Sondaż

Pierwszym znanym przykładem badania opinii publicznej było zestawienie preferencji wyborców przed wyborami prezydenckimi w Stanach Zjednoczonych w 1824 roku. Sondaż sygnalizował przewagę Andrew Jacksona nad Johnem Quincy Adamsem stosunkiem głosów 335 do 169. Sondaż okazał się trafny, a to przyczyniło się do zwiększenia roli badań opinii publicznej.  

W 1935 roku powstał pierwszy na świecie instytut, zajmujący się badaniem i analizowaniem poglądów obywateli - American Institute of Public Opinion w Princeton (później przemianowany na Instytut Galilupa), który został założony przez statystyka i socjologa George'a Horacego Gallupa.

   

W 1939 roku IFOP, jako pierwszy europejski instytut badawczy rozpoczął w Paryżu przeprowadzanie sondaży politycznych. Pierwszym pytaniem było: "Dlaczego musimy umierać za Gdańsk?", które nawiązywało do II wojny światowej.  

W Polsce w pierwszym instytutem badania opinii społecznej był Ośrodek Badania Opinii Publicznej (OBOP), który został utworzony 21 grudnia 1958 roku.

Obecnie w Polsce jest wiele pracowni, które zajmują badaniem opinii publicznej i przeprowadzaniem sondaży, w tym m.in.: CBOS, IBRiS, GFK, Kantar czy Ipsos.

Sondaż jest zaprojektowany tak, aby przedstawić opinię populacji na dany temat. Dotyczyć może on zarówno kwestii społecznych, handlowych, jak i politycznych. Sondaż pozwala na zrozumienie nastrojów społecznych oraz preferencji obywateli w danym momencie.  

W celu przeprowadzenia sondażu wyłaniana jest reprezentatywna grupa osób, której następnie zadaje się serię pytań. Po zebraniu wszystkich danych, sondaż jest analizowany i przedstawione są wyniki sondażu. 

Skuteczność sondażu zależy m.in. od reprezentatywności próby, momentu przeprowadzenia badania, rodzaju oraz czasu trwania badania. Badanie sondażowe może dostarczyć wielu informacji, jednak jego wyniki nie zawsze są tożsame z rzeczywistymi opiniami obywateli.  

Sondaż partyjny pozwala na zbadanie oceny danej partii oraz nastrojów i preferencji politycznych obywateli. Sondaż taki może wpłynąć na działania partii politycznych i skłonić je aby dostosowały swój program do oczekiwań obywateli.   

Sondaż prezydencki przeprowadzany jest w miesiącach poprzedzających wybory prezydenckie. Ma on na celu ocenę intencji wyborców. Przedstawia statystyczne poparcie dla danego kandydata.

Badanie takie może m.in. wpłynąć na zmianę kandydata przez partię. Sondaże prezydenckie są przeprowadzane kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt razy w czasie kampanii wyborczej, a ostatni z nich publikowany jest tuż przed ciszą wyborczą.  

Sondaże wyborcze powstają na zlecenie partii politycznych oraz mediów, po to aby sprawdzić preferencje wyborców. Są ważnym narzędziem do prognozowania wyników wyborów i podejmowania decyzji strategicznych w czasie kampanii. Sondaż pozwala na ocenę tematów kampanijnych oraz wybór najlepszego sposobu komunikacji z wyborcami. 

Wyniki sondażu mogą mobilizować obywateli do głosowania. Najwięcej sondaży przeprowadzanych jest w kampanii wyborczej. Badanie takie może być przeprowadzone m.in. drogą telefoniczną internetową oraz bezpośrednio. Sondaż wyborczy trwa zwykle od kilku dni do dwóch tygodni.