Podczas gdy światowe potęgi grzęzną w ideologicznych dysputach, szukają wzajemnego poparcia, ramowych rozwiązań zazwyczaj z pozycji siły, w ostateczności i tylko pod naciskiem opinii publicznej wysyłają w rejony "trzeciego świata" siły pacyfikacyjne, które zaprowadzają krótkotrwały spokój - przynajmniej na czas stacjonowania - Watykan prowadzi w tych zapalnych rejonach świata najbardziej aktywną, a przy tym najcichszą, za to najprawdopodobniej najbardziej skuteczną dyplomację. Dyplomację zasługującą na specjalny status, jako że od czasów wczesnego średniowiecza Kościół Katolicki poza wszystkim jest także znaczącym graczem na polu dyplomacji. Bez względu na rozwijające się w świecie chrześcijańskim procesy sekularyzacyjne, w ciągu ostatniego stulecia rola Watykanu w dyplomacji coraz bardziej nabiera znaczenia. Pomimo, iż niedoceniana, a często krytykowana, rola dyplomacji Watykanu w okresie I i II wojny światowej, a także okresu pomiędzy i po obydwu wojnach była ciągle obecna. Nabrała rzeczywistego przyspieszenia i rozmachu wraz z wyborem Jana Pawła II. W 1978 r. Watykan posiadał placówki dyplomatyczne w 85 krajach, z którymi utrzymywał stosunki dyplomatyczne - co nie jest tożsame z konkordatem. W chwili śmierci Jana Pawła II Watykan posiadał już placówki oraz utrzymywał stosunki z 176 krajami. Podczas tego, jednego z najdłuższych pontyfikatów, nawiązano stosunki dyplomatyczne nawet ze Związkiem Radzieckim przewodzonym przez Michaiła Gorbaczowa. Nieoficjalne stosunki utrzymywane są także z Arabią Saudyjską oraz Chinami, mimo iż jako jedno z nielicznych państw na świecie Watykan uznaje istnienie Tajwanu. Oficjalnie pierwszą papieską nuncjaturę dyplomatyczną otwarto w Wenecji w 1500 r. Pierwszym protestanckim krajem, który nawiązał stosunki dyplomatyczne ze "Stolicą Piotrową" były Prusy, które w 1805 r. wysyłały do Watykanu jako ambasadora Wilhelma von Humboldta. Natomiast pierwszym, nie katolickim krajem, który nawiązał relację dyplomatyczne była Japonia w 1942 r. Obecnie w Watykanie swoje placówki posiada 78 państw - tworząc najstarszy istniejący korpus dyplomatyczny. W Watykanie największy personel posiadają placówki Niemiec i Dominikany, za którymi plasują się USA i... Iran, o którego działalności krążą żarty, iż nikt nie wie czym zajmują się jego dyplomaci.