Reklama

Izrael

Wtorek, 10 października 2023 (15:44)AktualizacjaCzwartek, 12 października 2023 (15:31)

Izrael jest państwem leżącym na Bliskim Wschodzie. Do kraju przylega Autonomia Palestyńska oraz Strefa Gazy. Większość mieszkańców w Izraelu stanowią Żydzi, a następni pod względem liczebności są Arabowie. Nieco mniejszą grupą etniczną są Samarytanie. Ludność kraju wyznaje głównie judaizm, który jest religią państwową. Drugą religią pod względem liczby wyznawców jest islam. Kraj ma dostęp do Morza Śródziemnego i Czerwonego. Walutą obowiązującą w Izraelu jest nowy izraelski szekiel (NIS).

Siedziba izraelskiego parlamentu - Knesetu
Siedziba izraelskiego parlamentu - Knesetu/akg-images / Israel Talby/East News

Izrael

  • Stolica:Jerozolima
  • Powierzchnia:ponad 22 tys. km²
  • Ludność:ponad 7 mln
Izrael to kraj pozostający w konflikcie z większością krajów arabskich. Jego stolicą jest Jerozolima, jednak ośrodkiem finansowym, biznesowym i kulturalnym pozostaje Tel Awiw. Na terenach Izraela i okupowanego przez niego Zachodniego Brzegu znajduje się najwięcej świętych miejsc judaizmu.

Izrael - położenie i klimat

Kraj zajmuje wąski pas na południowo-wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego. Sąsiaduje z Libanem, Syrią, Jordanią i Egiptem. Wzgórza Golan, Wschodnia Jerozolima oraz część Zachodniego Brzegu Jordanu także pozostają pod kontrolą Izraela. Z kolei tereny Autonomii Palestyńskiej nie są traktowane jako jego część.

Izrael można podzielić na cztery regiony geograficzne: obszar pustynny na południu i trzy pasma ułożone południkowo. Występuje tu zarówno klimat umiarkowany, jak zwrotnikowy. W Izraelu panuje deszczowa zima i suche lato. Opady występują głównie na północy i w centrum kraju.

Izrael - ustrój polityczny

Ustrój polityczny, jaki obowiązuje w Izraelu, to demokracja parlamentarna. Państwo nie ma jednak spisanej konstytucji. 

Władzą ustawodawczą jest parlament (Kneset), który wybiera prezydenta na 7-letnią kadencję. 

Władzą wykonawczą jest Rada Ministrów z premierem na czele.

System sądowniczy składa się z trzyinstancyjnego systemu sądów ogólnych i sądów specjalnych. Od 2011 r. w kraju działają sądy gospodarcze.

Izrael - gospodarka krajowa

Izrael jest państwem uzależnionym od importu towarów z zagranicy. Kraj określa się jako "Startup Nation", ponieważ prężnie szuka partnerów do rozwijania nowych technologii. Izrael chętnie inwestuje w rozwojowe projekty badawcze i startupy.

Głównymi bogactwami naturalnymi w Izraelu są: siarka, miedź, fosforany, rudy magnezu, brom, potas. Nad Morzem Śródziemnym występuje gaz ziemny.

Najważniejszymi sektorami gospodarki są kolejno: usługi, przemysł i rolnictwo. Izrael zajmuje pierwsze miejsce na świecie w obróbce importowanych diamentów.

Izrael - historia

Historia Izraela wiąże się z porzuceniem przez Żydów koczownictwa i osiedleniem się ich w Ziemi Izraela. Moment ten wiąże się z powstaniem narodu. Kraina, którą zamieszkiwali Żydzi, nazywana była też Erec Israel, Syjonem, Świętą Ziemią czy Ziemią Obiecaną. Miało to miejsce w II połowie XIII w. p.n.e. 

Około 1030 r. p.n.e. powstało Zjednoczone Królestwo Izraela, którym zarządzał Salomon. Po jego śmierci królestwo zostało podzielone na południowe królestwo Judy i północne królestwo Izraela. W 732 r. p.n.e. Królestwo Izraela zostało uzależnione od Asyrii, a po kilku latach zajęte przez nią. Po upadku Asyrii w Królestwie Judy do władzę przejęli Egipcjanie.

