Według kalendarza juliańskiego, z którego przy ustalaniu dat świąt religijnych korzysta wielu prawosławnych, uroczystość ku czci św. Mikołaja przypada 19 grudnia, czyli trzynaście dni po tradycyjnych Mikołajkach. W niektórych prawosławnych rodzinach daje się z tej okazji drobne prezenty, podobnie jak 6 grudnia. Przedpołudniowej liturgii w białostockiej katedrze przewodniczył ordynariusz prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej arcybiskup Jakub, w asyście m.in. biskupa supraskiego Grzegorza i biskupa gorlickiego Paisjusza. W województwie podlaskim podobne świąteczne uroczystości odbyły się również m.in. w Bielsku Podlaskim, Białowieży, Narewce i Drohiczynie. Biskup Mikołaj żył na przełomie III i IV wieku w Azji Mniejszej. Urodził się jako jedyny syn pobożnych rodziców. W żywotach świętych zapisano, że gdy był młodym kapłanem, po śmierci rodziców cały swój majątek rozdał biednym. Ten czczony w Kościele katolickim i prawosławnym teolog, zwany "cudotwórcą", jest patronem żeglarzy i wędrowców, a także panien pragnących zmienić stan cywilny. Zasłynął z podrzucania jedzenia i złota do domu trzech biednych sióstr, by mogły wyjść za mąż. Stąd wziął się zwyczaj obdarowywania prezentami w jego święto. Podczas pielgrzymki do Ziemi Świętej zapowiedział żeglarzom, że czeka ich straszna burza, ale morze uspokoiły modlitwy świętego. Św. Mikołaja uważa się także za orędownika osób skrzywdzonych przez los. Jego relikwie znajdują się w Bari we Włoszech. Przeniesiono je tam z Myry w Licji, gdzie święty zmarł 6 grudnia 352 roku jako biskup tego miasta. Bp Paisjusz podkreślał w słowie do wiernych, a zwłaszcza do dzieci obecnych na uroczystościach, że Św. Mikołaj "kochał wszystkich ludzi" i pomagał potrzebującym, nie tylko modlitwą. - Do tego świętego Mikołaja piszcie listy-modlitwy. Nie te listy, o których mówi telewizja, żeby pisać listy do Laponii, ale listy waszej modlitwy. Pomódlcie się swoim językiem - mówił hierarcha. Dodał, że najważniejszym prezentem będzie "miłość, która jest w waszych sercach". Prosił też dzieci, by w swoim życiu nigdy nie zapomniały o "tym wielkim świętym". Białostocka katedra prawosławna pod wezwaniem św. Mikołaja Cudotwórcy została wybudowana w latach 1843-46 jako świątynia parafialna, bowiem Białystok należał wówczas do diecezji grodzieńskiej. W 1951 roku, po utworzeniu prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej, podniesiono ją do rangi świątyni katedralnej. W katedrze znajduje się, szczególnie czczona, ikona przedstawiająca Świętego Mikołaja. W każdą środę odprawiane są przed nią specjalne modlitwy (akatysty). Województwo podlaskie jest uznawane za centrum prawosławia w Polsce. Ocenia się, że w całym kraju Cerkiew ma ok. 550-600 tys. wiernych. Przyjmuje się, że połowa z nich mieszka w północno-wschodniej Polsce.