Biuro RPO opublikowało w poniedziałek list rzecznika skierowany do ministra zdrowia Łukasza Szumowskiego. Rzecznik wskazał w nim, że do obowiązku noszenia maseczek w sklepach stosuje się co drugi klient placówek handlowych i usługowych. Jego zdaniem obowiązek ten w obecnym kształcie budzi poważne wątpliwości co do możliwości jego wyegzekwowania. Bodnar przekazał, że obywatele skarżą się na problemy związane z obowiązkiem zakrywania ust i nosa w sklepach, przewidzianym w kolejnych rozporządzeniach Rady Ministrów. Względy zdrowotne Z jednej strony - jak wyjaśnił - klienci spotykają się z odmową lub utrudnieniami, gdy ze względów zdrowotnych nie mogą nosić maseczki. A przepisy przewidują tu odstępstwo od obowiązku zakrywania ust i nosa w miejscach publicznych. Nie ma też wymogu potwierdzenia tego zaświadczeniem lekarskim. Tymczasem skargę złożyła osoba, która miała takie zaświadczenie, a mimo to sklep odmówił jej obsługi, jeżeli nie założy maseczki. Z drugiej strony sprzedawcy wskazują, że znaczna część klientów wchodzi do sklepu bez zakrywania twarzy. Budzi to obawy pracowników - a także innych klientów, zwłaszcza tych z grupy ryzyka - o swe bezpieczeństwo zdrowotne. Co drugi klient bez maseczki Z sygnałów i obserwacji RPO do obowiązku tego stosuje się co drugi klient placówek handlowych i usługowych. W skargach wskazuje się, że obowiązek ten w obecnym kształcie budzi poważne wątpliwości co do możliwości jego wyegzekwowania. W jednym z postępowań rzecznik uzyskał wyjaśnienia komendanta głównego policji. Wynika z nich, że stwierdzenie okoliczności wyłączających ten obowiązek z powodu zdrowia może nastąpić na podstawie oświadczenia danej osoby, jej opiekuna lub obserwacji własnych policjanta. Powstaje zatem pytanie o skuteczność nakazu prawnego, którego realizacja zostaje wyłączana na podstawie oświadczenia jego adresata - zauważa Adam Bodnar. Ani zarządzający obiektami handlowymi, ani policjanci nie mają zaś uprawnień oraz niezbędnej wiedzy do oceny stanu zdrowia obywateli. "Wysiłek może pójść na marne" Przy wszelkich wątpliwościach dotyczących trybu wprowadzenia tego obowiązku (bo - jak podnosi RPO - nakaz taki, zgodnie z konstytucją, powinna wprowadzać ustawa, a nie rozporządzenie), rzecznik nie neguje, że noszenie maseczek może mieć istotny wpływ na ochronę zdrowia publicznego. "Powtarzające się zaś przypadki obecności w przestrzeni publicznej osób niezakrywających ust i nosa mogą oznaczać, że wcześniejszy wysiłek całego społeczeństwa zmierzający do powstrzymania rozprzestrzeniania się epidemii może pójść na marne" - wskazał w piśmie do szefa resortu zdrowia. "W trosce o ochronę życia i zdrowia ludzkiego, a z drugiej strony - o uzasadnione konstytucyjnie oczekiwanie obywateli ponoszenia odpowiedzialności prawnej w jasno zdefiniowanych okolicznościach", RPO poprosił ministra zdrowia Łukasza Szumowskiego o stanowisko w sprawie. (PAP)