Wulkan - wiadomości, zdjęcia - wydarzenia.interia.pl

Wulkany powstają na ogół tam, gdzie płyty tektoniczne się stykają lub przemieszczają względem siebie . Najczęściej znajdują się na granicach płyt - tam, gdzie jedna płyta wsuwa się pod drugą (strefy subdukcji) lub gdzie płyty się rozchodzą (grzbiety oceaniczne). Erupcje wulkaniczne to wydobywanie się magmy, gazów i popiołów z wnętrza Ziemi . Magma po wydostaniu się na powierzchnię staje się lawą. W zależności od jej składu i ciśnienia erupcje mogą być spokojne (lawowe) lub gwałtowne (eksplozywne). Wulkany mają ogromny wpływ na klimat i życie na Ziemi. Erupcje mogą niszczyć lokalne ekosystemy, ale też tworzyć nowe tereny. Wyrzucane do atmosfery gazy i pyły mogą schładzać klimat na kilka lat, odbijając promienie słoneczne. Erupcja wulkanu - co to jest? Erupcja wulkaniczna to zjawisko gwałtownego uwalniania się magmy, gazów i popiołów z wnętrza Ziemi na jej powierzchnię. Powodem wybuchu jest nagromadzenie się ciśnienia w komorze magmowej - przestrzeni znajdującej się pod wulkanem, w której gromadzi się płynna skała. Kiedy ciśnienie staje się zbyt duże, magma znajduje ujście poprzez szczeliny w skorupie ziemskiej , co prowadzi do erupcji. W zależności od rodzaju magmy i ilości gazów, wybuch może mieć charakter spokojny lub bardzo gwałtowny. Erupcja wulkanu - jak przebiega? Proces erupcji rozpoczyna się głęboko pod powierzchnią Ziemi, gdzie magma tworzy się w wyniku topienia skał w wysokiej temperaturze i pod dużym ciśnieniem. Ponieważ jest lżejsza od otaczających ją skał, stopniowo przemieszcza się ku górze , aż dotrze do komory magmowej. Gdy ciśnienie w jej wnętrzu przekroczy odporność skał nad nią, magma przebija się na powierzchnię przez główny krater lub boczne szczeliny. Po wydostaniu się na zewnątrz nazywana jest lawą . Może ona wypływać powoli, tworząc potoki i nowe warstwy skalne, lub eksplodować z ogromną siłą , wyrzucając w powietrze popioły, pyły i odłamki skalne, zwane tefrą. Najdrobniejszy pył potrafi unosić się w atmosferze przez wiele miesięcy i okrążać Ziemię. Wulkany w Polsce Choć w Polsce nie ma dziś czynnych wulkanów, na jej terenie zachowały się liczne ślady dawnej działalności wulkanicznej . Większość z nich znajduje się na Dolnym Śląsku , zwłaszcza na Pogórzu Kaczawskim, gdzie można podziwiać m.in. Ostrzycę Proboszczowicką , Grodziec czy Małe Organy Myśliborskie . Do znanych miejsc o pochodzeniu wulkanicznym należą również Góra Świętej Anny w rejonie Opolszczyzny, Bazaltowa Góra koło Lwówka Śląskiego oraz Wilkołak i Trupień . Aktywne wulkany w Europie Duże skupisko aktywnych wulkanów w Europie znajduje się we Włoszech . Na Sycylii dominuje Etna - największy i jeden z najaktywniejszych wulkanów kontynentu, który regularnie wybucha - najświeższa erupcja miejsce w czerwcu 2025 roku. W archipelagu Wysp Liparyjskich aktywny jest Stromboli , zwany "latarnią Morza Śródziemnego" oraz Vulcano , znany z emisji gazów i fumaroli. W pobliżu Neapolu znajduje się Wezuwiusz - słynny z erupcji w 79 roku n.e., która zniszczyła Pompeje oraz Campi Flegrei, tzw. superwulkan o dużym potencjale erupcyjnym. Drugim ważnym obszarem wulkanicznym jest Islandia , leżąca na styku płyt tektonicznych. Znajdują się tam dziesiątki aktywnych wulkanów, w tym Hekla, Katla, Eyjafjallajökull, Grímsvötn czy Bárðarbunga . Ich aktywność często towarzyszy trzęsieniom ziemi i zjawiskom geotermalnym. Wulkaniczne obszary występują także w Grecji - zwłaszcza na Santorynie i wyspach Methana czy Nisyros oraz na portugalskich Azorach, gdzie ostatni wybuch Capelinhos miał miejsce w 1957 roku. W europejskiej części Rosji znajduje się natomiast Elbrus - najwyższy szczyt Kaukazu. Nazywany jest drzemiącym wulkanem , ponieważ ostatni okres jego aktywności miał miejsce około połowy I w. n.e., jednak nadal odnotowywana jest jego działalność post-wulkaniczna i zdarzają się tam m.in. wypływy lawy .