Matura 2018. Język polski - wypracowanie
Jak poprawnie napisać wypracowanie maturalne? Centralna Komisja Egzaminacyjna na podstawie ubiegłorocznych arkuszy przygotowała opracowanie, które zawiera wiele cennych dla maturzystów uwag. Jak poprawnie pisać: rozprawkę problemową lub interpretację tekstu poetyckiego? Zobaczcie.
Wypracowanie sprawdzało opanowanie umiejętności tworzenia własnego tekstu w związku z tekstem literackim zamieszczonym w arkuszu egzaminacyjnym.
W przypadku rozprawki problemowej była to interpretacja fragmentu prozy ukierunkowana poleceniem zawierającym problem, który należało rozwiązać. Z kolei w drugim temacie oczekiwano od zdającego samodzielnego sformułowania tezy lub hipotezy interpretacyjnej.
Każda z form wypowiedzi zaproponowanych w arkuszu egzaminacyjnym musiała spełniać wymagania stawiane dłuższej wypowiedzi o charakterze argumentacyjnym. Zdający musiał wykorzystać w niej inne teksty kultury (rozprawka problemowa) lub odwołać się do szerszych kontekstów interpretacyjnych (interpretacja tekstu poetyckiego).
Wypracowanie maturalne powinno być poprawne merytorycznie, w sposób logiczny i spójny realizować zamysł kompozycyjny zaproponowany przez piszącego. Powinno być również poprawne pod względem stylistycznym i językowym oraz spełniać wymaganie stawiane dłuższym wypowiedziom - liczyć minimum 250 słów. W wypracowaniach krótszych oceniano jedynie zaprezentowane stanowisko piszącego, poziom jego uzasadnienia i poprawność rzeczową.
Pozostałe kryteria nie podlegały ocenie.
W całości na 0 pkt oceniano prace niemające charakteru argumentacyjnego (pozbawione stanowiska wobec problemu lub koncepcji interpretacyjnej, np. będące streszczeniem tekstu, biografią autora, rozwijające myśli niezwiązane z poleceniem) oraz zawierające kardynalne błędy rzeczowe, świadczące o nieznajomości tekstu kultury lub kontekstu interpretacyjnego, do którego odwoływał się zdający.
Rozprawka problemowa na poziomie podstawowym
Temat 1. Praca - pasja czy obowiązek? Rozważ problem i uzasadnij swoje zdanie, odwołując się do fragmentu Ziemi, planety ludzi Antoine'a de Saint-Exupéry'ego oraz do wybranych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 250 słów.
Wymagania i sposób ich realizacji
Wymaganiem postawionym przed maturzystą było napisanie dłuższej wypowiedzi o charakterze argumentacyjnym. Podstawą jej tworzenia było wielostronne rozważenie problemu dotyczącego roli pracy w życiu człowieka i wymagającego rozstrzygnięcia, czy praca jest pasją, czy obowiązkiem. Tekstem kultury, który miał dostarczyć podstawowych argumentów, był fragment Ziemi, planety ludziAntoine'a de Saint-Exupéry'ego.
Maturzysta powinien zrozumieć sens załączonego fragmentu, określić jego problematykę i wykorzystać ją w charakterze argumentacyjnym, aby potwierdzić swoje stanowisko. Podstawą kolejnych argumentów miał uczynić inne teksty kultury. Zdający mógł sformułować swoje stanowisko w różny sposób. Większość piszących uznała, że praca jest obowiązkiem człowieka, ale powinna być też jego pasją, część z nich stwierdziła, że jest ona obowiązkiem, czasem uciążliwym, ale dającym też możliwość rozwoju, część - sformułowała pogląd, że jest pasją nadającą sens życiu.
Niektórzy maturzyści napisali, że praca czasem bywa obowiązkiem, a czasem pasją, ale też miewa i inne znaczenie w życiu człowieka. Zamieszczone poniżej przykłady ilustrują różne sposoby rozwiązania problemu i różny poziom uzasadnienia stanowisk przyjętych przez piszących w rozprawkach maturalnych.
Uwaga! We wszystkich cytowanych wypowiedziach maturalnych i ich fragmentach zachowano oryginalny zapis (stylistykę, składnię, ortografię i interpunkcję). Wytłuszczeniem oznaczono pojawiające się w wypracowaniach elementy przyjętej przez autorów tezy, podkreśleniem - sformułowania służące tworzeniu związków kompozycyjnych.
Podsumowanie
W budowaniu toku argumentacyjnego należy szczególny nacisk położyć na tę część uzasadnienia, która powinna wynikać z konieczności odpowiedzi na pytanie: dlaczego? To pozornie niewinne pytanie jest z reguły pytaniem najtrudniejszym i na nie najczęściej nie potrafili odpowiadać maturzyści. Warto zatem pamiętać, że nie wystarczy teza i przykład, trzeba jeszcze w swoim wywodzie uwzględnić odpowiedź na pytanie "dlaczego?", a zatem zapisać to, co powinno się znaleźć po spójnikach: ponieważ..., bowiem..., dlatego że..
Pełna treść "Sprawozdania egzaminu maturalnego 2017. Język polski (CKE)" - (tutaj)
Opublikujemy arkusz i odpowiedzi
Przypominamy, że matura z języka polskiego odbędzie się 4 maja. W tym samym dniu w naszym raporcie specjalnym "Matura 2018. Arkusze" opublikujemy arkusz CKE - Matura 2018. Język polski poziom podstawowy wraz z proponowanymi odpowiedziami.