Ziemie dzisiejszego Izraela należały do Aleksandra Macedońskiego, a następnie Ptolemeuszy. Następnie miał miejsce okres przymusowej hellenizacji Żydów. Powstało Państwo Machabeuszy. Kres niepodległości Judei (historycznej krainy w samym środku dzisiejszego Izraela i Palestyny) położyli Rzymianie, którzy w 135 roku zdobyli Jerozolimę, a nazwę Judea zamienili na Syria Palestina.

Historia współczesnego Izraela rozpoczyna się od złożenia proklamacji niepodległości Izraela. Miało to miejsce 14 maja 1948 r. Datę tę przyjmuje się też jako moment powstania państwa Izrael.

Izrael - konflikt z Palestyną

Starcia zbrojne między Palestyną a Izraelem miały miejsce już w XIX wieku. Konflikt nasilił się w 1920 roku. Wówczas Palestyna i Gaza znalazły się pod kontrolą Wielkiej Brytanii. W 1947 r. ONZ zdecydowało o podziale Palestyny na część arabską i żydowską. Gdy Izrael ogłosił swoją niepodległość w 1948 r., rozpoczęły się krwawe walki.

W 1964 r. powołano Organizację Wyzwolenia Palestyny, a kwestie terytorialne zaczął ingerować Egipt, który na swoich ziemiach szkolił do walki Arabów i przedstawicieli państw arabskich wrogo nastawionych do Izraela. 6 października 1973 r. egipskie i syryjskie wojska weszły na ziemie Izraela w celu odzyskania swojego terytorium. Miało to miejsce w dniu żydowskiego święta Jom Kippur, od którego wzięła się nazwa tego konfliktu. Choć Izrael i Egipt podpisały traktat pokojowy, nadal na przestrzeni lat dochodziło do starć palestyńsko-izraelskich.

W 1987 r. wybuchła pierwsza intifada. Było to powstanie Palestyńczyków przeciwko izraelskiej okupacji. Wybuchło ono w obozie dla uchodźców w Strefie Gazy. Druga intifada miała miejsce w 2000 r. Powstanie wznieciło się po wizycie Ariela Szarona przywódcy izraelskiej opozycji na Wzgórzu Świątynnym. Doszło wówczas do starć policji izraelskiej z muzułmanami, w których zginęli także cywile. Gdy w 2005 r. Izraelczycy wycofali się z Gazy, a Hamas (organizacjapalestyńska) wraz z innymi bojownikami rozpoczął serię ataków rakietowych.

W 2007 r. w Strefie Gazy wybuchły walki między Hamasem a Al-Fatah (świecko-wojskową organizacją palestyńską). Starcia przerodziły się w wojnę domową. Hamas, który przejął kontrolę nad Strefą Gazy. W kolejnych latach pomiędzy Izraelczykami i Palestyńczykami stale pojawiały się nowe konflikty. 

Dowództwo wojskowe Hamasu 7 października 2023 r. ogłosiło rozpoczęcie nowej operacji zbrojnej przeciwko Izraelowi. Do ataków przyznała się tez partia libańska Hezbollahwspółpracująca z Hamasem. W odpowiedzi izraelskie siły ruszyły z bombardowaniami Strefy Gazy, a gabinet bezpieczeństwa ogłosił, że kraj jest w stanie wojny.
Temat Izrael znajdziesz również w serwisie: geekweek, Muzyka, Sport, Biznes

Izrael - Wiadomości

Izrael - Wideo

Polacy pomagają potrzebującym w Libanie

Polacy pomagają potrzebującym w Libanie

Sobota, 5 października 2024 (15:44)
Sytuacja w Libanie jest dramatyczna. Na szczęście nadal znajdują się odważni ludzie gotowi nieść pomoc potrzebującym. W “halo tu polsat” Zofia Kwołek opowiedziała o pracy Polskiego Centrum Pomocy...