Dlaczego, mimo nauki, niczego nie rozumiemy? Lektura poniższego zestawu zwrotów i pojęć pozwoli złagodzić nieco skutki owego szoku. Bo bez cienia wątpliwości z każdym z przytoczonych haseł wcześniej czy później zetkniemy się w Anglii NA PEWNO! Application Form - dokument, który trzeba wypełnić, ubiegając się o jakąkolwiek pracę; wyłącznie dobrze wypełniona aplikacja prowadzi do rozmowy kwalifikacyjnej (patrz: interview). ASAP - używany często w ofertach pracy i ogłoszeniach skrót określający termin rozpoczęcia pracy bądź składania aplikacji: As Soon As Possibile, czyli "jak najszybciej". Ashes - cykl corocznych spotkań w krykieta między Anglią a Australią; dla obu państw, w których krykiet jest jedną z najpopularniejszych dyscyplin sportowych, to prawdziwa święta wojna, a informacje o przebiegu spotkań zajmują czołówki gazet i wiadomości telewizyjnych. Termin "Ashes" pochodzi z końca XIX wieku, kiedy to niezwyciężoną dotąd Anglię pokonała reprezentacja Australii; po tym meczu (1882 r.) w satyrycznym piśmie "Punch" ukazał się nekrolog, w którym można było przeczytać, że w Anglii zmarł właśnie krykiet, a jego prochy (ashes) rozsypane zostaną w Australii. Ascot - miasteczko koło Windsoru, gdzie odbywają się najsłynniejsze wyścigi konne na świecie; barometr obecności Polaków na Wyspach - miejscowa szkoła żeńska poszukiwała w ubiegłym roku nauczyciela języka polskiego na 1 godzinę w tygodniu. W tym roku już na 2 godziny. Bank account - konto bankowe. W Anglii można nie mieć pracy, ale nie można nie mieć konta. Z uwagi na potwierdzenie adresu, niezbędne przy jego otwieraniu, niektóre banki stosują dość osobliwą procedurę: po wypełnieniu papierów (nie jest tego dużo) wysyłają na podany przez nas adres pismo informujące o wszczęciu procedury zakładania konta; kiedy je otrzymujemy, zaadresowane na nasze nazwisko, wracamy do banku, okazując tym samym... potwierdzony adres. Boxing Day - 26 grudnia, drugi dzień świąt Bożego Narodzenia, początek gigantycznej wyprzedaży w sklepach i gigantycznej gorączki zakupów. Car Park - parking samochodowy. Cleaning - sprzątanie, pierwsza praca dla 95% Polaków przyjeżdżających do Anglii; nie wymaga znajomości języka angielskiego, jest licho płatna i nie tak lekka, jak powszechnie się sądzi; najpopularniejszy rodzaj cleaningu to praca na tzw. "zmywaku" w pubach, restauracjach, kawiarniach; osoba wykonująca tę czynność nazywa się kitchen porter. Confirm - potwierdzenie; w Anglii wszystko trzeba potwierdzać, zwłaszcza adres (zob.: Bank account). Credit Card - podstawa funkcjonowania społeczeństwa; z uwagi na zamiłowanie Anglików do robienia zakupów (patrz: Shopping for England, Boxing Day) w kartę kredytową wyposażony jest każdy, kto skończył 16 lat, może potwierdzić adres i gdziekolwiek pracuje; zadłużenie Anglików w bankach wynosi ponad 7 miliardów funtów. Dover - miasto pierwszego kontaktu dla przyjeżdżających do Anglii autokarem lub promem z Calais. Emily - najpopularniejsze obecnie imię nadawane dziewczynkom na Wyspach. Equal opportunities - "równe szanse" - podstawa angielskiego systemu zatrudniania; kartka papieru A4 z wypisanymi wszelkimi cechami charakteryzującymi człowieka, m.in.: kolor skóry, wyznanie, preferencje seksualne; wypełnienie tego dokumentu pozwala pracodawcy uniknąć posądzenia o rasizm, seksizm etc. oraz poświadcza, że wszyscy mają równe szanse przy ubieganiu się o jakąś posadę, choć nie bardzo wiadomo dlaczego. Foot - stopa - jedna z podstawowych jednostek długości, obok cala, jardu i mili; w Anglii system SI wciąż nie zdołał się "zadomowić". Temperaturę podaje się w Fahrenheitach, odległości w milach, wzrost człowieka w stopach i calach, wagę w