W wystąpieniu w Rzymie podczas prezentacji tomu poświęconego Piusowi XII, kardynał Bertone podkreślił, że "nieczyste sumienie" bloku sowieckiego w sprawie zagłady narodu żydowskiego było powodem, dla którego Moskwa i jej sojusznicy wylansowali po II wojnie światowej tzw. czarną legendę tego papieża, któremu niektóre środowiska zarzucają milczenie wobec Szoach. Sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej wyraził przekonanie, że postawa Piusa XII wobec holokaustu "nie była podyktowana strachem ani wspólnictwem, lecz ścisłą kalkulacją, której celem było ocalenie jak największej liczby Żydów". Mówiąc o genezie "czarnej legendy" kardynał Bertone przypomniał pakt Ribbentrop-Mołotow określając go mianem "zbrodniczego". "Milczenie zachowywali również alianci" - dodał. Zapewnił, że w sprawie Piusa XII Watykan nie zamierza uprawiać "ani apologii, ani hagiografii, lecz ukazać skrupulatną rekonstrukcję faktów i dokładną ich interpretację". Zwrócił następnie uwagę, że taka postawa badawcza uwzględni perspektywę historyczną, biorąc pod uwagę fakt - przypomniał - że mocne słowa na temat holokaustu, jakie Benedykt XVI wypowiedział w czasie swej niedawnej pielgrzymki do Ziemi Świętej, byłyby "nie do pomyślenia w tamtej epoce". Sylwia Wysocka