Według kalendarza juliańskiego, z którego przy ustalaniu dat świąt religijnych korzysta wielu prawosławnych, uroczystość ku czci św. Mikołaja przypada 19 grudnia, czyli trzynaście dni po Mikołajkach. Uroczystość ma szczególny charakter w katedrze pod wezwaniem św. Mikołaja w Białymstoku, głównej cerkwi prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej. W katedrze tej znajduje się m.in. czczona przez wiernych ikona przedstawiająca św. Mikołaja. W każdą środę odprawiane są przed nią specjalne modlitwy - akatysty. Okolicznościowe nabożeństwo odprawił tam w piątek arcybiskup Jakub, ordynariusz diecezji białostocko-gdańskiej, w asyście prawosławnych hierarchów z Polski i Białorusi. Biskup Mikołaj żył na przełomie III-IV wieku w Azji Mniejszej. Urodził się jako jedyny syn pobożnych rodziców. W żywotach świętych zapisano, że gdy był młodym kapłanem, po śmierci rodziców cały swój majątek rozdał biednym. Obecnie jest to czczony w Kościele katolickim i prawosławnym teolog, zwany "cudotwórcą", patron żeglarzy i wędrowców, a także panien pragnących wyjść za mąż. Uważa się go również za orędownika osób skrzywdzonych przez los. Według tradycyjnych przekazów, zasłynął z podrzucania złota i jedzenia do domu trzech biednych sióstr, by mogły wyjść za mąż. Stąd wziął się zwyczaj obdarowywania prezentami w dniu jego święta. Jego relikwie znajdują się w Bari we Włoszech. Przeniesiono je tam z Myr Licyjskich (Azja Mniejsza), gdzie zmarł 6 grudnia 352 roku, jako biskup tego miasta.