Monografia pod tytułem "Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo" to dzieło ok. 80 autorów z całej Polski, przede wszystkim naukowców, ale też specjalistów w określonych dziedzinach. Ukazało się pod redakcją profesorów: Antoniego Barciaka, Ewy Chojeckiej i Sylwestra Fertacza. Prace trwały ponad sześć lat, poprzedziła je uchwała Rady Miejskiej Katowic, która wskazała konieczność opracowania monografii. - Nie było dotąd wydawnictwa poświęconego Katowicom o tak szerokim zakresie. W jednym miejscu mamy tu wszystko, co dotyczy miasta. Prace trwały kilka lat, a objętość monografii rosła lawinowo - pierwotnie planowaliśmy jeden tom liczący 700 stron, a mamy dwa, po 800 stron każdy - powiedziała PAP dyrektor Muzeum Historii Katowic i jedna z autorek monografii Jadwiga Lipońska - Sajdak. - Opisaliśmy nie tylko historię i teraźniejszość, w tym istotne przemiany ostatnich 20 lat, ale nawet wybiegliśmy w przyszłość, prezentując wizje i plany rozwoju miasta - dodała. Publikacja zawiera informacje o środowisku geograficzno-przyrodniczym, początkach i dalszej historii osadnictwa na terenie dzisiejszych Katowic, rozdziały poświęcone urbanistyce, architekturze sztuce i życiu artystycznemu, naukowemu i kulturalnemu, językowi mieszkańców miasta, tradycjom kulturowym oraz jego współczesnemu obrazowi. Jak ocenił jeden z redaktorów prof. Antoni Barciak, różni się ona od innych monografii miast, które zazwyczaj przedstawiają tylko przeszłość. "Oparta na obszernej bazie źródłowej, zawiera nową interpretację dziejów Katowic jako miasta zmieniającego swoje oblicze w wyniku przemian politycznych" - podkreślił. Koszt opracowania i wydania monografii to ok. 600 tys. zł.