funtach i... kamieniach (1 funt = 453,5 gramów, a 1 kamień (stone) = 6,35 kilogramów). Football - gra sportowa, w której 11 facetów usiłuje za pomocą nóg zrobić coś ze skórzaną piłką, uniemożliwiając innym 11 facetom zrobienie dokładnie tego samego; jedyna gra sportowa, która często, po mniej więcej 2 godzinach, nie kończy się żadnym rozstrzygnięciem, co jest zaprzeczeniem idei sportu. Najlepsi zawodnicy w Anglii zarabiają około 100 tysięcy funtów tygodniowo. Guys - uniwersalna i najpowszechniejsza forma zwracania się do więcej niż jednej osoby, jedyny taki przypadek w dziejach jakiejkolwiek gramatyki; mówiąc "guys" możemy mieć na myśli: dzieci obojga płci, samych chłopców, same dziewczynki, chłopca i osobę dorosłą, dziewczynkę i osobę dorosłą, staruszków, staruszków z dziećmi etc. Heathrow - jedno z czterech (obok Gatwick, Luton i Stansted) londyńskich lotnisk i jedno z największych na świecie, przyjmujące i odprawiające codziennie 1300 samolotów. Gdyby któregoś dnia z setek sklepów, kawiar kawiarni i restauracji na terenie Heathrow zwolnili się pracujący tam Polacy - lotnisko przestałoby funkcjonować. Hello - uniwersalne powitanie, używane na równi z takimi zwrotami jak: OK?, Right?, How are you?, Are you all right?, Hi, How do you do?, How are you keeping? Uwaga! Anglicy nie znają określenia "stara bieda" (tradycyjnej w Polsce odpowiedzi na: "Co słychać?"), odpowiadają wyłącznie pozytywnie: I'm fine (w porządku), Brilliant (znakomicie), Couldn't be better (nie mogłoby być lepiej), dodając zawsze podziękowanie i zadając takie samo pytanie. Najbardziej pesymistyczną odpowiedzią jest: Not bad, czyli "nieźle". Home Office - instytucja wydająca dokument potwierdzający, że jakaś osoba ma prawo do podjęcia pracy na terenie Wielkiej Brytanii. ID - jakiś dokument (np. paszport lub prawo jazdy) potwierdzający tożsamość (Anglicy nie mają dowodów osobistych). Interview - rozmowa kwalifikacyjna przed podjęciem pracy. Jacob - najpopularniejsze imię nadawane chłopcom na Wyspach. Kick off - początek meczu piłkarskiego. London - Londyn, stolica Anglii, jedno z największych miast świata; państwo w państwie, w którym używa się 300 różnych języków; w niektórych dzielnicach język angielski jest drugim, po hindu, urdu czy polskim. W roku 2012 odbędzie się tu olimpiada, do której trwają już intensywne przygotowania. Loo - potoczna nazwa toalety. Anglicy sami nie wiedzą, skąd dokładnie wzięło się to określenie; być może od nazwy Waterloo - dużego metalowego pojemnika z wodą, powszechnie używanego w XIX wieku na ulicach angielskich miast; dwa zera stosowane na całym świecie na oznaczenie toalety mają pochodzić od Loo. Marks&Spencer - najpopularniejsza sieć supermarketów w Anglii, reklamowana jako miejsce, gdzie można kupić najlepszej jakości artykuły w rozsądnych cenach. Co jest prawdą. National Insurance Number - biało- niebieska karta plastikowa z nazwiskiem i numerem; jeden z podstawowych (obok Home Office) dokumentów niezbędnych przy podejmowaniu pracy w Anglii. Off Licence - sklep monopolowy. Pint - 0,568 litra, podstawowa jednostka objętości piwa, które kupuje się w pubach w wysokich szklankach w "rozmiarach": duże - a pint lub małe - a half-pint. Poland Street - ulica w centrum Londynu; zaczyna się na jednej z najsłynniejszych ulic stolicy - Oxford Street i prowadzi... no, właśnie... w kierunku Soho. Niektórzy mogą to uznać za prowokację. Pound - funt; jednostka wagi, ale przede wszystkim jednostka monetarna; na awersach wszystkich monet i banknotów znajduje się portret królowej Elżbiety II, na rewersach monet widnieją regalia, zaś na banknotach - znani Anglicy, w tym, na banknocie 10-funtowym - o zgrozo! - Charles