Black Friday

Historycy zajmujący się współczesnością łączą powstanie Black Friday z paradami, jakie urządzano z okazji Święta Dziękczynienia, które dla Amerykanów jest dniem ustawowo wolnym od pracy. Na końcu parad pojawiała się platforma ze Świętym Mikołajem. Symbolizował on fakt, że kolejnym dużym świętem jest Boże Narodzenie. Pod koniec XIX i na początku XX wieku parady były sponsorowane przez domy handlowe. Wykorzystywały one to wydarzenie do promocji swoich sklepów i ofert. Z czasem pierwszy dzień po Święcie Dziękczynienia stał się dniem, w którym oficjalnie startował sezon świątecznych zakupów, a handel zaczął wykorzystywać święto do organizacji upustów, obniżek i akcji wyprzedażowych.

Inni upatrują etymologii słowa Black Friday w gigantycznych korkach, które dzień po Święcie Dziękczynienia opanowały ulice Filadelfii w Pensylwanii w latach 60-tych XX wieku. Kolejna teoria głosi, że nazwa Black Friday ma związek ze slangiem policyjnym. Dla stróżów prawa ten dzień jest bowiem pełen pracy, gdyż muszą strzec tłumów ludzi pochłoniętych "gorączką zakupową".

Z czasem termin Black Friday zaczął rozprzestrzeniać się po całych Stanach Zjednoczonych i wraz z upływem lat nabrał bardziej neutralnego znaczenia. 

Zwyczajowo Black Friday wypada dzień po Święcie Dziękczynienia, które tradycyjnie jest obchodzone jest w czwarty czwartek listopada. Dlatego na ogół Black Friday wypada w ostatni piątek listopada. W 2023 roku to 24 listopada. 

Z Black Friday powiązane są kolejne nazwy. Black Weekend to następne dwa dni, w które także mogą obowiązywać promocje. 

Z kolei Black Week to inaczej Czarny Tydzień, czyli cały tydzień po Black Friday, kiedy to klienci nadal mogą korzystać w wielu obniżek, promocji i cenowych okazji.

Black Friday - Stany Zjednoczone

Wyznaczający w USA początek sezonu zakupów świątecznych Black Friday to dzień gigantycznych przecen oraz rabatów. Obniżone ceny przyciągają wówczas do sklepów miliony osób w całych Stanach Zjednoczonych, które nieraz godzinami czekają na otwarcie. 

Tradycją Black Friday stały się zacięte walki o produkty, miejsce w kolejce, poturbowani klienci, wydarzały się nawet zabójstwa związane z promocjami. Szacuje się, że od 2006 do 2022 roku w trakcie amerykańskiego święta wyprzedaży zginęło 14 osób, a 117 odniosło obrażenia. 

Czarny Piątek w Stanach Zjednoczonych to wyzwanie przede wszystkim dla personelu każdego sklepu organizującego upusty i wyprzedaże. Wielu z nich nie ma wolnego w Święto Dziękczynienia. Praca na przełomie listopada i grudnia jest szczególnie trudna z uwagi na duży ruch oraz konflikty między klientami. 

Czarny Piątek w Polsce odbywa się w znacznie spokojniejszej atmosferze, jednak z roku na rok zaobserwować można rosnące zainteresowanie listopadowymi wyprzedażami w sklepach. Z tego powodu galerie handlowe często organizują specjalne wydarzenia i wydłużają tego dnia godziny pracy. 

Dużą popularnością podczas Black Friday w Polsce cieszą się sklepy z artykułami RTV i AGD. Wiele osób korzysta też ze zniżek m.in. w sklepach odzieżowych oraz drogeriach. Warto zauważyć, że w Polsce rabaty podczas Black Friday są znacznie niższe niż w Stanach Zjednoczonych, ale za to oferty promocyjne często trwają dłużej.