GEOGRAFIA - Stany Zjednoczone Ameryki (United States of America) są pod względem powierzchni trzecim co do wielkości państwem świata (po Rosji i Kanadzie). Ich obszar to 9,83 mln kilometrów kwadratowych, z czego 665 tys. km kw. stanowią wody śródlądowe. Stany Alaska i Hawaje nie mają fizycznej łączności z głównym rdzeniem terytorium USA, zajmującym środkową część kontynentu północnoamerykańskiego między Kanadą i Meksykiem. Stany Zjednoczone sprawują również suwerenną zwierzchność nad tak zwanymi terytoriami zorganizowanymi, z których najludniejszym jest Portoryko. Mieszkańcy tych terytoriów są obywatelami USA (nie dotyczy to Samoa Amerykańskiego), ale nie biorą udziału w wyborach prezydenckich. USTRÓJ WEWNĘTRZNY - USA są federacją 50 stanów o znacznej autonomii w dziedzinie stanowienia i wykonywania prawa. Obejmujący federalną stolicę Waszyngton Dystrykt Kolumbia nie należy do żadnego stanu i jest zarządzany przez Kongres Stanów Zjednoczonych. Na czele państwa stoi wyłaniany w wyborach powszechnych (formalnie pośrednich) prezydent, będący jednocześnie szefem rządu. Konstytucja USA daje mu wyraźną przewagę nad obydwiema izbami Kongresu - Senatem, w którym zasiada po dwóch przedstawicieli każdego stanu, oraz Izbą Reprezentantów, w której mandaty rozdzielone są między poszczególne stany mniej więcej proporcjonalnie do liczby ich ludności. LUDNOŚĆ - Według szacunków z lipca br. Stany Zjednoczone zamieszkuje 303,8 mln ludzi, a przyrost naturalny wynosi 8,83 promile. 80 proc. jest rasy białej, około 13 proc. czarnej, blisko 4,5 proc. ma pochodzenie azjatyckie, a 1,61 proc. należy do dwóch lub więcej ras (szacunki z lipca 2007 r.). Według spisu ludności z 2000 roku, 10,7 proc. posługiwało się na co dzień językiem hiszpańskim. 51,3 proc. mieszkańców USA to protestanci, 23,9 proc. katolicy, a 1,7 proc. wyznawcy judaizmu. HISTORIA - Podjęty w 1775 roku zbrojny bunt 13 północnoamerykańskich kolonii brytyjskich doprowadził w rok później do ogłoszenia Deklaracji Niepodległości Stanów Zjednoczonych. Wojnę z metropolią zakończył pokojowy traktat paryski z 1783 roku, sankcjonujący niezawisłość nowego państwa od korony brytyjskiej. Masowa imigracja z Europy i stałe rozszerzanie terytorium ku zachodowi legły u podstaw gospodarczej ekspansji USA, które w połowie XIX wieku awansowały na światowe mocarstwo - czego nie zmieniła stoczona w latach 1861-65 wyniszczająca wojna secesyjna. Pierwsza, a w jeszcze większym stopniu druga wojna światowa potwierdziły rolę Stanów Zjednoczonych jako najsilniejszego z arbitrów globalnego porządku politycznego i gospodarczego. Obecny kształt terytorialny kontynentalnych Stanów Zjednoczonych ustalił się w 1853 roku, przy czym jako ostatnie status stanu otrzymały w 1912 roku Arizona i Nowy Meksyk. Kupiona od Rosji w 1867 roku Alaska oraz zaanektowane w 1898 roku Hawaje weszły w skład Unii w 1959 roku. GOSPODARKA - Produkt krajowy brutto 13,84 bilionów dolarów (46 tys. dolarów na statystycznego mieszkańca) w 2007 roku zapewnia gospodarce Stanów Zjednoczonych pierwsze miejsce w świecie. W ostatnich latach bilans handlowy USA coraz bardziej obciążają rosnące koszty importu ropy naftowej, której zużycie (blisko 21 mln baryłek dziennie) tylko w jednej trzeciej zaspokajają bogate skądinąd złoża krajowe. Łącznie ubiegłoroczny deficyt handlowy wyniósł rekordowe 847 mld dolarów. 79 proc. PKB Stanów Zjednoczonych wytwarza sektor usług, 19 proc. przemysł, a 1,2 proc. rolnictwo. Realny wzrost gospodarczy wyniósł w 2007 roku 2 proc., inflacja zaś 2,9 proc. Skierowanie na początku października br. publicznych środków na pomoc dla trapionych skutkami kryzysu kredytowego banków prywatnych zwiększyło deficyt budżetowy USA do 10,5 bilionów dolarów - co stanowi 76 proc. rocznego PKB. Poza rosnącym zadłużeniem skarbu państwa istotnym społeczno-ekonomicznym niedomaganiem Stanów Zjednoczonych jest erozja finansowych podstaw funkcjonowania służby zdrowia i systemu emerytalnego. SIŁY ZBROJNE - Kosztem 4 procent PKB Stany Zjednoczone utrzymują najpotężniejsze w świecie pod względem potencjału bojowego i sprawności operacyjno-logistycznej siły zbrojne, w których służy obecnie 1,5 mln ludzi. Ubiegłoroczne wydatki wojskowe USA zamknęły się kwotą 622 mld dolarów, z czego 169 mld pochłonęła globalna wojna z terroryzmem.