Wielkim wydarzeniem spotkania była obecność blisko 102-letniego reżysera Manoela de Oliveiry, który powitał papieża. Sędziwy Portugalczyk będąc w znakomitej formie wygłosił przed papieżem przemówienie podkreślając, że Biblia jest "skarbem" kultury jego kraju i źródłem nadziei w obliczu szerzenia się "negatywizmu". Benedykt XVI wyraził wielkie uznanie dla Oliveiry. Podkreślił następnie, że "dynamizm społeczeństwa absolutyzuje teraźniejszość odrywając ją od dziedzictwa kulturowego przeszłości, nie mając zamiaru nakreślenia przyszłości". "Takie dowartościowanie teraźniejszości jako źródła inspiracji sensu życia, tak indywidualnego, jak i społecznego, ściera się z silną tradycją kulturową narodu portugalskiego, głęboko naznaczoną przez tysiącletni wpływ chrześcijaństwa oraz z poczuciem globalnej odpowiedzialności; umocniła się ona w historii okryć i misyjnym zapale dzieląc się darem wiary z innymi ludami" - mówił papież. "Kościół jawi się jako wielki orędownik zdrowej i wzniosłej tradycji, której bogaty wkład mieści się w służbie na rzecz społeczeństwa" - dodał. Benedykt XVI zauważył: "Ten konflikt między tradycją a teraźniejszością wyraża się w kryzysie prawdy, ale tylko to może nakierować i wytyczyć ścieżkę udanej koegzystencji, tak jednostki, jak i narodu". "Naród, który przestaje znać swoją własną prawdę, gubi się w labiryntach czasu i historii, pozbawiony jasno zdefiniowanych wartości i bez wyraźnie określonych celów" - powiedział. Przypomniał, że Kościół pomaga społeczeństwu "zrozumieć głoszoną prawdę" i służy mu "otwierając nowe horyzonty przyszłości, wielkości i godności". Zdaniem papieża "dla społeczeństwa, złożonego w większości z katolików i którego kultura jest głęboko naznaczona przez chrześcijaństwo, dramatyczna wydaje się próba poszukiwania prawdy poza Jezusem Chrystusem". Benedykt XVI apelował do intelektualistów i twórców o odwagę i dialog z wierzącymi. "Kościół uważa za swą priorytetową misję, w obecnej kulturze, podtrzymywanie poszukiwania prawdy i w konsekwencji Boga" - zapewnił. "Czyńcie rzeczy piękne, ale przede wszystkim uczyńcie z waszego życia miejsca piękna" - wezwał papież portugalskich artystów.