Według raportu "Terytorialne zróżnicowania i efekty polityki spójności w Polsce (2015-2021)" całkowity koszt projektów realizowanych w kraju w tych latach osiągnął wartość 343,3 mld zł, z czego 224,4 mld zł to środki unijne. Stanowią one 65,4 proc. Czym jest polityka spójności? Wspomniana polityka spójności to jeden z fundamentów Unii Europejskiej. Chodzi o to, by zapewnić zrównoważony rozwój wszystkim państwom wspólnoty. Inwestycje prowadzone w konkretnych krajach są przejawem działania według tej idei. Chyba każdy z nas kojarzy tabliczki z oznaczeniami ustawione przy budynkach czy drogach, informujące o dofinansowaniu ze środków unijnych. Według danych Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej (MFiPR), w połowie grudnia 2022 r. w Polsce zrealizowano 297,3 tys. projektów (część z nich jest jeszcze w toku) o wartości około 1,3 bln zł, z czego dofinansowanie z Unii Europejskiej wyniosło 703,6 mld zł (w cenach bieżących). Wpływ środków unijnych na rozwój kraju jako całości jest bezsporny - podkreślają autorzy wspomnianego raportu. Kolejnym kluczowym narzędziem UE jest Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. To instrument służący zapewnieniu wsparcia obszarom, które wymagają szczególnej pomocy w dążeniu do osiągnięcia neutralności klimatycznej. Są to także obszary uzależnione od paliw kopalnych. Fundusz został zatwierdzony przez Parlament Europejski w maju 2021 r. Otrzyma on 7,5 mld euro z budżetu UE na lata 2021-2027 oraz 10 mld euro z unijnego Instrumentu na rzecz Odbudowy. Środki unijne wspierają inwestycje na różnych szczeblach - gminnym, powiatowym, wojewódzkim i transgranicznym. Wsparcie unijne a rozwój technologii W obliczu wielkich zmian technologicznych, których jesteśmy świadkami, jedną z ważniejszych inwestycji UE w Polsce było dofinansowanie telekomunikacji w Wielkopolsce. Dzięki przeznaczeniu na to 281 mln zł mieszkańcy regionu mają dostęp do szybkiego internetu. Także na obrzeżach województwa. W ramach inwestycji położono pięć tys. km światłowodów. Kolejne 8,5 mln zł (z czego 85 proc. to środki unijne) przekazano tam na szkolenia mieszkańców kilkudziesięciu gmin, by umieli sprawnie poruszać się po internecie. Rozwój połączeń drogowych Skoro już o poruszaniu mowa, ważną inwestycją wspieraną przez UE była modernizacja linii kolejowej Warszawa-Gdynia oraz drogi ekspresowej S7 na trasie Warszawa-Gdańsk. Jej realizacja znacząco skróciła czas dojazdu ze stolicy do nadmorskiej metropolii. Dzięki funduszom unijnym zrealizowano także wiele inwestycji w budowę lokalnych dróg na Mazowszu, np. budowę obwodnicy Serocka przy unijnym wsparciu 141,8 mln zł czy obwodnicy Mińska Mazowieckiego przy wsparciu 450,3 mln zł. Ekspert podkreśla, że specjaliści często porównują Polskę do krajów zachodnich, a pod względem rodzaju zabudowy jest to przestrzeń nieporównywalna. - W Polsce źle zaprojektowano hierarchizację przebiegu głównych odcinków dróg ekspresowych i autostrad. Nie wiązano systemu policentrycznego, czyli układu największych metropolii we wspólną sieć. Przez długi czas obowiązywał priorytet połączenia północ-południe, wschód-zachód, od czego w końcu odeszliśmy. Unia a lokalny przemysł i turystyka Środki unijne wspierają także ważne przedsiębiorstwa, które dają pracę wielu mieszkańcom poszczególnych regionów. Z funduszy na rzecz rozwoju rolnictwa dofinansowano modernizację linii produkcyjnych podlaskich spółdzielni mleczarskich. Wśród nich była firma Mlekovita, która otrzymała 14 mln zł dotacji. Z kolei Piątnica - 10,5 mln. Moniecka mleczarnia zyskała 8,1 mln zł, a spółka Laktopol 13,8 mln zł. Finansowe wsparcie unijne pomaga także w rozwoju turystyki. Dzięki dofinansowaniu unijnemu w wysokości 40,5 mln zł zbudowano Termy Uniejów w woj. łódzkim. To regionalne centrum turystyki uzdrowiskowej, które składa się z kompleksu całorocznych basenów i saun. Kurort przyciąga nie tylko szukających spokoju i odpoczynku turystów, ale także tych, którzy chcą poznać region. Wsparcie młodzieży i matek Z kolei w woj. śląskim fundusze europejskie skierowano m.in. na wsparcie studentów i młodzież oraz z partnerskich uniwersytetów z Ostrawy i Trnavy w projektowaniu gier komputerowych. W ramach inicjatywy odbywa się tam Letnia Akademia Gier. To jednak nie wszystko. Udało się tam także odbudować historyczną siedzibę Zespołu Pieśni i Tańca “Śląsk" w zespole pałacowo-parkowym w Koszęcinie. Fundusze unijne przeznaczane są nie tylko na inwestycje drogowe czy urbanistyczne. Przykładem jest choćby inicjatywa Rodzimy w Opolskim. To kompleksowy program wspierający mamy i dzieci, finansujący badania, opiekę położnej, poradnie i szczepienia maluchów. Wsparcie rodzin i zachęcenie do posiadania potomstwa jest szczególnie ważne w regionie o bardzo niskim poziomie dzietności i w obliczu kryzysu demograficznego w kraju.