Donald Tusk zawnioskuje o wotum zaufania. Co to za procedura?

Przegrana Rafała Trzaskowskiego w wyścigu o fotel prezydenta jest również przegraną rządzącej koalicji. W związku z tym premier Donald Tusk ogłosił, że wystąpi o wotum zaufania dla swojego rządu. Ma to uciąć wszelkie spekulacje na temat przyspieszenia wyborów parlamentarnych. Co to dokładnie oznacza?

Wotum zaufania to uchwała parlamentu podejmowana w specjalnym głosowaniu. Ma ona wyrazić zaufanie do rządu wśród parlamentarzystów, jest również formą kontrolowania przez nich poczynań rządu. Standardowo uchwała jest procedowana po powołaniu Rady Ministrów, Sejm ma na to 14 dni.

O wotum zaufania może w każdym momencie wnioskować również premier, przy czym może to dotyczyć jednego z ministrów lub całego rządu. Premier robi to po to, by wzmocnić swoją pozycję i uzyskać aprobatę parlamentu dla swoich działań.

O takim właśnie wotum zaufania mówimy teraz - po wygranej Karola Nawrockiego. Uchwała jest podejmowana większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

Jeśli Sejm udzieli rządowi wotum zaufania, prace Rady Ministrów pozostają bez zmian. Co jednak się stanie, jeśli uchwała nie przejdzie większością głosów?

Wtedy premier składa swoją dymisję na ręce prezydenta. To jednak sytuacja raczej teoretyczna, ponieważ jest mała szansa, by rząd nie uzyskał wotum zaufania w parlamencie. Wynika to z faktu, że premier rządu wywodzi się ze środowiska politycznego, które wygrało wybory parlamentarne i ma w Sejmie zapewnioną większość głosów. Niemniej jednak przetasowania w koalicji rządzącej przed głosowaniem mogą zmienić dotychczasową arytmetykę sejmową.

Do tej pory z sytuacją, kiedy premier składał do Sejmu wniosek o wotum zaufania dla swojego rządu, mieliśmy do czynienia sześć razy. Donald Tusk uruchomił procedurę już dwa razy: w 2012 i w 2014 roku.

W Polsce oprócz wotum zaufania istnieje również wotum nieufności. Choć jest ono zupełnie innym mechanizmem parlamentarnym, w obu przypadkach dochodzi do oceny działań Rady Ministrów przez Sejm.

O ile o wotum zaufania wnioskuje premier, o tyle wniosek o wotum nieufności musi złożyć na ręce marszałka grupa posłów. Muszą oni również zgłosić kandydata na Prezesa Rady Ministrów. Jeśli uchwała przejdzie przez Sejm, prezydent przyjmuje dymisję premiera i jego rządu.

Premierem zostaje kandydat zgłoszony przez grupę wnioskujących posłów, o ile prezydent powoła go na to stanowisko.

Druga tura wyborów prezydenckich przyniosła ostateczne rozstrzygnięcie. Nowym prezydentem został wspierany przez PiS Karol Nawrocki. Pierwszą damą będzie zatem żona Nawrockiego - Marta.

Jak głosowali Polacy? Nawrocki zwyciężył wynikiem 50,89 proc. głosów, jego konkurent Rafał Trzaskowski uzyskał 49,11 proc. wszystkich głosów. Frekwencja wyniosła rekordowe 71,63 proc.

Różnica między rywalami była najmniejsza w historii naszego kraju.

Z jakim programem do wyborów szedł Nawrocki? Oto szczegółowe punkty.

Najnowsze informacje o wynikach, przebiegu głosowania, a także powyborcze reakcje publikujemy w naszym raporcie specjalnym - Wybory prezydenckie 2025.