Rzecz Rozwoju Kultury w Gdańsku i członkinią rady fundatorów Fundacji "Sprawni Inaczej".

Zupełne przeciwieństwo poprzedniczki. Elegancka, elokwentna, medialna. Jolanta Kwaśniewska szybko zyskała opinię "prezydentowej serc". Założyła fundację "Porozumienie bez Barier", która aktywnie działała na rzecz osób wykluczonych.

Jej styl był przedmiotem analiz w kolorowej prasie, ale to jej empatia i otwartość budowały prawdziwy autorytet.

Dla wielu do dziś pozostaje wzorcem pierwszej damy, o czym świadczy wynik sondażu sprzed pięciu lat przeprowadzonego przez Instytut Badań Rynkowych i Społecznych (IBRiS), w którym przez 48,1 proc. ankietowanych została uznana za "najlepszą pierwszą damę".

Z wykształcenia ekonomistka, prywatnie kobieta subtelna, zawsze uśmiechnięta, nieco wycofana z pierwszego planu. Maria Kaczyńska zdobyła sympatię społeczeństwa, gdy zaczęła przemawiać w imieniu kobiet i rodzin, np. w 2007 podpisała się pod apelem kobiet mediów o to, aby nie zmieniać zapisu konstytucji w dziedzinie ochrony życia.

Była wspierająca, a zarazem stanowcza. Pamiętana szczególnie po katastrofie smoleńskiej, gdy wraz z mężem zginęła w wypadku samolotowym. Odznaczona pośmiertnie m.in. Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.

Pierwsza dama z nauczycielskim zacięciem. Nie robiła szumu wokół siebie, ale działała systematycznie i z zaangażowaniem, szczególnie w Komitetach Honorowych, np. przewodniczyła Komitetowi Honorowemu obchodów Roku Janusza Korczaka, czy przyjęła zaproszenie do wstąpienia do Klubu Matek Chrzestnych Statków Armatorów Wybrzeża Gdańskiego.

Promowała czytelnictwo, wspierała edukację i rodziny. Ceniła prywatność, ale nie uciekała przed kamerami. Choć nie miała takiej charyzmy medialnej jak Kwaśniewska, była bardzo dobrze odbierana w środowiskach nauczycielskich i wśród rodzin wielodzietnych.

Najbardziej enigmatyczna z pierwszych dam III RP. Początkowo aktywna, z czasem niemal zniknęła z debaty publicznej. Zarzucano jej brak zaangażowania, choć wielu doceniało styl, klasę i nienaganną prezencję.

Z zawodu nauczycielka języka niemieckiego (do końca roku szkolnego 2014/2015 pracowała w liceum w Krakowie), z zamiłowania podobno miłośniczka sztuki i opery. Jej milczenie często było interpretowane jako manifest, innym razem jako lojalność.

Warto przypomnieć: rola pierwszej damy w Polsce nie jest uregulowana żadnym przepisem prawa. To funkcja czysto zwyczajowa. Nie ma kompetencji urzędowych, nie pobiera wynagrodzenia, nie podejmuje decyzji.

A mimo to jej wpływ na społeczne postrzeganie prezydentury jest nie do przecenienia. Może otwierać drzwi do tematów trudnych i pomijanych.

Oczekiwania wobec niej są ogromne, a możliwości zależą w dużej mierze od osobowości samej zainteresowanej. Czy nowa pierwsza dama im sprosta? Kim będzie?

Kolejną pierwszą damę poznamy już 1 czerwca 2025 roku - to wtedy odbędzie się II tura wyborów prezydenckich w Polsce. O ten urząd będą konkurować Rafał Trzaskowski i Karol Nawrocki. Kim są ich żony?

• Małgorzata Trzaskowska - żona kandydata na prezydenta Rafała Trzaskowskiego. To ekonomistka z Rybnika, była urzędniczka stołecznego ratusza i aktywistka społeczna, która zyskała sympatię dzięki autentyczności i zaangażowaniu w sprawy kobiet. Choć ceni prywatność, nie boi się mówić wprost o trudnych tematach - od praw reprodukcyjnych po relacje z Kościołem.
• Marta Nawrocka - żona kandydata na prezydenta Karola Nawrockiego, to urzędniczka Krajowej Administracji Skarbowej specjalizująca się w kontroli przemysłu i zwalczaniu nielegalnego hazardu. Absolwentka prawa, prywatnie matka trójki dzieci, była baletnica z Gdańska i osoba wspierająca męża zarówno na scenie kampanii, jak i poza nią.

Pierwsza tura wyborów prezydenckich nie przyniosła rozstrzygnięcia. Konieczne jest zatem ponowne głosowanie, które odbędzie się 1 czerwca.

W drugiej rundzie walki o fotel prezydencki zmierzą się Rafał Trzaskowski (kandydat KO) i Karol Nawrocki (kandydat wspierany przez PiS). W pierwszej turze Trzaskowski zdobył 31,36 proc. głosów, a Nawrocki 29,54 proc.

Lokale wyborcze będą otwarte od godziny 7:00 do 21:00. Zapoznaj się ze szczegółami głosowania w drugiej turze.

Najnowsze informacje o wynikach i przebiegu głosowania publikujemy w naszym raporcie specjalnym - Wybory prezydenckie 2025.

Programy wyborcze kandydatów: propozycje Rafała Trzaskowskiego i Karola Nawrockiego.