Darwin. Najwyższy nominał to banknot 50-funtowy, rzadko używany w indywidualnym obrocie. Pub - skrót od public house (dosłownie... "dom publiczny"), drugi dom dla Anglików. Chodzi się tam po pracy i siedzi (lub stoi) do późnej nocy, zwłaszcza od ubiegłego roku, kiedy zniesiono zakaz sprzedaży alkoholu o 23.00; w piątkowe i sobotnie wieczory w pubach, z uwagi na ograniczoną ilość miejsc, więcej osób stoi niż siedzi, co nikomu nie przeszkadza. W większości przypadków siedzibami pubów są stare, kilkusetletnie budynki; w miejscowości Bracknell niedaleko Ascot są tylko trzy zabytkowe budynki i w każdym z nich jest pub. Queen - Elżbieta II; mieszka w Buckingham Palace w Londynie lub w ulubionej rezydencji w Windsorze; pobyt Elżbiety II w którymś z tych miejsc sygnalizuje ogromna, brązowo-żółto- -granatowa flaga królewska z żółtymi lwami, powiewająca na pałacu lub zamku. Quid - potoczna nazwa funta. Reading - miasto na zachód od Londynu (ok. 40 minut jazdy pociągiem), z dużym węzłem kolejowym, dwoma uniwersytetami oraz drużyną piłkarską w Premiership; właścicielem tej ostatniej oraz połowy miasta jest John Madejski. Mimo polskiego nazwiska to rodowity Anglik; nazwisko zawdzięcza ojczymowi, uczestnikowi bitwy o Anglię. Sea - morze; z każdego miejsca w Wielkiej Brytanii do wybrzeża morskiego jest nie więcej niż 60 mil (ok. 100 kilometrów). Shopping for England - (dosłownie: kupując dla Anglii) popularny zwrot określający skalę dokonywanych zakupów. Slough - miasto sąsiadujące z Zachodnim Londynem; siedziba największego sklepu Tesco w Europie oraz największej na świecie fabryki czekoladek "Mars". Jedno z najbardziej polskich miast w Anglii - według miejscowej gazety w Slough może mieszkać ponad 10 tysięcy Polaków (miasto liczy około 100 tysięcy mieszkańców); dogodnie położone - zaledwie 20 minut pociągiem od centrum Londynu, pół godziny miejskim autobusem na lotnisko Heathrow, kilkanaście minut spacerem do Eton i Windsoru. W 1963 roku The Beatles swoją pierwszą w historii trasę koncertową po Anglii rozpoczęli od Slough. Southampton - miasto na południowym wybrzeżu Anglii, jedno z największych skupisk Polaków (od 20 do 30 tysięcy); według "Daily Mail", co piąte dziecko, które uczy się w tamtejszych szkołach, jest Polakiem. Text - informacja tekstowa w telefonach komórkowych, w Polsce zwana SMS, co jest skrótem short message service, nieznanego w... Anglii. Tube - potoczna nazwa metra w Londynie (oficjalnie: Underground), obejmującego cały Londyn podzielony na 6 stref (zob.: zone). Unisex - zakład fryzjerski dla pań i panów. Vauxhall - angielska nazwa niemieckich samochodów marki Opel. Windsor - najbardziej królewskie ze wszystkich królewskich miast w Anglii; wybudowany przez Wilhelma Zdobywcę (XI wiek) zamek jest największym zamieszkanym zamkiem na świecie. Na wprost zamku znajduje się najkrótsza ulica w Anglii licząca około 10 metrów. W każdym pubie i większości restauracji w Windsorze można zamawiać w języku polskim. W siedzibie władz miejskich - Guildhall - odbył się pierwszy w Anglii gejowski ślub - sir Eltona Johna z Davidem Furnishem. Sir Elton na stałe mieszka w najstarszej części Windsoru, w tzw. Old Windsor. Yes - tak; zasadnicze słowo w języku angielskim, uniwersalne, może być zarówno potwierdzeniem, jak i pytaniem; użyte w odpowiednim miejscu i momencie może tuszować nieznajomość pozostałych słów w tym języku. Zone - strefa londyńskiego metra (zob.: tube). Zheeviets - ten dziwnie wyglądający wyraz to absolutna nowość w języku angielskim; wymawia się go: "Żywiec", a oznacza - jak napisano w menu Lloydsa, czyli największej sieci pubów w Anglii - najlepsze polskie jasne piwo. Andrzej Kawka