NIK skontrolowała Polską Akademię Nauk oraz pięć instytutów naukowych PAN: Badań Systemowych, Biochemii i Biofizyki, Chemii Fizycznej, Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego oraz Rozwoju Wsi i Rolnictwa. Poza tym badaniem kwestionariuszowym objęto objęto 64 instytuty naukowe PAN. Okazało się, że instytuty PAN nie stosowały się do ograniczeń wynikających z ustawy kominowej. "Co prawda wynagrodzenia miesięczne wszystkich osób kierujących instytutami mieściły się w limitach określonych w powołanej ustawie, to jednak wysokość ich uposażenia była dodatkowo zwiększana w nieuprawniony sposób. Działania te skutkowały wypłatą nienależnych świadczeń dodatkowych i nagród rocznych w łącznej kwocie ponad 2,7 mln zł" - podkreśla Izba w przesłanym PAP komunikacie. NIK zwraca przy tym uwagę, że informacje uzyskane z pozostałych 64 instytutów naukowych PAN potwierdzają, że proces wynagradzania dyrektorów tych jednostek był realizowany w podobny sposób. "Wskazuje to na możliwość wypłacenia prawie 8 mln zł nienależnych wynagrodzeń, świadczeń dodatkowych i nagród rocznych w tych instytutach w latach 2014-2017. Kwota ewentualnych nieprawidłowości w tych jednostkach naukowych może ulec zmianie, po weryfikacji uposażeń pozostałych osób kierujących tymi jednostkami naukowymi" - zaznacza NIK. Jak przypomniała Izba, rozwiązania przyjęte w ustawie kominowej (ustawa z 3 marca 2000 r. o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi) miały służyć przede wszystkim przeciwdziałaniu pobierania nadmiernych wynagrodzeń, których wysokości nie uzasadniały wyniki ekonomiczne jednostki, jakość świadczonej pracy i sprawowana funkcja. Swym zakresem ustawa objęła nie tylko przedsiębiorstwa państwowe, agencje państwowe czy instytuty badawcze, ale także instytuty naukowe Polskiej Akademii Nauk. "Wprowadzony w ustawie mechanizm regulacji uposażeń oznaczał więc, że w odniesieniu do dyrektora instytutu, jego zastępców oraz głównego księgowego wysokość wypłacanego im wynagrodzenia ograniczona została do sześciokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, ogłoszonego przez Prezesa GUS, bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego. Ograniczeniom ustawy podlegały także, mimo ich fakultatywnego charakteru, inne elementy uposażenia związane ze stosunkiem pracy, tj. świadczenia dodatkowe i nagrody roczne" - podkreśliła Izba. Jak podano w komunikacie, po kontroli w instytutach naukowych PAN, Najwyższa Izba Kontroli "skierowała do właściwych prokuratur zawiadomienia o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa oraz do właściwego rzecznika dyscypliny finansów publicznych zawiadomienia o ujawnionych okolicznościach, wskazujących na naruszenie dyscypliny finansów publicznych".