Okupowane tereny Ukrainy: "Głosowanie" pod lufami karabinów

Rosyjscy okupanci zorganizowali "głosowanie" na ulicach, w zaimprowizowanych lokalach wyborczych i podczas wizyt domowych. Opowiadają o tym mieszkańcy ukraińskich obwodów Ługańska, Doniecka, Zaporoża i Chersonia, które są częściowo okupowane przez Rosję. Od 23 września odbywały się tam pseudoreferenda dotyczące przystąpienia tych obszarów do Federacji Rosyjskiej.

Mieszkańcy twierdzą, że odmowa wzięcia udziału w tym przymusowym "głosowaniu" zagrażała życiu, ponieważ przedstawiciele tzw. "komitetów wyborczych" pojawiali się w towarzystwie uzbrojonych żołnierzy rosyjskich.

- Dwie kobiety i trzech żołnierzy rosyjskich z bronią zapytało mnie, czy będę głosować. Gdy zapytałam, czy mam wybór, nic nie odpowiedzieli. Musiałam postawić krzyżyk w miejscu, które pokazali mi lufą karabinu - mówi kobieta, która mieszka w jednej ze wsi niedaleko Melitopola w regionie Zaporoże. Nie chciała głosować, ale zrobiła to z obawy, że w przeciwnym razie jej 35-letni syn zostanie wcielony do armii rosyjskiej.

- Dobrze, że mąż i syn właśnie wtedy pracowali w polu. Nie chcę, żeby mi odebrano syna, jest na ich liście - mówi płacząc kobieta.

- Sporządzane przez okupantów listy stanowią zagrożenie dla ludności na terytoriach okupowanych - mówi Ołeksij Koszel, szef Komitetu Wyborców Ukrainy. - Tworzą teraz bazy danych, ponieważ nawet po sześciu miesiącach okupacji mają niewiele informacji na temat tego, kto znajduje się na tych terenach - wyjaśnia.

Według niego okupanci zbierali dane także podczas pseudoreferendów, aby ocenić nastroje antyrosyjskie. Chcieli dowiedzieć się, kto ma proukraińską postawę, jakim językiem mówią ludzie i którzy mężczyźni są w wieku poborowym.

Ołeksij Koszel twierdzi, że ludność nie popiera okupantów, dlatego nie powiodło się rozdawanie rosyjskich paszportów i wprowadzenie rubla na okupowanych terytoriach. Pseudoreferenda były organizowane w pośpiechu i często brakowało odpowiedniego do tego personelu. Według przewodniczącego Komitetu Wyborców Ukrainy "głosowanie" miało chaotyczny przebieg. Ponadto okupanci uciekali się do wszelkich możliwych metod fałszerstwa.

Rosyjscy okupanci wyznaczyli pięć dni na tak zwane "głosowanie". Już po trzech dniach "Republiki Ludowe Doniecka i Ługańska" odnotowały rekordową frekwencję sięgającą 87 procent, z ponad milionem uczestników.

- Te doniesienia są idiotyczne i nierealistyczne, ponieważ większość mieszkańców już dawno opuściła okupowane terytoria - pisze na Telegramie szef ługańskiej administracji wojskowej Serhij Hajdaj. Stwierdza także, iż okupanci zgłaszali wręcz 50-procentową frekwencję w zniszczonych i prawie całkowicie opustoszałych miastach wschodniej Ukrainy, takich jak Łisiczańsk, Siewierodonieck i Rubiżne. - Wyniki zostały sfałszowane - stwierdził Serhij Hajdaj.

O tym, jak przebiegło to pseudoreferendum na południu Ukrainy, opowiada Hanna z Chersonia. Według niej, okupanci chcieli stworzyć propagandowy obrazy prorosyjskiej ludności. Ale wszystko potoczyło się inaczej.

- Od ósmej rano w tak zwanych lokalach wyborczych grano sowieckie piosenki i organizatorzy czekali na wyborców z rosyjskimi żołnierzami. Ale ani nie przyszli wyborcy, ani też nie ustawiały się kolejki. O dziesiątej lokale zamknięto i zaczęto chodzić po domach. Ale nikt nie otworzył drzwi - mówi Hanna.

