Reklama

Katyń

Czwartek, 27 listopada 2025 (11:11)AktualizacjaPiątek, 28 listopada 2025 (08:50)

Zbrodnia katyńska to masowe, zaplanowane przez NKWD egzekucje przeprowadzone wiosną 1940 r., w wyniku których zamordowano blisko 22 tysiące obywateli polskich, w tym około 15 tysięcy oficerów Wojska Polskiego oraz funkcjonariuszy Policji Państwowej.

Zdjęcie z ceremonii pogrzebowej szczątków ofiar Zbrodni Katyńskiej we wrześniu 2025 roku
Zdjęcie z ceremonii pogrzebowej szczątków ofiar Zbrodni Katyńskiej we wrześniu 2025 roku/Zbyszek Kaczmarek /Agencja FORUM

Katyń

Nazwa "Katyń", którą określa się zbrodnie, pochodzi od nazwy si Katyń w obwodzie smoleńskim i lasu niedaleko Smoleńska, gdzie w 1943 r. Niemcy odkryli masowe groby polskich oficerów

Katyń - historia

5 marca 1940 r. Biuro Polityczne KC WKP(b) pod przewodnictwem Józefa Stalina podjęło tajną decyzję o rozstrzelaniu polskich jeńców z obozów specjalnych oraz więźniów z Zachodniej Ukrainy i Białorusi określaną jako "decyzja katyńska"

Od 1940 do 1990 r., władze radzieckie konsekwentnie zaprzeczały odpowiedzialności za zbrodnię. Dopiero 13 kwietnia 1990 r. oficjalnie przyznały, że była ona "jedną z ciężkich zbrodni stalinizmu". W wyniku zbrodni katyńskiej zamordowano co najmniej 21 768 osób

Katyń - przebieg egzekucji 

Od początku kwietnia 1940 r. z obozów zaczęły odchodzić niewielkie transporty po kilkuset jeńców dziennie. Więźniom mówiono, że zostaną przeniesieni do innych miejsc internowania. W rzeczywistości były to "transporty śmierci". 

Z Kozielska oficerów wywożono do Lasu Katyńskiego pod Smoleńskiem, ze Starobielska do Charkowa, a z Ostaszkowa do Kalinina (Tweru), a następnie chowano ich w Miednoje. Większość ofiar zabito strzałem w tył głowy z bliskiej odległości. Ciała wrzucano do wcześniej przygotowanych masowych grobów i przysypywano ziemią. 

Zabijano:
  • oficerów,
  • policjantów, 
  • urzędników, 
  • duchownych, 
  • lekarzy 
  • i nauczycieli.
Celem było uniemożliwienie odrodzenia się silnej, niepodległej Polski

Katyń - odkrycie grobów i śledztwo

W 1943 r. Niemcy ujawnili groby oficerów w Katyniu i powołana komisja potwierdziła, że zbrodni dokonano w 1940 r., gdy teren był pod kontrolą ZSRR. 

Żądanie międzynarodowego śledztwa przez polski rząd spowodowało zerwanie przez Stalina stosunków z Polską

W 1944 r. Sowieci powołali, tzw. komisję Burdenki, która obwiniła Niemców. Fałszywa wersja wydarzeń była podtrzymywana przez ZSRR do oficjalnego przyznania odpowiedzialności sowieckiej w 1990 r. 

W 2009 r. polski Sejm uznał, że zbrodnia katyńska miała znamiona ludobójstwa

Katyń - pamięć o ofiarach 

W ramach upamiętnienia ofiar zbrodni katyńskiej powstały w Polsce i za granicą m.in.: 
  • Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu pod Smoleńskiem,
  • cmentarze w Charkowie, Miednoje i Bykowni,
  • liczne pomniki i tablice pamiątkowe w polskich miastach oraz w diasporze (m.in. Londyn, Chicago, Toronto).
13 kwietnia w Polsce obchodzone jest święto państwowe - Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej

Katyń a katastrofa smoleńska

10 kwietnia 2010 r. w drodze na obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej pod Smoleńskiem rozbił się polski samolot rządowy Tu-154M. 

Zginęło 96 osób, w tym prezydent RP Lech Kaczyński wraz z delegacją państwową. Katastrofa smoleńska sprawiła, że Katyń stał się jeszcze bardziej bolesnym symbolem polskich strat.
Temat Katyń znajdziesz również w serwisie: Historia, Film

Katyń - Wiadomości

Niedziela, 10 kwietnia 2016 (12:14)
W lesie katyńskim spoczywają ofiary miecza, ale wolność dla ich potomków przyszła z przelanej ich krwi - powiedział bp Antoni Dydycz w homilii podczas mszy świętej na cmentarzu polskich oficerów...
Piątek, 11 kwietnia 2014 (06:58)
11 kwietnia 1943 r. radio niemieckie podało informację o odkryciu w Katyniu zbiorowych grobów polskich oficerów. Decyzję o ich rozstrzelaniu podjęło Biuro Polityczne KC WKP(b) 5 marca 1940 r....
Środa, 8 stycznia 2014 (08:04)
Badaczka Krystyna Piórkowska odnalazła w archiwum USA zeznanie amerykańskiego żołnierza potwierdzające sowiecką odpowiedzialność za zbrodnię katyńską. To nieznana 8-stronicowa relacja ppłk. Johna...
Piątek, 27 grudnia 2013 (07:04)
Dwa zbiory bezcennych archiwaliów znajdujących się w krakowskiej kurii zostały uratowane przez krakowskich konserwatorów. Wśród nich jest zabytkowy Mszał wydrukowany w Wenecji w 1532 r. dla katedry...