Wybory prezydenckie 2025. Czego nie wolno robić w lokalu wyborczym? Kluczowe zasady

W drugiej turze wyborów prezydenckich rywalizują Rafał Trzaskowski z Koalicji Obywatelskiej oraz Karol Nawrocki, kandydat wspierany przez Prawo i Sprawiedliwość.

Więcej informacji o głosowaniu w II turze wyborów prezydenckich w relacji na żywo

W lokalu wyborczym i na terenie całego budynku, w którym się on znajduje, obowiązuje bezwzględny zakaz prowadzenia agitacji wyborczej. Oznacza to, że nie wolno:

• rozdawać ulotek,
• wywieszać plakatów,
• nosić koszulek i znaczków z logo partii politycznych,
• namawiać innych wyborców do głosowania na konkretnego kandydata,
• prowadzić rozmów na temat kandydatów.

Tego rodzaju działania są niezgodne z art. 107 § 2 Kodeksu wyborczego, który jasno określa granice dopuszczalnego zachowania w dniu głosowania. Naruszenie tych zasad może prowadzić do interwencji członków komisji wyborczej, a nawet zgłoszenia sprawy na policję.

Każdy wyborca powinien wypełniać kartę do głosowania w kabinie wyborczej. Publiczne ujawnianie swojego wyboru w lokalu, np. przez głośne komentowanie, jest niewskazane, ponieważ może naruszać zasadę tajności głosowania.

Oprócz zakazu agitacji, w lokalu wyborczym obowiązują dodatkowe ograniczenia, które mają zapewnić porządek i szacunek dla procesu wyborczego:

• fotografowanie kart do głosowania: prawo nie zakazuje wprost robienia zdjęć kart wyborczych, ale takie działanie jest niewskazane. Publikacja takich fotografii, zwłaszcza w mediach społecznościowych, może być uznana za naruszenie ciszy wyborczej lub tajemnicy głosowania, co grozi konsekwencjami prawnymi, w tym grzywną do 5 tysięcy złotych;
• palenie papierosów, spożywanie alkoholu lub przebywanie pod jego wpływem: lokale wyborcze to miejsca publiczne, w których obowiązuje zakaz spożywania alkoholu i palenia papierosów i e-papierosów. Osoby, które pojawią się w stanie nietrzeźwości i zakłócą porządek, mogą zostać wyproszone przez członków komisji wyborczej. Warto pamiętać, że choć samo głosowanie po spożyciu alkoholu nie jest zabronione, niestosowne zachowanie może skutkować interwencją;
• zakłócanie porządku: wszelkie działania, które przeszkadzają innym wyborcom, takie jak hałasowanie czy utrudnianie dostępu do urny, są niedopuszczalne. Przewodniczący komisji wyborczej ma prawo wyprosić osoby naruszające spokój, a w skrajnych przypadkach wezwać policję;
• niszczenie kart do głosowania: celowe uszkodzenie lub podarcie karty wyborczej jest surowo zabronione i może być traktowane jako naruszenie Kodeksu wyborczego, a w niektórych przypadkach nawet jako przestępstwo przeciwko wyborom (art. 248 Kodeksu karnego). Takie działania mogą prowadzić do unieważnienia głosu, a sprawca może zostać ukarany grzywną lub innymi sankcjami;
• wnoszenie przedmiotów niebezpiecznych: w lokalu wyborczym zabronione jest wnoszenie przedmiotów, które mogą stanowić zagrożenie, takich jak broń, ostre narzędzia czy substancje łatwopalne. Tego typu zachowanie może skutkować natychmiastowym usunięciem z lokalu i zgłoszeniem na policję;
• nieuprawnione manipulowanie materiałami wyborczymi: obowiązuje zakaz wynoszenia kart do głosowania z lokalu, ich fałszowanie lub ingerencja w urnę wyborczą. Takie czyny są poważnym naruszeniem prawa i mogą prowadzić do odpowiedzialności karnej, w tym kary pozbawienia wolności do lat 3 (art. 248 Kodeksu karnego).

Głosowanie w imieniu innej osoby, próba oddania więcej niż jednego głosu lub ingerencja w pracę komisji wyborczej również są zakazane i mogą skutkować poważnymi konsekwencjami prawnymi, w tym karą więzienia.

Jeśli zauważysz naruszenie zasad w lokalu wyborczym, obejmujące np. agitację, zakłócanie porządku, czy manipulowanie materiałami wyborczymi, poinformuj o tym przewodniczącego komisji wyborczej.

W poważniejszych przypadkach można zgłosić sprawę policji. Każdy obywatel ma prawo i obowiązek dbać o przejrzystość procesu wyborczego, a szybka reakcja może zapobiec dalszym naruszeniom.

W lokalach wyborczych mogą być obecni obserwatorzy, np. z organizacji społecznych, którzy monitorują przebieg głosowania. Ich rola polega na zapewnieniu transparentności, ale nie mają prawa ingerować w proces wyborczy, ani wpływać na decyzje wyborców.

Cisza wyborcza obowiązuje od północy z piątku na sobotę poprzedzającą dzień głosowania. W przypadku drugiej tury wyborów, rozpoczęła się ona w nocy z 30 na 31 maja i potrwa do godziny 21:00 w dniu wyborów.

W tym czasie zabronione jest jakiekolwiek prowadzenie agitacji - zarówno w przestrzeni publicznej, jak i w internecie, w tym na portalach społecznościowych. Publikowanie sondaży, komentowanie kandydatów, czy zachęcanie do głosowania na konkretną osobę są surowo zabronione.

Za złamanie tych zasad grozi grzywna do 5 tysięcy złotych, a w przypadku publikacji sondaży w czasie ciszy wyborczej - nawet do 1 miliona złotych.

W drugiej rundzie walki o fotel prezydencki mierzą się Rafał Trzaskowski (kandydat KO) i Karol Nawrocki (kandydat wspierany przez PiS).

Lokale wyborcze są otwarte od godziny 7:00 do 21:00. Zapoznaj się ze szczegółami głosowania w drugiej turze.

Najnowsze informacje o wynikach i przebiegu głosowania publikujemy w naszym raporcie specjalnym - Wybory prezydenckie 2025.

Programy wyborcze kandydatów: propozycje Rafała Trzaskowskiego i Karola Nawrockiego.