"To nasz obowiązek". Podsumowanie akcji "Zrabowane dzieci/Geraubte Kinder"

Trzeci blok tematyczny konferencji podsumowali dziennikarze Interii i Deutsche Welle.

Jaromir Jankowski podkreślił, że "tam, gdzie pojawia się człowiek, tam pojawia się możliwość czynienia dobra".

Pokłosiem akcji "Zrabowane dzieci"  - w zamierzeniu dziennikarzy - ma być zrodzenie potrzeby uznania germanizowanych dzieci jako ofiar wojennych i w rezultacie doprowadzenie do tego.

Krzysztof Fijałek podkreślił, że "zrabowane dzieci" żyją z poczuciem braku tożsamości. Wyrwano je z ramion rodziców czy zwerbowano z domów dziecka, odebrano nie tylko dzieciństwo, ale także uniemożliwiono poznanie własnych korzeni. 

Prelegenci zwrócili uwagę, że wiele osób żyje obecnie w Niemczech bez wiedzy na temat swojego polskiego pochodzenia. 

Zjawiskiem tym zajmował się Michał Drzonek. - Czy można żyć, nie mając swojego lustra? - pytał. - Chcemy identyfikować się z symbolami z przeszłości, budując wizję siebie - mówił. "Zrabowanym dzieciom" te symbole odebrano.

- Wojna pozostawiła po sobie "horrendalne przeżycia" - powiedział. 

Dzieciom kazano zapomnieć, kim są. Po powrocie z Niemiec na nowo musiały uczyć się języka polskiego. - Są one ofiarami eksperymentów - podkreślił.

Bartosz Dudek mówił z kolei o misji, jaka stoi przed przedstawicielami jego profesji.

- Naszym dziennikarskim obowiązkiem jest opowiedzieć te historie, żeby ocalić je dla potomności. Wierzymy, że słowo drukowane, również to w internecie, przetrwa. Po drugie, musimy wyciągnąć wnioski, żeby to już nigdy się nie zdarzyło - tłumaczył. 

- Naszą misją jest zainteresowanie tym tematem niemiecką opinię publiczną - podkreślił dziennikarz.

- Żeby zrozumieć drugiego człowieka, żeby go usłyszeć, trzeba by przeżyć to, co on. Dla nas to jest niewyobrażalne - mówił Jankowski.

W dyskusję włączyła się dr Dorothee Schmitz-Koster. Przyznała, że odczuwa głęboki wstyd za brak reakcji niemieckich władz na wiadomość o zrabowanych dzieciach. 

Zwróciła też uwagę, że instytucje niemiecki dofinansowały wystawę Christopha Schwarza "Zrabowane dzieci - zapomniane ofiary". - O zrabowanych dzieciach i tych wydarzeniach cały czas opowiadamy, również w mediach - przekonywała.

Ewa Majewska

***
Michał Drzonek - socjolog i europeista. Ukończył Uniwersytet Jagielloński oraz University of Exeter. 

W kręgu zainteresowań autora leżą zwłaszcza procesy tworzenia tożsamości na poziomie jednostkowym i grupowym. Od zawsze zainteresowany również historią najnowszą. Związany z Interią, w której pracuje na styku redakcji i biznesu.

***

Bartosz Dudek - redaktor naczelny Deutsche Welle

***

Jaromir Jankowski - od 1990 r. w Deutsche Welle, gdzie realizuje projekty medialne w Europie Wschodniej i krajach postsowieckich. 

Konsultant tamtejszych instytucji rządowych oraz NGOs w sprawach transformacji systemów i prawodawstwa dotyczącego mediów. Współautor kilku wydań Internationales Handbuch für Hörfunk und Fernsehen (Nomos-Verlag), autor artykułów m.in. w Broadcasting, Isvestia-Media, Telesputnik, Die Welt.

***

"Zrabowane dzieci / Geraubte Kinder" to wspólna akcja portalu Interia.pl i telewizji Deutsche Welle - pierwsze polsko-niemieckie poszukiwania dzieci zrabowanych w czasie II wojny światowej.

Celem przedsięwzięcia jest udzielenie pomocy ofiarom germanizacji w poszukiwaniu utraconej tożsamości. Historie osób, z którymi spotykali się dziennikarze, są publikowane na stronach Interii i Deutsche Welle.

Efektem akcji jest książka "Teraz jesteście Niemcami. Wstrząsające losy zrabowanych polskich dzieci", która ukazała się 17 października 2018 roku.

Podczas międzynarodowej konferencji "Rabunek i germanizacja polskich dzieci w czasie II wojny światowej" polscy i niemieccy historycy, badacze, archiwiści i przedstawiciele mediów dyskutują o losach zrabowanych dzieci, a także polityce III Rzeszy, jej założeniach i instytucjach. 

Organizatorami konferencji są Centrum Dokumentacji Zsyłek, Wypędzeń i Przesiedleń Uniwersytetu Pedagogicznego oraz Instytut Pamięci Narodowej. Patronem medialnym wydarzenia jest portal Interia i telewizja Deutsche Welle.

***

Program międzynarodowej konferencji naukowej "Rabunek i germanizacja dzieci w czasie II wojny światowej":