Jakie kary za naruszenie ciszy wyborczej w drugiej turze wyborów 2025?

W drugiej turze wyborów prezydenckich w Polsce w 2025 roku mierzą się Rafał Trzaskowski, reprezentujący Koalicję Obywatelską oraz Karol Nawrocki, popierany przez Prawo i Sprawiedliwość. Druga tura odbędzie się 1 czerwca 2025 roku.

Media i organizacje mogą przekazywać informacje praktyczne dotyczące wyborów, np. godziny otwarcia lokali wyborczych, procedury głosowania, czy frekwencję wyborczą w trakcie wyborów.

Dopuszczalne jest także udostępnianie treści niezwiązanych z agitacją, np. ogólnych materiałów edukacyjnych o demokracji czy znaczeniu wyborów, które nie promują żadnego kandydata ani partii.

W czasie ciszy wyborczej zabronione jest natomiast publiczne nakłanianie lub zachęcanie do głosowania w określony sposób. Oznacza to, że nie można:

• publikować nowych treści wyborczych w internecie;
• prowadzić agitacji wyborczej: nie wolno publicznie namawiać do głosowania na konkretnego kandydata, partię czy komitet wyborczy;
• organizować wydarzeń wyborczych: wszelkie publiczne spotkania, debaty czy wydarzenia związane z kampanią są zakazane w tym okresie;
• modyfikować istniejących materiałów wyborczych (np. zmieniać banerów na stronie);
• eksponować w mediach społecznościowych symboli czy haseł kojarzonych z kandydatami.

Jednak prywatne rozmowy - np. w wiadomościach prywatnych, telefonicznie lub w gronie rodzinnym - nie są objęte zakazem, o ile nie mają charakteru publicznego. Co ważne, zachęcanie do udziału w wyborach bez wskazywania konkretnych kandydatów (np. "Idźcie na wybory!") jest dozwolone i nie łamie ciszy wyborczej.

Każda forma publicznego zachęcania do głosowania na konkretnego kandydata w wyborach prezydenckich 2025 w czasie ciszy wyborczej jest surowo zabroniona. Zakaz obejmuje zarówno organizowanie wieców, rozdawanie ulotek, jak i publikowanie treści w mediach społecznościowych.

Nawet noszenie odzieży z symbolami wyborczymi w lokalu wyborczym może zostać uznane za naruszenie przepisów. Zgodnie z Kodeksem wyborczym (art. 498), takie działania mogą skutkować grzywną w wysokości od 20 zł do 5 000 zł.

Wysokość kary zależy od decyzji sądu, który ocenia wagę przewinienia, a zgłoszenia naruszeń rozpatrują organy ścigania.

Jednym z najpoważniejszych naruszeń ciszy wyborczej jest publikowanie wyników sondaży przed zakończeniem głosowania. Dotyczy to zarówno mediów tradycyjnych, jak i internetu, w tym prywatnych wpisów na platformach społecznościowych.

Zgodnie z art. 500 Kodeksu wyborczego, za takie działanie grozi grzywna od 500 000 zł do 1 000 000 zł. Tak wysoka kara ma na celu ochronę uczciwości procesu wyborczego, ponieważ przedwczesne ujawnienie sondaży może wpłynąć na decyzje wyborców i zakłócić równowagę kampanii.

Publikowanie postów, komentarzy, polubień lub udostępnianie treści, które zachęcają do głosowania na konkretnego kandydata lub komitet wyborczy, jest traktowane jako wykroczenie. Przykłady naruszeń obejmują:

• wstawianie postów na Facebooku, Twitterze czy Instagramie popierających kandydata;
• komentarze w mediach społecznościowych sugerujące poparcie dla partii lub kandydata, np. "Głosujcie na X, to nasz jedyny ratunek!";
• udostępnianie materiałów wyborczych, takich jak plakaty czy spoty kampanijne;
• nawet "lajkowanie" postów związanych z kampanią może być uznane za agitację, jak wskazał szef Krajowego Biura Wyborczego Rafał Tkacz w 2025 roku.

Kara: Grzywna od 20 zł do 5 000 zł (zgodnie z art. 24 Kodeksu wykroczeń). Wysokość kary zależy od okoliczności, skali naruszenia oraz decyzji sądu, który ocenia, czy działanie miało charakter agitacji.

Chociaż za samo złamanie ciszy wyborczej nie grozi kara pozbawienia wolności, Kodeks wyborczy oraz Kodeks karny określają inne poważne naruszenia związane z procesem wyborczym, za które można trafić do więzienia.

Fałszowanie wyborów (art. 248 Kodeksu karnego):

Działania takie jak podrabianie kart do głosowania, niszczenie ich, manipulowanie wynikami wyborów, czy oddawanie głosu za inną osobę są traktowane jako przestępstwa przeciwko wyborom.

• Kara: pozbawienie wolności od 3 miesięcy do 5 lat.
• Przykład: Jeśli ktoś próbuje wpłynąć na wynik wyborów, np. poprzez wrzucanie fałszywych kart do urny, podlega surowym konsekwencjom karnym.

Korupcja wyborcza (art. 250a Kodeksu karnego):

Wręczanie lub przyjmowanie korzyści majątkowych (np. łapówek) w zamian za głosowanie na określonego kandydata lub powstrzymanie się od głosowania.

• Kara: pozbawienie wolności od 3 miesięcy do 5 lat.
• Przykład: Oferowanie pieniędzy za poparcie danego kandydata to poważne przestępstwo, które może zakończyć się więzieniem.

Utrudnianie głosowania (art. 249 Kodeksu karnego):

Umyślne uniemożliwianie komuś oddania głosu, np. poprzez groźby, przemoc lub zakłócanie pracy komisji wyborczej.

• Kara: pozbawienie wolności do 3 lat.
• Przykład: Zastraszanie wyborców przed lokalem wyborczym lub próby fizycznego zablokowania dostępu do urny.

Niszczenie mienia wyborczego (art. 288 Kodeksu karnego):

Chociaż niszczenie plakatów wyborczych w czasie kampanii nie jest naruszeniem ciszy wyborczej, może być traktowane jako uszkodzenie mienia. Jeśli jednak takie działania mają na celu zakłócenie procesu wyborczego w czasie ciszy, mogą być rozpatrywane w szerszym kontekście.

Kara to pozbawienie wolności do 5 lat w przypadku poważnych szkód lub działań przeciwko porządkowi publicznemu.

W drugiej rundzie walki o fotel prezydencki mierzą się Rafał Trzaskowski (kandydat KO) i Karol Nawrocki (kandydat wspierany przez PiS).

Lokale wyborcze będą otwarte od godziny 7:00 do 21:00. Zapoznaj się ze szczegółami głosowania w drugiej turze.

Najnowsze informacje o wynikach i przebiegu głosowania publikujemy w naszym raporcie specjalnym - Wybory prezydenckie 2025.

Programy wyborcze kandydatów: propozycje Rafała Trzaskowskiego i Karola Nawrockiego.