Według danych polskiego MSZ, obecnie w Austrii mieszka prawie 70 tysięcy Polaków. Dodatkowo, ok. 15 tys. żyje na Węgrzech. Część z nich wróciła do kraju po wybuchu pandemii koronawirusa, część zdecydowała się zostać. Teraz, wraz z rozluźnianiem restrykcji, jedni chcą wracać do pracy zagranicą, inni - nawet licząc się z koniecznością odbycia kwarantanny w Polsce - chcieliby zobaczyć się z rodzinami w kraju. Przez Czechy i Słowację jednak nie przejadą, bo tamtejsze służby graniczne, zgodnie z sugestiami rządów w Pradze i Bratysławie, nie przepuszczają tranzytem obcokrajowców, nawet jeśli ci chcą wrócić do swoich domów. Presja ze strony Komisji Europejskiej KE stara się wywierać presje na stolice w sprawie takich osób. "W wytycznych dotyczących granic, które przyjęliśmy 16 marca, wskazaliśmy, że państwa członkowskie powinny zawsze wpuszczać swoich obywateli i rezydentów, ale również ułatwiać tranzyt innych unijnych obywateli, którzy wracają do domu" - powiedział na piątkowej konferencji prasowej w Brukseli rzecznik KE Adalbert Jahnz. Unijni ministrowie spraw wewnętrznych, którzy już kilkakrotnie naradzali się na wideokonferencjach, na razie nie uzgodnili wspólnego podejścia w tej kwestii. Polacy rezydujący w Austrii, czy na Węgrzech, a także w innych zachodnich krajach, mają jednak możliwość przejazdu przez terytorium Niemiec. Muszą jednak niejednokrotnie nadłożyć drogi. O ile z Wiednia do położonego w południowo-wschodniej Polsce Rzeszowa jest nieco ponad 600 km i sześć godzin jazdy, to przez Niemcy już prawie 1500 km, co oznacza 14 godzin za kółkiem. Podobne przepisy w Polsce Polacy mający dostęp do niemieckiej - de facto otwartej nawet w czasie pandemii - granicy, mogą mówić o szczęściu. Łotysze, Estończycy i Litwini, którzy chcieliby przejechać przez terytorium Polski na zachód nie mogą tego zrobić. "O tym jaki cudzoziemiec może wjechać na terytorium Polski mówi rozporządzenie MSWiA. (...) Nie ma w nim mowy o tranzycie, tylko o cudzoziemcach, którzy np. są małżonkami albo dziećmi polskiego obywatela, albo mają kartę pobytu" - powiedziała rzeczniczka Straży Granicznej Agnieszka Golias. Rozporządzenie w tej sprawie obowiązuje do odwołania, a w praktyce co najmniej tak długo, jak będą obowiązywały przywrócone kontrole graniczne. "Na pewno do 13 maja" - przewiduje Golias. Rzecznik KE zaznaczył, że Komisja w swoich wytycznych podkreśliła, że wszystkie kontrole graniczne powinny być wdrażane w proporcjonalny sposób i z należytym uwzględnieniem kwestii zdrowotnych. "Wezwaliśmy wszystkie państwa członkowskie do zastosowania się do tych wytycznych. Dlatego oczekujemy, że Polska ułatwi tranzyt unijnych obywateli wracających do domu" - powiedział Jahnz. Przypomniał, że szefowie państw i rządów poparli wytyczne KE podczas wideokonferencji 17 marca. "Pracujemy z wszystkimi krajami członkowskimi, aby doprowadzić do skoordynowanego podejścia" - zaznaczył rzecznik. - Oczekujemy, że inne kraje członkowskie ułatwią tranzyt obywateli przez ich terytoria". Z Brukseli Krzysztof Strzępka