Dla uczczenia 750-lecia Warmińskiej Kapituły Katedralnej Episkopat Polski zebrał się na zebraniu plenarnym w Olsztynie. Natomiast w niedzielę kardynałowie, arcybiskupi i biskupi zgromadzą się w archikatedrze we Fromborku na jubileuszowej Eucharystii. Będzie jej przewodniczył prymas Polski abp Józef Kowalczyk, a homilię wygłosi przewodniczący KEP abp Józef Michalik. - Dzieje Warmińskiej Kapituły Katedralnej we Fromborku stanowią budujący przykład nieustannej troski o Kościół diecezjalny, a zwłaszcza o zachowanie tożsamości duchowej i materialnej Diecezji Warmińskiej - podkreśla metropolita warmiński abp Wojciech Ziemba. Zdaniem hierarchy, jubileusz Warmińskiej Kapituły Katedralnej pozwala uświadomić współczesnym bardzo złożoną i bogatą historię tej części Ojczyzny. - Diecezja warmińska do roku 1466 pozostawała pod rządami państwa krzyżackiego, a tzw. dominium warmińskie podlegało w części rządom biskupa warmińskiego, a w części Kapitule Katedralnej. Z tej racji można powiedzieć, że Kapituła Warmińska jest pewnego rodzaju prekursorem współczesnych samorządów - podkreśla abp Ziemba. W czerwcu tego roku mija 750 lat od ustanowienia przez pierwszego biskupa warmińskiego Anzelma kapituły katedralnej. Bp Anzelm należał do Zakonu Niemieckiego NMP. Prowadził jednak politykę niezależną od Zakonu. Żaden z kolejnych biskupów warmińskich nie był krzyżakiem. Diecezja warmińska została ustanowiona w 1243 roku. W czerwcu 1260 r. biskup warmiński Anzelm erygował kapitułę przy pierwszej katedrze diecezji warmińskiej w Braniewie. Początkowo kapitułę stanowiło kolegium 16 kanoników (obecnie jest 12 i 12 honorowych). Kanonicy wywodzili się zawsze z duchowieństwa diecezjalnego. Nigdy nie należeli do niej duchowni z rycerskiego zakonu niemieckiego NMP. Na skutek zniszczenia pierwszej katedry w Braniewie podczas powstania Prusów, biskup warmiński Henryk Fleming, pochodzący z Lubeki (Liibeck) rozpoczął budowę katedry we Fromborku. Kapituła posiadała od chwili utworzenia aż do 1945 roku prawo wyboru biskupa warmińskiego. Uprawnienie to było modyfikowane przez normy kanoniczne i świeckie. Kapituła wykonywała świecką jurysdykcję nad trzecią częścią diecezji i tworzyła struktury administracyjne, lokowała miasta wsie np. (Frombork/Fraunenburg, Pieniężno/Mehlsack, Olsztyn/Allenstein). Wspomagała biskupów warmińskich w zarządzaniu diecezją. Stała się mecenasem dzieł sztuki i kultury oraz kształcenia i wychowania katolickiego. Kanonicy katedralni stanowili grono najważniejszych doradców biskupa warmińskiego, byli też jego wysłannikami do Stolicy Apostolskiej. Frombork mogli opuszczać tylko za zgodą Kapituły. Byli zobowiązani do modlitwy chóralnej w katedrze, gdzie codziennie zbierali się wspólnie przynajmniej dwukrotnie. Od powstania Kapituły do jej grona należało ponad 600 kanoników, m.in. Tiedemann Giese, Jan Dantyszek, Stanisław Hozjusz i Ignacy Krasicki. Najbardziej znanym kanonikiem warmińskim jest Mikołaj Kopernik. Do XVIII wieku obowiązywał zwyczaj oddawania kanonikom pod dożywotnią opiekę poszczególnych ołtarzy w katedrze, pod którymi grzebano ich po śmierci. Właśnie ten szczegół przyczynił się do odnalezienia miejsca pochówku Kopernika. Grobu astronoma poszukiwano kilkakrotnie: pierwsze takie prace podjęło Warszawskie Towarzystwo Naukowe w 1802 roku, prawdopodobnie w czasie II wojny światowej poszukiwania prowadzili także Niemcy, a po jej zakończeniu Rosjanie. Udało się to dopiero w 2004 r. Zespół prof. Jerzego Gąssowskiego oraz pracowników Instytutu Antropologii i Archeologii Wyższej Szkoły Humanistycznej w Pułtusku oparł się na ustaleniach dr. Jerzego Sikorskiego. Historyk wskazał, że jako kanonik fromborskiej katedry Mikołaj Kopernik od 1501 do 1543 roku opiekował się czwartym ołtarzem w prawej nawie katedry, naprzeciw wejścia bocznego. Był to ołtarz noszący imię św. Wacława (obecnie Świętego Krzyża). Przy nim, zgodnie ze zwyczajem, został pochowany 24 maja 1543 r., trzy dni po śmierci. Część oficjalnych obchodów 750-lecia Warmińskiej Kapituły odbyła się w maju tego roku. Na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim odbyła się sesja naukowa poświęcona historii Kapituły ze szczególnym zwróceniem uwagi na osobę Kopernika. We Fromborku odbyły się też uroczystości pogrzebania odnalezionych i zidentyfikowanych szczątków astronoma. W niedzielę, 20 czerwca biskupi poświęcą epitafium Mikołaja Kopernika, które z okazji powtórnego pochówku astronoma ufundował ks. dr Jan Górny, kanonik warmiński opiekujący się ołtarzem św. Krzyża we fromborskiej katedrze, a którym 500 lat temu przez ponad 40 lat opiekował się kanonik Mikołaj Kopernik.