Czwartek, 31 grudnia - pięć osób w wieku od roku do 34 lat zatruło się tlenkiem węgla na Czyżykowie. Czad wydobywał się z piecyka gazowego zamontowanego w łazience, w której przewód wentylacyjny zatknięto... styropianem. Środa, 20 stycznia - lekarz wezwany do nagłego zachorowania na ul. Wąskiej stwierdził zatrucie tlenkiem węgla. Przyczyną był brak sprawnej wentylacji w łazience, w której przebywała poszkodowana osoba. Aby przewietrzyć budynek ewakuowano wszystkich mieszkańców. Środa, 20 stycznia - kilka godzin później zatruciu niebezpiecznym gazem uległ mieszkaniec ul. Czatkowskiej. Bez zapachu, barwy i smaku To tylko kilka zdarzeń z Tczewa z ostatnich tygodni, których głównym "bohaterem" był tlenek węgla, zwany czadem, czy bardziej obrazowo - cichym zabójcą. Dlaczego akurat cichym? Tlenek węgla jest bezwonny, bezbarwny i pozbawiony smaku. Działa w taki sposób, że blokuje dostęp tlenu do organizmu, poprzez zajmowanie jego miejsca w czerwonych ciałkach krwi, powodując przy długotrwałym narażeniu (w większych dawkach) śmierć przez uduszenie. Wdychanie nawet niewielkiej ilości tlenku węgla może spowodować zatrucie, silny ból głowy, wymioty, zapadnięcie w śpiączkę, a nawet zgon. - Tlenek węgla powstaje podczas procesu niepełnego spalania materiałów palnych, w tym paliw, które występuje przy niedostatku tlenu w otaczającej atmosferze - wyjaśnia mł. kpt. Zbigniew Rzepka, rzecznik Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Tczewie. Zainwestować w czujki Głównym źródłem zatruć czadem w budynkach mieszkalnych jest niesprawność przewodów kominowych: wentylacyjnych, spalinowych i dymowych. Wadliwe działanie wspomnianych przewodów może wynikać z ich nieszczelności, braku konserwacji (w tym czyszczenia), wad konstrukcyjnych oraz niedostosowania istniejącego systemu wentylacji do standardów szczelności stosowanych okien i drzwi, w związku z wymianą starych okien i drzwi na nowe. - Może to prowadzić do niedrożności przewodów, braku ciągu, a nawet do powstawania zjawiska ciągu wstecznego, polegającego na tym, że dym zamiast wydostawać się przewodem kominowym na zewnątrz, cofa się z powrotem do pomieszczenia - tłumaczy mł. kpt. Rzepka. - W trosce o własne bezpieczeństwo, warto rozważyć zamontowanie w domu czujek dymu i gazu. Koszt zamontowania takich czujek jest niewspółmiernie niski do korzyści, jakie daje zastosowanie tego typu urządzeń, łącznie z uratowaniem najwyższej wartości, jaką jest nasze życie. Co mówią przepisy Zgodnie z rozporządzeniem ministra spraw wewnętrznych i administracji, zanieczyszczenia z przewodów dymowych i spalinowych muszą być usuwane w domach opalanych paliwem stałym (np. węglem, drewnem) cztery razy w roku, w domach opalanych paliwem ciekłym i gazowym dwa razy w roku, a w punktach gastronomicznych co najmniej raz w miesiącu. Przewody wentylacyjne z kolei muszą być czyszczone co najmniej raz w roku. Prawo budowlane (art. 62, ust. 1 pkt. 1 c) zobowiązuje właścicieli i zarządców bloków mieszkalnych i domów jednorodzinnych do okresowej kontroli, co najmniej raz w roku stanu technicznego instalacji gazowych oraz przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych). Pierwsza pomoc W przypadku zatrucia tlenkiem węgla należy zapewnić dopływ świeżego czystego powietrza, w skrajnych przypadkach wybijając szyby w oknie, wynieść osobę poszkodowaną w bezpieczne miejsce, wezwać służby ratownicze (pogotowie ratunkowe, straż pożarna) oraz jak najszybciej podać tlen. Jeżeli osoba poszkodowana nie oddycha, ma zatrzymaną akcję serca, należy natychmiast zastosować sztuczne oddychanie, np. metodą usta - usta oraz masaż serca. - Nie wolno wpadać w panikę, kiedy znajdziemy dziecko lub dorosłego z objawami zaburzenia świadomości w kuchni, łazience lub garażu - dodaje nasz rozmówca. - Należy wówczas jak najszybciej przystąpić do udzielania pierwszej pomocy. Co zrobić, aby uniknąć zaczadzenia? W celu uniknięcia zaczadzenia należy: - przeprowadzać kontrole techniczne, w tym sprawdzanie szczelności przewodów kominowych, ich systematyczne czyszczenie oraz sprawdzanie występowania dostatecznego ciągu powietrza, - użytkować sprawne techniczne urządzenia, w których odbywa się proces spalania, zgodnie z instrukcją producenta, - stosować urządzenia posiadające stosowne dopuszczenia w zakresie wprowadzenia do obrotu, - nie zaklejać i nie zasłaniać w inny sposób kratek wentylacyjnych, - w przypadku wymiany okien na nowe, sprawdzić poprawność działania wentylacji, ponieważ nowe okna są najczęściej o wiele bardziej szczelne w stosunku do wcześniej stosowanych w budynku i mogą pogarszać wentylację, - systematycznie sprawdzać ciąg powietrza, np. poprzez przykładanie kartki papieru do otworu bądź kratki wentylacyjnej; jeśli nic nie zakłóca wentylacji, kartka powinna przywrzeć do wyżej wspomnianego otworu lub kratki, - często wietrzyć pomieszczenia, w których odbywa się proces spalania (kuchnie, łazienki wyposażone w termy gazowe), a najlepiej zapewnić, nawet niewielkie, rozszczelnienie okien, - nie bagatelizować objawów duszności, bólów i zawrotów głowy, nudności, wymiotów, oszołomienia, osłabienia, przyspieszenia czynności serca i oddychania, gdyż mogą być one sygnałem, że ulegamy zatruciu czadem; w takiej sytuacji należy natychmiast przewietrzyć pomieszczenie, w którym się znajdujemy i zasięgnąć porady lekarskiej. Przemysław Zieliński