W trakcie egzaminu maturzysta losuje - nieznane mu wcześniej - zadanie egzaminacyjne zawierające tekst kultury (literacki lub ikoniczny, lub popularnonaukowy z zakresu wiedzy o języku) oraz odnoszące się do niego polecenie. Zanim zdający rozpocznie prezentację tematu przed komisją egzaminacyjną, ma 15 minut na przygotowanie się. Następnie musi zreferować temat (optymalny czas wypowiedzi to ok. 10 minut). Po tej części nadchodzi moment rozmowy z zespołem egzaminacyjnym. Trwa ona około 5 minut. Temat - każdy z abiturientów otrzyma albo w formie wydrukowanych kart z zadaniami, albo skorzysta z komputera. W przypadku wykorzystania elektroniki, maturzysta najpierw losuje jeden z biletów wyłożonych na stole zespołu egzaminacyjnego. Na wylosowanym bilecie znajduje się numer zadania i hasło do otwierania pliku na komputerze, z którego skorzysta zdający. Każdego dnia na uczniów czeka pula 32 zadań. Jak zapewnia Centralna Komisja Egzaminacyjna, maturzysta nie będzie znać tematu przed jego wylosowaniem. W sieci jednak nie brakuje pierwszych relacji uczniów, którzy wśród tematów egzaminu ustnego z języka polskiego wymieniają m.in. następujące zagadnienia: "Jakie funkcje pełni język potoczny?"; "Jaki wpływ ma dzieciństwo człowieka na postrzeganie świata? Na podstawie fragmentu z "Lalki" Bolesława Prusa"; Jak twórcy ukazują ból po stracie bliskiej osoby? Odwołaj się do obrazu i innych tekstów literackich". Sesja egzaminów ustnych matury 2016 potrwa w sumie do 27 maja. Zobacz przykładowe zadanie - język polski ustny - Centralnej Komisji Egzaminacyjnej: