Gość Zjazdu, watykański sekretarz stanu, kardynał Tarcisio Bertone, powiedział w przemówieniu podczas inauguracji, że jednym z najistotniejszych elementów udziału chrześcijaństwa w procesie budowania Europy jest "niezmordowane zaangażowanie w obronę i popieranie godności osoby ludzkiej i jej niezbywalnych praw". - Polska jest narodem ludzi szlachetnych i ugruntowanych w tradycjach chrześcijańskich, który znał pokolenia prawdziwych wierzących, odważnych świadków Ewangelii, a także wielu męczenników wiary - podkreślił kard. Bertone. Mówiąc o wyzwaniach stojących przed Polską dnia dzisiejszego, wskazał "jako sprawę priorytetową obronę godności każdej istoty ludzkiej". "Jest to wyzwanie wymagające odwagi i wytrwałości: w grę wchodzi bowiem przyszłość Europy i świata" -powiedział watykański sekretarz stanu. Prezydent - który wziął udział w spotkaniu inauguracyjnym - nawiązując do hasła Zjazdu Gnieźnieńskiego "Człowiek drogą Europy", wskazał na rolę humanizmu chrześcijańskiego w budowaniu przyszłości Europy. "Drogą Europy jest humanizm, którego prawie już nikt nie kwestionuje. A więc droga Europy, to droga człowieka. Powstaje tylko pytanie: o jaki typ humanizmu chodzi? Jeśli dobrze rozumiem, to chodzi o taki humanizm, który nie przekreśla Boga" - mówił prezydent. W ocenie prezydenta L. Kaczyńskiego, w Europie postępuje sekularyzacja i laicyzacja. "Spór o Europę, to nie tylko spór o jej szerokość. Chodzi o to, że świat wartości chrześcijańskich, wartości związanych także z innymi religiami, potrafi kształtować podstawowy nurt europejskiego życia. To jest zadanie dla polityków, tylko w pewnym zakresie, i to niezbyt szerokim. To jest zadanie przede wszystkim dla ludzi Europy, dla tych, którzy w niej żyją, pracują, podejmują decyzje dotyczące każdego człowieka" - powiedział prezydent. - Z Gniezna pragniemy kontynuować naszą wielką, wielowiekową tradycję chrześcijańską, którą ojciec św. Jan Paweł II nakazał nam realizować - powiedział metropolita gnieźnieński abp Henryk Muszyński, uroczyście otwierając VII Zjazd Gnieźnieński. Metropolita przypomniał słowa Jana Pawła II, który podczas pielgrzymki do Polski w 1979 roku powiedział w Gnieźnie: "tutaj wszystko się zaczęło". "I tutaj chcemy kontynuować naszą tradycję chrześcijańską, która została nam zadana przez Jan Pawła II, który z Gniezna skierował przesłanie do Europy" - powiedział abp Muszyński. Rabin Irving Greenberg z USA, który przemawiał w piątek w czasie popołudniowych obrad Zjazdu, ostrzegał przed "stałą tendencją do jednostronnego wykorzystywania ludzkiego poznania i mocy w celu realizacji świadomego lub nieuświadomionego pragnienia stania się Bogiem". - Oznacza to - powiedział Greenberg - że ludzie zachowują się tak, jak by byli panami Stworzenia", co prowadzi do zupełnego nieliczenia się z wartościami drugich. - Mając za sobą wiek XX, rozumiemy, że dar wolności jest absolutny do tego stopnia, że nawet jeśli ludzie mają zamiar wymazać Boga albo lud Boży - lub środowisko naturalne Stworzenia - Bóg nie interweniuje cudownie, aby ich powstrzymać - podkreślił Greenberg. Dodał, że Bóg instruuje ludzi poprzez religię i objawienie. W Zjeździe Gnieźnieńskim uczestniczy ok. 600 osób z 11 krajów Europy, w tym ponad 250 liderów wspólnot i organizacji chrześcijańskich z Polski i Europy. Według organizatorów jest to największe spotkanie ekumeniczne w Europie, które obsługuje ok. 200 akredytowanych dziennikarzy z prasy, radia i telewizji.