Okupantom nie udało się też skłonić ludzi do "głosowania" obietnicami pomocy humanitarnej. - Przyszli tylko ludzie po siedemdziesiątce, którzy pragnęli powrotu Związku Radzieckiego. Młodzi i ludzie w średnim wieku zignorowali ten cyrk - opowiada Hanna. Zapewnia, że ​mimo terroru i prześladowań w mieście są nadal ludzie nastawieni proukraińsko. Czekają na wyzwolenie przez swoją armię.

82-letnia mieszkanka wsi położonej niedaleko Chersonia nie dała się jednak przekonać. Opowiada, że przyszli do niej uzbrojeni mężczyźni i chcieli, aby głosowała "za przyłączeniem do Rosji". Ona jednak odmówiła. - Powiedzieli mi: "Babciu, możesz dostać 10.000 rubli (około 180 euro), a także paczki żywnościowe. Musisz tylko głosować na Rosję". Nie potrzebuję ani Rosji, ani jałmużny! W lutym zabili mojego wnuka na froncie - mówi przez łzy ta kobieta.

Szef chersońskiej regionalnej administracji wojskowej Jarosław Januszewicz twierdzi, że ​​podczas pseudoreferendów wojska rosyjskie wywierały presję i groziły ludziom. "Kolaboranci w towarzystwie uzbrojonych okupantów łapią ludzi na ulicy i groźbami zmuszają ich do głosowania" - pisze Januszewicz na Telegramie.

Potwierdzają to mieszkańcy tzw. "Donieckiej i Ługańskiej Republiki Ludowej". Mówią, że np. w okupowanym Ługańsku "lokale wyborcze" ustawiano na podwórkach domów mieszkalnych lub przy wejściach na targowiska. - Podjechał autobus, obok ustawiono przezroczystą urnę wyborczą. Nie było śladu tajnego głosowania. Ludzie wypełniali karty na kolanach - mówi jedna z mieszkanek Ługańska. Według niej pracownicy instytucji miejskich byli zmuszani do kilkukrotnego "głosowania" w różnych miejscach.

- Powiedziano nam, że im więcej razy jedna i ta sama osoba głosuje, tym lepiej - mówi kobieta, która pracuje w placówce oświatowej w Ługańsku. Opowiada, że wszyscy pracownicy zostali poproszeni o zabranie kopii dowodów osobistych od studentów, którzy opuścili miasto. Mieli głosować zamiast nich, a ponieważ w miejscu, w którym odbywało się "głosowanie", nie było gotowych list wyborców, nie było z tym trudności - opowiada kobieta. Każdemu, kto odmówił wzięcia udziału, grożono utratą zarobków i zwolnieniem z pracy.

Według Komitetu Wyborców Ukrainy i ukraińskiej organizacji pozarządowej Opora rosyjscy okupanci wykorzystywali do tych pseudoreferendów jedynie listy, na których znajdowały się osoby, które dobrowolnie przyjęły rosyjską pomoc, osobiście pobierały emerytury z poczty lub opłacały podatki lokalne jako przedsiębiorcy. Wykorzystywano także listy wyborców wykradzione z archiwów.

Szefowa Opory Olga Ajwazowska podkreśla, że ​​Rosja dokonała fałszerstw na okupowanych terytoriach Ukrainy. - Nie może być mowy o swobodnym i legalnym wyrażaniu woli. Przy pomocy tych pseudoreferendów, przeprowadzanych pod lufami karabinów, Rosja chce szantażować zachodnich partnerów Ukrainy - mówi.

Olga Ajwazowska uważa, że pierwszymi, którzy ucierpią z powodu tego "głosowania", będą mieszkańcy okupowanych terytoriów. Rosja całkowicie ich odizoluje i przeprowadzi totalną mobilizację. Wmusi im paszporty rosyjskie i jeszcze bardziej zaostrzy stosowany wobec nich terror.

Lilia Rżeucka, Anastazja Szepelewa, Redakacja Deutsche Welle